Gửi vào 18/11/2025 - 09:39
Thái Tuế là ảo tưởng của lão già Thiên Lương dở hơi
Kéo theo là một lũ Thái Tuế con lập tà thuyết
Tuế hổ phù không tù cũng tội
Có gì mà khoe
Huệ Năng nói với Ngũ Tổ: “Khi mê Thầy độ - ngộ rồi tự độ.”
Nhiều năm sau, Huệ Năng đến chùa Pháp Tánh ở Quảng Châu, gặp lúc Pháp sư Ấn Tông đang giảng kinh Niết-bàn. Khi ấy có gió thổi lá phướn động, một vị tăng nói gió động, vị khác nói phướn động, hai người cãi nhau không thôi. Ngài tiến tới nói: "Không phải gió động, không phải phướn động mà tâm các vị động."
Phân tích.
Câu nói “Khi mê Thầy độ – ngộ rồi tự độ” là sự tuyên bố một cách trực tiếp và dứt khoát rằng mọi sự cứu độ không đến từ bên ngoài, mà chỉ là sự đánh thức nội tâm. Khi tâm còn mê, cần một người bên ngoài chỉ dẫn như “Thầy”. Nhưng khi đã ngộ rồi, thì người ta thấy rõ: cái gọi là Thầy, cái gọi là người cứu rỗi, đều chỉ là cái bóng – còn cái gốc rễ chính là nội tâm của mình, tự soi sáng mình, tự vượt qua mình. Không ai có thể độ mình – chỉ có mình mới độ được chính mình. Sự tự độ ấy không phải là nỗ lực cưỡng ép, mà là trạng thái tịch tịnh, thấy rõ, không còn bị dẫn dụ bởi những lớp ảo ảnh tâm thức.
Đến đoạn “Không phải gió động, không phải phướn động, mà tâm các vị động,” đây không phải là một phát biểu triết học trừu tượng, mà là sự đánh thức thẳng vào gốc rễ. Người bình thường bị động bởi hoàn cảnh – gió thổi thì nói gió động, phướn lay thì nói phướn động. Nhưng người đã thấy, thì biết tất cả những thứ gọi là “động” đều là hình ảnh được khởi sinh trong tâm. Gió không tự động. Phướn không tự động. Chính sự nhận biết “gió đang thổi”, “phướn đang lay” – mới là cái động. Cái động đó là tâm phân biệt, tâm chấp cảnh, tâm khởi tưởng. Không có tâm, thì không có gió cũng không có phướn. Không có người thấy, thì không có vật bị thấy.
Từ đó, có thể kết luận rằng mọi ảo tưởng, vọng tưởng, điên đảo đều từ tâm sinh ra. Một người mê mờ cho rằng bên ngoài có cảnh động, có chuyện xảy ra, có người làm tổn thương mình, có nghịch cảnh đè ép mình – nhưng người đã ngộ rồi thì thấy tất cả chỉ là cảnh trong tâm. Nếu tâm bất động, thì ngoại cảnh không có quyền chi phối. Nếu tâm tịnh, thì cõi Phật hiện tiền. Còn nếu tâm vọng động, thì dù đang ở trong chùa, vẫn thấy khổ đau, vẫn thấy sân si.
Người tự độ là người quay trở lại nhìn thấy tâm mình, nhìn thẳng vào cái đang phân biệt, đang mong cầu, đang hoang mang, đang chấp thủ. Khi cái nhìn đó đủ sáng, đủ sâu, thì vọng tưởng tan, ảo ảnh tan, mê tan – và ngay đó là Niết-bàn. Không cần phải chờ, không cần phải tìm kiếm.
Tâm tịnh là trạng thái khi mọi ảo mộng, mong cầu, ham muốn đều tan biến như mây khói, không còn gì để theo đuổi, không còn gì để chống cự, không còn gì để sợ hãi; lúc ấy, tâm trở về với chính nó – trong suốt, lặng lẽ, vững vàng như hư không. Khi còn một mong cầu là còn dao động, còn bị cảnh lôi kéo; khi còn một ảo mộng là còn mê mờ, còn bị bóng dáng của tưởng tượng dẫn đi. Nhưng khi buông sạch tất cả – không còn muốn được gì, không còn sợ mất gì, không còn chạy theo điều gì – thì tâm không còn sinh khởi, không còn phân biệt, không còn vọng tưởng, và chính trong sự lặng yên tuyệt đối đó, người ta thấy được bản lai diện mục, thấy rõ thực tại như nó là, không thêm không bớt, không tô màu bởi dục vọng, không méo mó bởi lo sợ. Đó là lúc tâm tịnh – và cõi Phật hiện tiền.
Khi một đứa trẻ bị cha mẹ bỏ rơi để chạy theo đồng tiền, linh hồn của nó không chỉ thiếu vắng sự yêu thương, mà còn bị hoen ố bởi cảm giác bị phản bội, bị đánh đổi, bị xem thường. Nó không còn được nhìn nhận là một con người có giá trị tinh thần, mà trở thành thứ yếu so với tài sản, lợi nhuận, danh vọng. Từ khoảnh khắc đó, đứa trẻ bắt đầu tự hủy hoại nhân cách để tồn tại – nó học cách bất cần, học cách câm nín, học cách vùng lên bằng sự hỗn láo, lì lợm, thậm chí tàn nhẫn. Không phải vì nó xấu – mà vì nó bị bỏ rơi.
Một đứa trẻ lớn lên mà không ai lắng nghe cảm xúc thật, không ai bảo vệ khi tổn thương, không ai dạy cách yêu thương đúng, thì tâm hồn sẽ mục ruỗng. Càng thiếu thốn tình thương, nó càng khôn lỏi, khôn vặt để sinh tồn. Càng không được quan tâm dạy dỗ, nó càng dễ trở nên láo lếu, trơ tráo, dùng sự bất cần và nổi loạn để đòi quyền được nhìn thấy. Chính vì không ai thật sự ở bên nó, nên nó phải tự nuôi lớn cái tôi đầy vết xước – và rồi cái tôi ấy trở thành một con quái vật: khôn nan, lươn lẹo, chống đối, m*t d*y, không còn phân biệt đúng sai, không còn cảm nhận được ánh sáng.
Nghiệp gia đình đó là: bán rẻ linh hồn mình cho tiền bạc. Cha mẹ chọn vật chất thay vì con, chọn địa vị thay vì tình thân. Đứa trẻ là người lãnh đủ. Nó sống giữa căn nhà có điều hòa, xe hơi, tài khoản ngân hàng đầy – nhưng tâm hồn thì rách nát, khát khao được ôm ấp, trò chuyện, được lắng nghe, được chơi đùa cùng cha mẹ, nhưng mãi mãi chỉ nhận lại sự lơ đãng, hối hả, mệt mỏi, và lạnh lẽo. Và rồi đến một lúc, nó mất nhân tính. Nó học từ chính cha mẹ rằng: tiền mới là thứ đáng thờ phụng. Tình cảm là đồ xa xỉ. Lòng yêu thương là thứ yếu mềm. Và thế là, từ thế hệ này sang thế hệ khác, nghiệp nô lệ cho đồng tiền được truyền đi như một lời nguyền – bán rẻ con, bán rẻ người thân, bán rẻ cả bản thân chỉ để giữ lấy những thứ phù phiếm, vô hồn, giả tạo.
An Sao Tử Vi
Quỷ Cốc Toán Mệnh
Tử Bình Tứ Trụ
Quẻ Mai Hoa
Bát Tự Hà Lạc
Thái Ât
Căn Duyên Tiền Định
Cao Ly Đầu Hình
Âm Lịch
Xem Ngày
Bát Trạch
0
Chủ đề này đã được khóa
