1 reply to this topic

[QuanLySo]

雪心賦
Tuyết Tâm Phú


蓋聞天開地闢，山峙川流，二氣妙運於其間，
cái văn thiên khai địa tịch, sơn trĩ xuyên lưu, nhị khí diệu vận ư kì gian,
一理並行而不悖，氣當觀其融結，理必達於精微．
nhất lý tịnh hành nhi bất bội, khí đương Quan kì dung kết, lý tất đạt ư tinh vi ．
地學中，巒頭與理氣，是相輔相成，巒頭中不離理氣，理氣中不離巒頭．
địa học Trung, loan đầu dữ lý khí, thị tương phụ tương thành, loan đầu Trung bất Ly lý khí, lý khí Trung bất Ly loan đầu ．
由智士之講，求豈愚夫之臆度．
do trí sĩ chi giảng, cầu khởi ngu phu chi ức độ ．
體賦於人者，有百骸九竅；
thể phú ư Nhân giả, hữu bách hài cửu khiếu ;
形著於地者，有萬水千山．
hình trứ ư địa giả, hữu vạn thủy thiên sơn ．
自本自根，或隱或顯．
tự bổn tự căn, hoặc ẩn hoặc hiển ．
胎息孕育，神變化之無窮；
thai tức dựng dục, thần biến hóa chi vô cùng ;
生旺休囚，機運行而不息．
sinh vượng hưu tù, cơ vận hành nhi bất tức ．
地靈人傑，氣化形生．
địa linh Nhân kiệt, khí hóa hình sinh ．
孰云微妙而難明，誰謂茫眛而不信．
thục vân vi diệu nhi nan Minh, thùy vị mang muội nhi bất tín ．
水性使人通，山性使人塞，水勢使人合，山勢使人離．
thủy tính sử Nhân thông, sơn tính sử Nhân tắc, thủy thế sử Nhân hợp, sơn thế sử Nhân Ly ．
古人卜宅，有其義而無其辭，後哲著書，傳於家而行於世．
cổ Nhân bốc trạch, hữu kì nghĩa nhi Vô kì từ, hậu triết trứ thư, truyền ư Gia nhi hành ư thế ．
葬乘生氣，脈認來龍；
táng thừa sinh khí, mạch nhận lai long ;
穴總三停，山分八卦．
huyệt tổng tam đình, sơn phân bát quái ．
納氣指氣由外來，在內納之，故宅重門路，人居其中，納之也．
nạp khí chỉ khí do ngoại lai, tại nội nạp chi, cố trạch trọng môn lộ, Nhân cư kì Trung, nạp chi dã ．
存乎人者，莫良於眸子；
tồn hồ Nhân giả, mạc lương ư mâu Tý ;
眛於理者，孰造於玄微．
muội ư lý giả, thục tạo ư huyền vi ．
惟陰陽順逆之難明，抑鬼神情狀之莫察．
duy âm dương thuận nghịch chi nan Minh, ức quỷ thần tình trạng chi mạc sát ．
布八方之八卦，審四勢之四維．
bố bát phương chi bát quái, thẩm tứ thế chi tứ duy ．
有去有來，有動有靜．
hữu khứ hữu lai, hữu động hữu tĩnh ．
迢迢山發跡，由祖宗而生子生孫，汩汩水長流，自本根而分支分派．
điều điều sơn phát tích, do tổ tông nhi sinh Tý sinh tôn, dật dật thủy trường lưu, tự bổn căn nhi phân chi phân phái ．
入山尋水口，登穴看明堂，嶽瀆鍾星宿之靈，賓主盡東南之美．
nhập sơn tầm thủy khẩu, đăng huyệt khán Minh đường, nhạc độc chung tinh tú chi linh, tân chủ tận đông nam chi mĩ ．
立向貴迎官而就祿，作穴須趨吉而避凶．
lập hướng quý nghênh Quan nhi tựu lộc, tác huyệt tu xu cát nhi tị hung ．
必援古以證今，貴升高而望遠．
tất viên cổ dĩ chứng kim, quý Thăng cao nhi vọng viễn ．
辭樓下殿，不遠千里而來，問祖尋宗，豈可半途而止．
từ lâu hạ điện, bất viễn thiên lí nhi lai, vấn tổ tầm tông, khởi khả bán đồ nhi chỉ ．
祖宗聳拔者，子孫必貴，賓主趨迎者，情意相乎．
tổ tông tủng bạt giả, tử tôn tất quý, tân chủ xu nghênh giả, tình ý tương hồ ．
右必伏，左必降，精神百倍；
hữu tất phục, tả tất giáng, tinh thần bách bội ;
前者呼，後者應，氣萬千．
tiền giả hô, hậu giả ứng, khí vạn thiên ．
辨山脈者則有同幹異枝，論水法者則有三叉九曲．
biện sơn mạch giả tắc hữu Đồng cán dị chi, luận thủy pháp giả tắc hữu tam xoa cửu khúc ．
卜云其吉，終焉允臧，吉地乃神之所司，
bốc vân kì cát, chung yên duẫn tang, cát địa nãi thần chi sở ti,
善人必天之克相，將相公候，胥此焉出，榮華富貴，何莫不由．
thiện nhân tất thiên chi khắc tương, tướng tương công hầu, tư thử yên xuất, vinh hoa phú quý, hà mạc bất do ．
知之者不如好之者，毋忽斯言；
tri chi giả bất như hảo chi giả, vô hốt tư ngôn ;
得於斯必深造於斯，蓋有妙理．
đắc ư tư tất thâm tạo ư tư, cái hữu diệu lý ．
要明分合之勢，須審向背之宜．
yếu Minh phân hợp chi thế, tu thẩm hướng bối chi nghi ．
散則亂，合則從，離以分，類以聚．
tán tắc loạn, hợp tắc tòng, Ly dĩ phân, loại dĩ tụ ．
是以潛藏須細察，來止要詳明．
thị dĩ tiềm tàng tu tế sát, lai chỉ yếu tường Minh ．
山聚處，水或傾斜，謂之不善，水曲處，山如散亂，謂之無情．
sơn tụ xử, thủy hoặc khuynh tà, vị chi bất thiện, thủy khúc xử, sơn như tán loạn, vị chi vô tình ．
訣以言傳，妙由心悟．
quyết dĩ ngôn truyền, diệu do tâm ngộ ．
既明倒杖之法，方知卦例之非．
Kí Minh đảo trượng chi pháp, phương tri quái lệ chi phi ．
辨真偽於造次之間，度順逆於性情之外，未知真訣，枉誤世人．
biện chân ngụy ư tháo thứ chi gian, độ thuận nghịch ư tính tình chi ngoại, vị tri chân quyết, uổng ngộ thế Nhân ．
細看八國之周流，詳察五星之變化．
tế khán bát quốc chi chu lưu, tường sát ngũ tinh chi biến hóa ．
星以剝換為貴，形以持達為尊．
tinh dĩ Bác hoán vi quý, hình dĩ trì đạt vi tôn ．
金清土濁，火燥水柔．
kim thanh thổ trọc, hỏa táo thủy nhu ．
木之妙無過於東方，北受生而西受剋；
mộc chi diệu Vô quá ư đông phương, bắc thụ sinh nhi tây thụ khắc ;
火之炎獨尊於南位，北受剋而東受生．
hỏa chi viêm độc tôn ư nam vị, bắc thụ khắc nhi đông thụ sinh ．
水在坎宮，鳳池身貴，金居兌位，烏府名高，土旺牛田，木生文士．
thủy tại Khảm cung, phụng trì thân quý, kim cư Đoài vị, ô phủ danh cao, thổ vượng ngưu điền, mộc sinh văn sĩ ．
水星多在平地者，妙處難言，火星多出高山，貴而無敵；
thuỷ tinh đa tại bình địa giả, diệu xử nan ngôn, hoả tinh đa xuất cao sơn, quý nhi vô địch ;
木須有節，金貴連珠．
mộc tu hữu Tiết, kim quý liên châu ．
所貴者活龍活蛇，所賤者死鰍死鱔；
sở quý giả hoạt long hoạt xà, sở tiện giả tử thu tử thiện ;
雖低小不宜瘦削，雖屈曲不要欹斜．
tuy đê Tiểu bất nghi sấu tước, tuy khuất khúc bất yếu y tà ．
德不孤，必有鄰，看他侍從；
đức bất cô, tất hữu lân, khán tha thị tòng ;
眼不明，徒費力，到底糢糊．
nhãn bất Minh, đồ phí lực, đáo để mô hồ ．
五星依此推，萬變難以枚舉．
ngũ tinh y thử thôi, vạn biến nan dĩ mai cử ．
論山可也，於水何如．
luận sơn khả dã, ư thủy hà như ．
_交鎖織結，四字分明．
_ giao tỏa chức kết, tứ tự phân Minh ．
穿割箭射，四凶合避．
xuyên cát tiễn xạ, tứ hung hợp tị ．
撞城者破家蕩業，背城者��性強心．
tràng thành giả phá Gia đãng nghiệp, bối thành giả �� tính cường tâm ．
發福悠長，定是水纏玄武，為官富厚，必然水繞青龍．
phát phúc du trường, định thị thủy triền huyền vũ, vi Quan phú hậu, tất nhiên thủy nhiễu thanh long ．
所貴者五戶閉藏，所愛者三門寬闊．
sở quý giả ngũ hộ bế tàng, sở ái giả tam môn khoan khoát ．
垣局雖貴，三門逼窄不須觀，形穴雖奇，五戶不關何足取．
viên cục tuy quý, tam môn bức trách bất tu Quan, hình huyệt tuy kỳ, ngũ hộ bất Quan hà túc thủ ．
元辰當心直出，未可言凶，外面轉首橫欄，得之反吉，
nguyên thần đương tâm trực xuất, Mùi khả ngôn hung, ngoại diện chuyển thủ hoành lan, đắc chi phản cát,
以之界脈則脈自止，以之藏風則風不吹．
dĩ chi giới mạch tắc mạch tự chỉ, dĩ chi tàng phong tắc phong bất xuy ．
水纔過穴而反跳，一文不值，水若入懷而反抱，一發便衰．
thủy tài Quá huyệt nhi phản khiêu, nhất văn bất trị, thủy nhược nhập hoài nhi phản bão, nhất phát tiện suy ．
水口則愛其緊如葫蘆喉，抱身則貴其彎如牛角樣．
thủy khẩu tắc ái kì khẩn như hồ lô hầu, bão thân tắc quý kì loan như ngưu giác dạng ．
交牙截水者最宜聳拔，當面瀦水者惟澄凝．
giao nha tiệt thủy giả tối nghi tủng bạt, đương diện trư thủy giả duy trừng ngưng ．
聳拔者如赳赳武夫之捍城，澄凝者若肅肅賢臣之拱位．
tủng bạt giả như củ củ vũ phu chi hãn thành, trừng ngưng giả nhược túc túc hiền thần chi củng vị ．
水口之砂，最關利害，此特舉其大略，當自察其細微．
thủy khẩu chi sa, tối Quan lợi hại, thử đặc cử kì đại lược, đương tự sát kì tế vi ．
水固切於觀流，山尤難於認脈．
thủy cố thiết ư Quan lưu, sơn vưu nan ư nhận mạch ．
聳於後必應於前，有諸內必形諸外．
tủng ư hậu tất ứng ư tiền, hữu chư nội tất hình chư ngoại ．
欲求真的，遠朝不如近朝，要識生成，順勢無過逆勢．
dục cầu chân đích, viễn triêu bất như cận triêu, yếu thức sinh thành, thuận thế Vô Quá nghịch thế ．
多是愛遠大而嫌近小，誰知迎近是而貪遠非．
đa thị ái viễn Đại nhi hiềm cận Tiểu, thùy tri nghênh cận thị nhi tham viễn phi ．
會之於心，應之於目．
hội chi ư tâm, ứng chi ư mục ．
三吉六秀，何用強求，正穴真形，自然默合．
tam cát lục tú, hà dụng cường cầu, chính huyệt chân hình, tự nhiên mặc hợp ．
死絕處有生成氣局，旺相中察休廢蹤由．
tử tuyệt xử hữu sinh thành khí cục, vượng tương Trung sát hưu phế tung do ．
棄甲曳兵，過水重興營寨，排鎗列陣，穿珠別換門牆．
khí Giáp duệ binh, Quá thủy trọng hưng doanh trại, bài sanh liệt trận, xuyên châu biệt hoán môn tường ．
游龜不顧而參差，是息肩於傳舍；
du quy bất cố nhi sâm si, sâm sai, thị tức kiên ư truyến xá ;
連珠不止而散亂，似假道於他邦．
liên châu bất chỉ nhi tán loạn, tự giả đạo ư tha bang ．
滾滾桃花，隨風柳絮，皆是無蒂無根，未必有形有氣．
cổn cổn đào hoa, Tùy phong liễu nhứ, giai thị Vô đế Vô căn, vị tất hữu hình hữu khí ．
若見土牛隱伏，水纏便是山纏，或如鷗鳥浮沉，脈好自然穴好．
nhược kiến thổ ngưu ẩn phục, thủy triền tiện thị sơn triền, hoặc như âu điểu phù trầm, mạch hảo tự nhiên huyệt hảo ．
水外要四山來會，平中得一突為奇．
thủy ngoại yếu tứ sơn lai hội, bình Trung đắc nhất đột vi kỳ ．
細尋朝對之分明，的要左右之交固．
tế tầm triêu đối chi phân minh, đích yếu tả hữu chi giao cố ．
堂寬無物，理合辯於周圍，水亂無情，義合求於環聚．
đường khoan vô vật, lý hợp biện ư chu vi, thủy loạn vô tình, nghĩa hợp cầu ư hoàn tụ ．
當生不生者，勢孤援寡，見死不死者，母弱子強．
đương sinh bất sinh giả, thế cô viên quả, kiến tử bất tử giả, mẫu nhược Tý cường ．
鶴膝蜂腰，恐鬼劫去來之未定，蛛絲馬跡，無神龍落泊以難明．
hạc tất phong yêu, khủng quỷ kiếp khứ lai chi vị định, chu ti mã tích, vô thần long lạc bạc dĩ nan Minh ．
仿佛高低，依稀繞抱．
phảng phất cao đê, y hi nhiễu bão ．
求吾所大欲，無非逆水之龍，使我快於心，必得入懷之案．
cầu ngô sở Đại dục, Vô phi nghịch thủy chi long, sử ngã khoái ư tâm, tất đắc nhập hoài chi án ．
蜂屯蟻聚，但要圓淨低回；
phong Truân nghĩ tụ, đãn yếu viên tịnh đê hồi ;
虎伏龍蟠，不拘遠近大小．
hổ phục long bàn, bất câu viễn cận Đại Tiểu ．
脈盡處須防氣絕，地卑處切忌泉流．
mạch tận xử tu phòng khí tuyệt, địa ti xử thiết kị tuyền lưu ．
來則有止，止則或孤，須求護托．
lai tắc hữu chỉ, chỉ tắc hoặc cô, tu cầu hộ thác ．
一不能生，生物必兩，要合陰陽．
nhất bất năng sinh, sinh vật tất lưỡng, yếu hợp âm dương ．
有雌有雄，有貴有賤．
hữu thư hữu hùng, hữu quý hữu tiện ．
其或雌雄交度，不得水則為失度．
kì hoặc thư hùng giao độ, bất đắc thủy tắc vi thất độ ．
倘如龍虎護胎，不過穴則為漏胎．
thảng như long hổ hộ thai, bất Quá huyệt tắc vi lậu thai ．
可喜者龍虎身上生峰，可惡者泥水地邊尋穴．
khả hỉ giả long hổ thân thượng sinh phong, khả ác giả nê thủy địa biên tầm huyệt ．
犀角虎牙之脫漏，名為告訴之星；
tê giác hổ nha chi thoát lậu, danh vi cáo tố chi tinh ;
驪珠玉几之端圓，即是頁陳之相．
li châu ngọc kỉ chi đoan viên, tức thị hiệt trần chi tương ．
亦有穴居水底，奇物異呭；
diệc hữu huyệt cư thủy để, kỳ vật dị 呭 ;
更有穴在石間，剝龍換骨．
canh hữu huyệt tại thạch gian, Bác long hoán cốt ．
水底必須道眼，石間貴得明師．
thủy để tất tu đạo nhãn, thạch gian quý đắc Minh Sư ．
豈知地理自有神，誰識桑田能變海．
khởi tri địa lí tự hữu thần, thùy thức tang điền năng biến hải ．
骨脈固宜剝換，龍虎須要詳明．
cốt mạch cố nghi Bác hoán, long hổ tu yếu tường Minh ．
或龍去虎回，或龍回虎去，回者不宜逼穴，去者須要回頭．
hoặc long khứ hổ hồi, hoặc long hồi hổ khứ, hồi giả bất nghi bức huyệt, khứ giả tu yếu hồi đầu ．
蕩然直去不關欄，必定逃移並敗絕．
đãng nhiên trực khứ bất Quan lan, tất định đào di tịnh bại tuyệt ．
或有龍無虎，或有虎無龍，無龍要水繞左邊，無虎要水纏右畔．
hoặc hữu long Vô hổ, hoặc hữu hổ Vô long, Vô long yếu thủy nhiễu tả biên, Vô hổ yếu thủy triền hữu bạn ．
或龍強虎弱，或龍弱虎強，虎強切忌昂頭，龍強尤防嫉主．
hoặc long cường hổ nhược, hoặc long nhược hổ cường, hổ cường thiết kị ngang đầu, long cường vưu phòng tật chủ ．
莫把水為定格，但求穴裏藏風，到此著眼須高，更要回心詳審．
mạc bả thủy vi định cách, đãn cầu huyệt lí tàng phong, đáo thử trứ nhãn tu cao, canh yếu hồi tâm tường thẩm ．
兩宮齊到，忌當面之傾流，一穴當中，防兩邊之尖射．
lưỡng cung tề đáo, kị đương diện chi khuynh lưu, nhất huyệt đương Trung, phòng lưỡng biên chi tiêm xạ ．
東宮竄過西宮，長房敗絕；
đông cung thoán Quá tây cung, trường phòng bại tuyệt ;
右臂尖射左臂，小子貧窮．
hữu tí tiêm xạ tả tí, tiểu tử bần cùng ．
最宜消息，無自昏迷．
tối nghi tiêu tức, Vô tự hôn mê ．
相山亦似相人，點穴猶如點艾，一毫千里，一指萬山．
tương sơn diệc tự tương Nhân, điểm huyệt do như điểm ngải, nhất hào thiên lí, nhất chỉ vạn sơn ．
若有生成之龍，必有生成之穴，不拘單向雙向，但看有情無情．
nhược hữu sinh thành chi long, tất hữu sinh thành chi huyệt, bất câu đan hướng song hướng, đãn khán hữu tình vô tình ．
若有曲流之水，定有曲轉之山，何用九星八卦，只須顧內回頭．
nhược hữu khúc lưu chi thủy, định hữu khúc chuyển chi sơn, hà dụng cửu tinh bát quái, chỉ tu cố nội hồi đầu ．
莫向無中尋有，須於有處尋無，或前人著眼之未工，或造化留心以褔善．
mạc hướng Vô Trung tầm Hữu, tu ư hữu xử tầm Vô, hoặc tiền nhân trứ nhãn chi Mùi công, hoặc tạo hóa lưu tâm dĩ 褔 thiện ．
左掌右臂，緩急若冰炭之殊；
tả chưởng hữu tí, hoãn cấp nhược băng thán chi thù ;
尊指無名，咫尺有雲泥之異．
tôn chỉ vô danh, chỉ xích hữu vân nê chi dị ．
傍城借主者，取權於生氣；
bàng thành tá chủ giả, thủ quyền ư sinh khí ;
脫龍就局者，受制於朝迎．
thoát long tựu cục giả, thụ chế ư triêu nghênh ．
大向小扦，小向大扦，不宜亂雜．
Đại hướng Tiểu thiên, Tiểu hướng Đại thiên, bất nghi loạn tạp ．
橫來直受，直來橫受，更看護纏．
hoành lai trực thụ, trực lai hoành thụ, canh khán hộ triền ．
坐忌空，不忌短，特論常理，豈所執於翻身迴結之局？
tọa kị không, bất kị đoản, đặc luận thường lý, khởi sở chấp ư phiên thân hồi kết chi cục ?
山直來，穴橫受，多忌眾忌，彼惡知乎脫龍就局之奇．
sơn trực lai, huyệt hoành thụ, đa kị chúng kị, bỉ ác tri hồ thoát long tựu cục chi kỳ ．
勢逆砂順，誰識離鄉堪取貴，水朝砂抱，須知此地好救貧．
thế nghịch sa thuận, thùy thức li hương kham thủ quý, thủy triêu sa bão, tu tri thử địa hảo cứu bần ．
須知移步換形，但取朝山證穴．
tu tri di bộ hoán hình, đãn thủ triêu sơn chứng huyệt ．
全憑眼力，斟酌高低，細用心機，參詳向背．
toàn bằng nhãn lực, châm chước cao đê, tế dụng tâm cơ, tham tường hướng bối ．
內直外凢，儘堪裁剪，入凢外直，枉費心機．
nội trực ngoại phàm, tẫn kham tài tiễn, nhập phàm ngoại trực, uổng phí tâm cơ ．
勿謂造化難明，觀其動靜可測．
vật vị tạo hóa nan Minh, Quan kì động tĩnh khả trắc ．
山本靜，勢求動處；
sơn bổn tĩnh, thế cầu động xử ;
水本動，妙在靜中．靜者池沼之停留，動者龍脈之退卸．
thủy bổn động, diệu tại tĩnh Trung ． tĩnh giả trì chiểu chi đình lưu, động giả long mạch chi thối tá ．
眾山止處是真穴，眾水聚處是明堂．
chúng sơn chỉ xử thị chân huyệt, chúng thủy tụ xử thị Minh đường ．
堂中最喜聚窩，穴後須防仰瓦．
đường Trung tối hỉ tụ oa, huyệt hậu tu phòng ngưỡng ngõa ．
更看前官後鬼，方知結實虛花．
canh khán tiền Quan hậu quỷ, phương tri kết thật hư hoa ．
山外拱而內逼者，穴宜高；
sơn ngoại củng nhi nội bức giả, huyệt nghi cao ;
山勢粗而形急者，穴宜緩．
sơn thế thô nhi hình cấp giả, huyệt nghi hoãn ．
高則凶降伏，緩則四勢和平．
cao tắc hung giáng phục, hoãn tắc tứ thế hòa bình ．
山有惡形，當面來朝者禍速；
sơn hữu ác hình, đương diện lai triêu giả họa tốc ;
水如急勢，登穴不見者禍遲．
thủy như cấp thế, đăng huyệt bất kiến giả họa trì ．
趨吉避凶，移濕就燥．
xu cát tị hung, di thấp tựu táo ．
重重包裹紅蓮瓣，穴在花心，紛紛拱却紫微垣，尊居帝座．
trùng trùng bao khỏa hồng liên biện, huyệt tại hoa tâm, phân phân củng tức tử vi viên, tôn cư đế tọa ．
前案若亂雜，但求積水之池；
tiền án nhược loạn tạp, đãn cầu tích thủy chi trì ;
後山若嵯峨，必作挂燈之穴．
hậu sơn nhược tha nga, tất tác quải đăng chi huyệt ．
截氣脈於斷未斷之際，驗禍福於正不正之間．
tiệt khí mạch ư đoạn Mùi đoạn chi tế, nghiệm họa phúc ư chính bất chính chi gian ．
更有異穴怪形，我之所取，人之所棄．
canh hữu dị huyệt quái hình, ngã chi sở thủ, Nhân chi sở khí ．
若見藏牙縮爪，機不可測，妙不可言．
nhược kiến tàng nha súc trảo, cơ bất khả trắc, diệu bất khả ngôn ．
石骨過江河，無形無影，平地起培塿，一東一西．
thạch cốt Quá giang hà, vô hình vô ảnh, bình địa khởi bồi lũ, nhất đông nhất tây ．
當如沙裏揀金，定要水來界脈．
đương như sa lí giản kim, định yếu thủy lai giới mạch ．
平洋穴須斟酌，不宜掘地及泉；
bình dương huyệt tu châm chước, bất nghi quật địa cập tuyền ;
峻峭山要消詳，務要登高作穴．
tuấn tiễu sơn yếu tiêu tường, vụ yếu đăng cao tác huyệt ．
穴裏風須迴避，莫教割耳吹胸；
huyệt lí phong tu hồi tị, mạc giáo cát nhĩ xuy hung ;
面前水要之玄，最怕衝心射脅．
diện tiền thủy yếu chi huyền, tối phạ xung tâm xạ hiếp ．
土山石穴，溫潤為奇，土穴石山，嵯峨不吉．
thổ sơn thạch huyệt, ôn nhuận vi kỳ, thổ huyệt thạch sơn, tha nga bất cát ．
單山亦可取用，四面定要關欄，若還獨立無依，切忌當頭下穴．
đan sơn diệc khả thủ dụng, tứ diện định yếu Quan lan, nhược hoàn độc lập Vô y, thiết kị đương đầu hạ huyệt ．
風吹水劫，是謂不知其所裁．
phong xuy thủy kiếp, thị vị bất tri kì sở tài ．
左曠右空，非徒無益而有損．
tả khoáng hữu không, phi đồ Vô Ích nhi hữu Tổn ．
石骨入相，不怕崎嶇，土脈連行，何妨斷絕；
thạch cốt nhập tương, bất phạ khi khu, thổ mạch liên hành, hà phương đoạn tuyệt ;
但嫌粗惡，貴得方圓．
đãn hiềm thô ác, quý đắc phương viên ．
過峽若值風搖，作穴定知力淺．
Quá hạp nhược trị phong diêu, tác huyệt định tri lực thiển ．
穴前折水，依法循繩，圖上觀形，隨機應變．
huyệt tiền chiết thủy, y pháp tuần thằng, đồ thượng Quan hình, tuỳ cơ ứng biến ．
穴太高而易發，花先發而早淍．
huyệt thái cao nhi dịch phát, hoa tiên phát nhi tảo 淍 ．
高低得宜，褔祥立見．
cao đê đắc nghi, 褔 tường lập kiến ．
雖曰山好則脈好，豈知形真則穴真．
tuy viết sơn hảo tắc mạch hảo, khởi tri hình chân tắc huyệt chân ．
枕龍鼻者，恐傷於唇；
chẩm long tị giả, khủng thương ư thần ;
點龜肩者，恐傷於殼．
điểm quy kiên giả, khủng thương ư xác ．
出草蛇以耳聽蛤，出峽龜以眼顧兒．
xuất thảo xà dĩ nhĩ thính cáp, xuất hạp quy dĩ nhãn cố nhi ．
舉一隅而反三隅，觸一類而長萬類．
cử nhất ngung nhi phản tam ngung, xúc nhất loại nhi trường vạn loại ．
雖然穴吉，猶忌葬凶．
tuy nhiên huyệt cát, do kị táng hung ．
立向辨方，的以子午針正，作當依法，須求年月日之良．
lập hướng biện phương, đích dĩ Tý Ngọ châm chính, tác đương y pháp, tu cầu niên nguyệt nhật chi lương ．
山川有小節之疵，不減真龍之厚褔，年月有一端之失，反為吉地之深殃．
sơn xuyên hữu tiểu tiết chi 疵, bất giảm chân long chi hậu 褔 , niên nguyệt hữu nhất đoan chi thất, phản vi cát địa chi thâm ương ．
過則勿憚改，當求明師；
Quá tắc vật đạn cải, đương cầu Minh Sư ;
擇焉而不精，誤於管見，謂凶為吉，指吉為凶．
trạch yên nhi bất tinh, ngộ ư quản kiến, vị hung vi cát, chỉ cát vi hung ．
擬富貴於茫茫指掌之間，認禍褔於局局星辰之內，豈知大富大貴，
nghĩ phú quý ư mang mang chỉ chưởng chi gian, nhận họa 褔 ư cục cục tinh thần chi nội, khởi tri Đại phú Đại quý,
而大者受用，小吉小褔，而小者宜當．
nhi Đại giả thụ dụng, Tiểu cát Tiểu 褔 , nhi Tiểu giả nghi đương ．
偶中其言，自神其術．_茍一朝之財賄，當如後患何！
ngẫu Trung kì ngôn, tự thần kì thuật ．_ 茍 nhất triêu chi tài hối, đương như hậu hoạn hà ！
謬千里於毫釐，請事斯語矣．
mậu thiên lí ư hào li, thỉnh sự tư ngữ hĩ ．
追尋仙跡，看格尤勝看書；
truy tầm tiên tích, khán cách vưu thắng khán thư ;
奉勸世人，信耳不如信眼．
phụng khuyến thế Nhân, tín nhĩ bất như tín nhãn ．
山峻石粗流水急，豈有真龍，左迴右抱主賓迎，定生賢佐．
sơn tuấn thạch thô lưu thủy cấp, khởi hữu chân long, tả hồi hữu bão chủ tân nghênh, định sinh hiền tá ．
取象者必須形合，入眼者定是有情．
thủ tượng giả tất tu hình hợp, nhập nhãn giả định thị hữu tình ．
但看富貴之袓墳，必得山川之正氣．
đãn khán phú quý chi 袓 phần, tất đắc sơn xuyên chi chính khí ．
何年興，何年廢，鑑彼成規，某山吉，某山凶，瞭然在目．
hà niên hưng, hà niên phế, giám bỉ thành quy, mỗ sơn cát, mỗ sơn hung, liệu nhiên tại mục ．
水之禍褔立見，山之應驗稍遲．
thủy chi họa 褔 lập kiến, sơn chi ứng nghiệm sảo trì ．
地雖吉而葬多凶，終無一發；
địa tuy cát nhi táng đa hung, chung Vô nhất phát ;
穴尚隱而尋未見，留待後人．
huyệt thượng ẩn nhi tầm Mùi kiến, lưu đãi hậu Nhân ．
母執己見而擬精微，須看後龍而分貴賤．
mẫu chấp kỷ kiến nhi nghĩ tinh vi, tu khán hậu long nhi phân quý tiện ．
三吉鍾於何地，則取前進後退之步量．
tam cát chung ư hà địa, tắc thủ tiền tiến hậu thối chi bộ lượng ．
劫害出於何方，則取三合四衝之年應．
kiếp hại xuất ư hà phương, tắc thủ tam hợp tứ xung chi niên ứng ．
遇吉則發，逄凶則災．
ngộ cát tắc phát, bàng hung tắc tai ．
山大水小者，要堂局之寬平，水大山小者，貴袓宗之高厚．
sơn Đại thủy Tiểu giả, yếu đường cục chi khoan bình, thủy Đại sơn Tiểu giả, quý 袓 tông chi cao hậu ．
一起一伏斷了斷，到頭定有奇蹤，九曲九彎迴後迴，下手使尋水口．
nhất khởi nhất phục đoạn liễu đoạn, đáo đầu định hữu kỳ tung, cửu khúc cửu loan hồi hậu hồi, hạ thủ sử tầm thủy khẩu ．
山外山稠疊，補缺障空，水外水橫欄，弓圓弩滿．
sơn ngoại sơn trù điệp, bổ khuyết chướng không, thủy ngoại thủy hoành lan, cung viên nỗ mãn ．

Nguồn chữ Hán: Phúc Sơn Đường
Phiên âm: QLS

[Quách Ngọc Bội]

Bản dịch bên dưới có bổ sung những đoạn mà bị thiếu ở trong bài Tuyết Tâm Phú bên trên.


Tuyết Tâm Phú
(Bốc Ứng Thiên nhà Đường trước tác – QNB dịch)

Cái văn,
Thiên khai địa tịch, sơn trì xuyên lưu,
Nhị khí diệu vận vu kỳ gian,
Nhất lý tịnh hành nhi bất bội,
Khí đương quan kỳ dung kết,
Lý tất đạt vu tinh vi.
Nghĩa là:
Từng nghe,
Trời mở Đất mang, Núi cao sừng sững, Sông dài chảy xa,
Năng lượng hai Khí, xoay vần trong đó, động tĩnh giao hòa,
Quy luật một Lý, chung cho cả hai, chẳng hề mâu thuẫn,
Khí đang xét ấy, xem các quá trình kết Hợp và hòa Tan,
Lý thì nhất định cần nắm vững sự tinh vi huyền diệu của chúng.


Địa học trung, loan đầu dữ lý khí, thị tương phụ tương thành,
Loan đầu trung bất ly lý khí, lý khí trung bất ly loan đầu.
Nghĩa là:
Ở trong môn học về Địa Lý thì có 2 phần gồm Loan Đầu & Lý Khí, cùng nương tựa phối hợp với nhau,
Trong khi xem xét Loan Đầu (hình và thế) thì không được lìa xa Lý Khí (cái quy luật vận động của Khí), trong khi luận về Lý Khí thì cũng không được rời xa các tác động từ Loan Đầu.


Do trí sĩ chi giảng, cầu khởi ngu phu chi ức độ,
Thể phú vu nhân giả, hữu bách hài cửu khiếu,
Hình trứ vu địa giả, hữu vạn thủy thiên sơn.
Nghĩa là:
Bởi vì cái việc giảng giải của người có trí tuệ, còn tùy vào mức độ thông minh hay ng* d*t của kẻ cầu kiến thức,
Thân Thể mà trời ban cho mỗi con người, cùng có Cửu khiếu (9 lỗ) nhưng ở trên hàng trăm hình hài khác nhau,
Hình dạng mà tạo ra ở mặt đất cũng vậy, có hàng vạn kiểu khác nhau từ Thủy cho tới Sơn.


Tự bản tự căn, hoặc ẩn hoặc hiển,
Thai tức dựng dục, thần biến hóa chi vô cùng,
Sinh vượng hưu tù, ki vận hành nhi bất tức.
Nghĩa là:
Từ gốc từ rễ, có thể ẩn tàng mà cũng có thể hiển lộ,
Cái thần của nó có sự vô cùng vô tận khi biến hóa ngay từ trong quá trình phôi thai,
Các mức độ Sinh - Vượng - Hưu - Tù của khí, chính là then chốt của sự vận hành vô tận.


Địa linh nhân kiệt, khí hóa hình sinh.
Thục vân vi diệu nhi nan minh, thùy vị mang muội nhi bất tín.
Nghĩa là:
Ở vùng đất có linh thì ắt sinh ra người tài giỏi, lúc Khí chuyển hóa thì ắt tạo ra Hình,
Ai bảo thực là vi diệu mà cũng khó sáng tỏ, ai nói mông muội mà cũng thực khó tin.


Thủy tính sử nhân thông, sơn tính sử nhân tắc,
Thủy thế sử nhân hợp, sơn thế sử nhân ly.
Cổ nhân bặc trạch, hữu kỳ nghĩa nhi vô kỳ từ,
Hậu triết trứ thư, truyện vu gia nhi hành vu thế.
Nghĩa là:
Tính chất của Thủy khiến cho người ta được thông suốt, tính chất của Sơn khiến người ta trì đặc,
Hình Thế của Thủy khiến cho người ta được tụ hợp, Hình Thế của Sơn khiến người ta chia ly.
Cổ nhân dùng chiêm bốc để lập trạch, vốn có cái ý nghĩa sâu xa mà chẳng nói hết thành lời lẽ,
Người đời sau có kẻ sáng suốt liền viết thành sách, truyền ở trong gia tộc mà lưu hành nhiều đời.


Táng thừa sinh khí, mạch nhận lai long,
Huyệt tổng tam đình, sơn phân bát quái,
Nạp khí chỉ khí do ngoại lai, tại nội nạp chi,
Cố trạch trọng môn lộ, nhân cư kỳ trung, nạp chi dã.
Nghĩa là:
Chôn xuống thì lợi dụng đón lấy cái Sinh Khí, theo Mạch mà nhận biết Long đến từ đâu,
Huyệt có cả thảy 3 nơi ngưng tụ, Sơn chia ra theo phương vị Bát quái,
Nạp Khí vào Trạch là dựa theo Khí từ bên ngoài đến, rồi từ bên trong mà thu nạp lấy,
Cho nên, Trạch coi trọng đường xá cửa cổng, con người ở bên trong đó, tiếp nạp lấy vậy.


Tồn hồ nhân giả, mạc lương vu mâu tử,
Muội vu lý giả, thục tạo vu huyền vi.
Duy âm dương thuận nghịch chi nan minh,
Ức quỷ thần tình trạng chi mạc sát.
Bố bát phương chi bát quái, thẩm tứ thế chi tứ duy.
Hữu khứ hữu lai, hữu động hữu tĩnh.
Nghĩa là:
Sự sinh tồn của con người ấy, chẳng có gì quý bằng cái con ngươi ở trong mắt,
Không nhìn nhận được cái Lý ấy, thì sao có thể tạo ra sự nhiệm màu.
Chỉ riêng cái sự khó hiểu của Âm-Dương Thuận-Nghịch,
Mà cũng có thể ức chế việc xem xét kỹ hay không về tình trạng của quỷ thần.
Bài bố Bát quái của 8 phương, xét kỹ càng Tứ Duy (4 góc) có 4 Hình Thế ra làm sao.
Có đi có đến như thế nào, có động có tĩnh hay chăng.


Điều điều sơn phát tích, do tổ tông nhi sinh tử sinh tôn,
Cốt cốt thủy trường lưu, tự bản căn nhi phân chi phân phái.
Nghĩa là:
Núi phát tích ở xa tít tắp, từ Tổ - Tông mà sinh ra Tử - Tôn,
Nước chảy dài dào dạt, từ cội nguồn mà chia thành các nhánh.


Nhập sơn tầm thủy khẩu,
Đăng huyệt khán minh đường.
Nhạc độc chung tinh túc chi linh,
Tân chủ tận đông nam chi mỹ.
Nghĩa là:
Xét vào chỗ của núi (Sơn) thì phải xem mà tìm ngay chỗ cái cửa của dòng nước (Thủy khẩu),
Bước lên xem Huyệt thì phải xét luôn cái sân tươi sáng (Minh Đường),
Núi cao uy nghi mà có sự quần tụ cái linh khí của các tinh tú,
Chủ với Khách đều có cái đẹp cho đến tận phía Đông Nam.

(QNB chú: Hình & Thế của Địa Lý về đại thể thông thường núi cao từ phía Tây Bắc - ở Hậu Thiên BQ là chỗ quái Càn - thấp dần xuống phía Đông Nam, do sự quay của Địa Cầu và lực ly tâm càng đi về phía càng gần Xích đạo thì càng lớn. Do đó, từ thời mà một số nơi trên lớp vỏ Địa Cầu còn là những khối đá magma nóng chảy, nó đã bị các lực này kéo như giọt sơn rớt lên bề mặt 1 quả cầu đang xoay vậy, nên cấu tạo Địa Hình Địa Mạo của Sơn Long đa số là theo trục Tây Bắc - Đông Nam. Nước là dòng Thủy Mạch chảy từ trên cao xuống thấp, nương tựa đi theo hình thái của Sơn Long, cho nên nguyên ủy của cái quan niệm Thiên Môn (phương Càn) là nơi nước chảy đến & Địa Hộ (phương Tốn) là nơi nước chảy đi là từ đây mà ra, rồi sau này phát triển dần dần mới sinh ra ý nghĩa ở nơi nước chảy đến dù là phương bất kỳ nào đó cũng gọi là Thiên Môn, còn nơi nước chảy đi dù là phương bất kỳ cũng gọi là Địa Hộ.
Hai câu mô tả Núi cao đẹp có linh khí & Chủ Khách đều có cái đẹp đến tận phía Đông Nam, là 1 sự ám chỉ sự cần thiết của cái đẹp từ Tổ tông tới Tử tôn, từ nguồn cho tới ngọn, từ Tây Bắc cho đến Đông Nam, từ Hình dáng ở các phương vị cho đến Thế cục từ cao xuống thấp,... Nói tóm lại là sự hài hòa đẹp đẽ của Hình & Thế về Loan Đầu, bởi vì Hình thì trực tiếp chứa đựng và cộng hưởng hay thu phát Khí, còn Thế thì trực tiếp biểu hiện cường độ năng lượng hay nói cách khác thì càng cao thì Thế Năng của vật chất hữu hình đổ xuống dưới thấp càng lớn).


Lập hướng quý nghênh quan nhi tựu lộc,
Tác huyệt tu xu cát nhi tị hung.
Tất viện cổ dĩ chứng kim,
Quý thăng cao nhi vọng viễn.
Nghĩa là:
Việc lập Hướng thì quý là ở chỗ đón được Quan tinh rồi cả Lộc tinh,
Khi làm Huyệt thì nên hướng đến Cát tinh mà tránh gặp Hung tinh.
Nhất định phải viện dẫn từ những cái xưa cũ đã qua để mà chứng minh cho cái hiện tại,
Hay là ở chỗ càng tiến bước lên cao thì lại càng nhìn xa trông rộng hơn.


Từ lâu hạ điện, bất viễn thiên lý nhi lai,
Vấn tổ tầm tông, khởi khả bán đồ nhi chỉ.
Tổ tông tủng bạt giả, tử tôn tất quý,
Tân chủ xu nghênh giả, tình ý tương hồ.
Hữu tất phục, tả tất hàng, tinh thần bách bội,
Tiền giả hô, hậu giả ứng, khí vạn thiên.
Nghĩa là:
Từ trên xuống dưới từ trước đến sau, chẳng quản từ xa ngàn dặm mà đến,
Hỏi Tổ tìm Tông đủ cả thế thì há có thể đến giữa chừng mà dừng lại được ư.
Tổ Tông cao chót vót thì Tử Tôn ắt sẽ được quý hiển,
Chủ Khách cùng rảo bước đón nhau, thì tình ý chan hòa qua lại.
Bên phải nhất định cần có Hổ phục, bên trái nhất định cần có Long hàng, thì sức sống gấp trăm lần.
Phía trước có Tước tung hô, phía sau có Vũ hưởng ứng, thì khí thế được tăng lên ngàn vạn lần.


Biện sơn mạch giả tắc hữu đồng cán dị chi,
Luận thủy pháp giả tắc hữu tam xoa cửu khúc.
Bặc vân kỳ cát chung yên duẫn tang,
Cát địa nãi thần chi sở ti, thiện nhân tất thiên chi khắc tương,
Tướng tương công hậu, tư thử yên xuất,
Vinh hoa phú quý, hà mạc bất do.
Nghĩa là:
Lúc biện về Sơn Mạch, nhất định có sự chung về cái gốc mà khác về cái cành,
Khi luận về Thủy pháp, nhất định có 3 lần rẽ nhánh 9 lần uốn khúc.
Phán đoán cái cát lợi của nó đến tận cùng thì mới yên tâm là tốt lành,
Đất tốt chính là nơi ti sở cai quản của thần, người lành nhất định có cái tướng đẹp trời ban,
Công hầu khanh tướng, đều từ đây mà ra cả,
Phú quý vinh hoa, chẳng có cái nào là không phải do nó quyết định.


Tri chi giả bất như hảo chi giả, vô hốt tư ngôn,
Đắc vu tư tất thâm tạo vu tư, cái hữu diệu lý.
Yếu minh phân hợp chi thế,
Tu thẩm hướng bối chi nghi.
Đại tiểu phân hợp, đại tiểu bát tự, cầu diêm chi đồ.
Nghĩa là:
Người có tri thức thì không giống như người cậy sức hay cậy may, không được nói những lời thiếu suy nghĩ,
Để đạt được cái này thì nhất định phải học thêm chuyên sâu cái này, bao trùm có cái Lý huyền diệu.
Cần phải rõ ràng về cái Thế của việc tụ Hợp hay Phân chia,
Nên xem xét kỹ phía nào thì thích nghi để làm Hướng hay làm phương Tọa.
Cái sự Phân chia hay tụ Hợp thì xét từ cái lớn cho đến cái bé, chia nhánh ra thì như hình chữ bát, tụ Hợp lại thì như đồ hình của trái cầu hay như cái vành mũ nón.


Tán tắc loạn, hợp tắc tòng, ly dĩ phân, loại dĩ tụ.
Thị dĩ tiềm tàng tu tế sát, lai chỉ yếu tường minh.
Sơn tụ xứ, thủy hoặc khuynh tà, vị chi bất thiện,
Thủy khúc xứ, sơn như tán loạn, vị chi vô tình.
Nghĩa là:
Khí thì theo Hình, mà phân Tán thì rối loạn, nếu hội Hợp thì ắt tòng thuận, nếu lìa tan là do bị Phân chia, còn thành loài là vì có tụ Hợp.
Chính là lấy cái tiềm tàng mà xem xét cho kỹ, sau này chỉ cần rõ ràng thêm là đủ.
Chỗ núi tụ mà nước lại chảy xiên xiêu vẹo, thì đó là điều chẳng lành,
Chỗ nước uốn khúc mà núi lại như rời rạc tán loạn, ấy là sự vô tình.


Thu tiểu thuần nhi cầu đại tỳ, thị dụng quản trung khuy báo.
Tựu chúng hung nhi tầm nhất cát, do duyên mộc dĩ cầu ngư.
Chỉ kiến nhất ban, duyên mộc cầu ngư, thế bất khả đắc hĩ.
Nghĩa là:
Tham nhặt cái đẹp nhỏ mà lại chạy theo cái lỗi lớn, thì khác gì lấy ống sáo mà dòm con báo đốm (ý là chê dạng ếch ngồi đáy giếng).
Chạy theo cả đám hung để tìm một cái cát, cũng như là leo cây mà tìm cá.
(Dòm qua ống sáo thì) Chỉ thấy có một cái vết đốm (của con báo), vậy là leo cây tìm cá rồi, còn cái Hình Thế của nó thì chưa thấy được vậy.


Quyết dĩ ngôn truyện, diệu do tâm ngộ.
Ký minh đảo trượng chi pháp, phương tri quái lệ chi phi.
Biện chân ngụy vu tạo thứ chi gian, độ thuận nghịch vu tính tình chi ngoại,
Vị tri chân quyết, uổng ngộ thế nhân.
Nghĩa là:
Bí quyết thì lấy lời mà truyền đạt, còn cái diệu kỳ của nó thì còn do tâm người học giác ngộ.
Sau khi đã biết về phương pháp Đảo Trượng, thì mới hiểu được cái nào là sai lầm của định lệ cho các quái.
Phân biệt rõ thật giả ở ngay trong lúc vội vàng, đo lường sự thuận nghịch cả bên ngoài tính nết.
Chưa hiểu được rõ bí quyết chân thực, sẽ làm sai lệch và hiểu lầm cho người đời.


Tế khán bát quốc chi chu lưu, tường sát ngũ tinh chi biến hóa.
Tinh dĩ bác hoán vi quý, hình dĩ trì đạt vi tôn.
Nghĩa là:
Xem xét tỉ mỉ hết thảy khắp cả vòng 8 cung, để quan sát tỏ tường sự biến hóa của Ngũ Tinh.
Với các Tinh thì lấy sự thay đổi làm quý, với Hình thì lấy sự sắp đặt điều đạt làm trọng.


Mộc trực kim loan thổ túc hoành, hỏa tinh tiêm tú hướng nam sinh.
Thủy tinh nhất tự sinh xà tẩu, thuyết dữ thì sư luận ngũ hành.
Nghĩa là:
Mộc thẳng, Kim cong, Thổ tú ngang, Hỏa tinh nhọn đẹp hướng Nam sinh.
Thủy tinh uốn khúc như rắn trườn, nói từ cái lúc dạy cho luận Ngũ Hành.


Tinh dĩ bác hoán vi quý, hình dĩ đặc đạt vi tôn.
Thổ bất thổ nhi kim bất kim, tham hình tạp thế,
Hỏa bất hỏa nhi mộc bất mộc, huyễn mục hoặc tâm.
Cái thổ chi tiểu xảo giả loại kim, mộc chi tiêm loạn giả tự hỏa.
Nghĩa là:
Tinh tú lấy sự chuyển đổi là quý, Hình Thế thì lấy hiển đạt đặc trưng làm trọng.
Thổ chẳng ra Thổ, mà Kim chẳng ra Kim, ấy là Hình Thế lẫn lộn,
Hỏa chẳng nên Hỏa, mà Mộc chẳng thành Mộc, sẽ khiến cho hoa mày chóng mặt.
Hơn nữa, khi cái Thổ tinh nhỏ nhắn xinh xắn thì sẽ giống Kim tinh,
Còn cái đầu nhọn của ngọn Mộc tinh rối rít thì sẽ giống như Hỏa tinh.


Kim thanh thổ trọc, hỏa táo thủy nhu.
Mộc chi diệu vô quá vu đông phương, bắc thụ sinh nhi tây thụ khắc,
Hỏa chi viêm độc tôn vu nam vị, bắc thụ khắc nhi đông thụ sinh.
Tiên phá hậu thành, đa thị thủy lai sinh mộc,
Như vinh chung trệ, chích nhân hỏa khứ khắc kim.
Mộc vi tổ, Hỏa vi tôn, phú nhi hảo lễ,
Kim thị mẫu, Mộc thị tử, hậu tất hữu tai.
Nghĩa là:
Kim có tính thanh cao, Thổ có tính nặng đục, Hỏa có tính khô táo, Thủy có tính nhu hòa.
Cái kỳ diệu của Mộc chẳng vượt ra khỏi phương Đông đâu, như ở phương Bắc thì được sinh, còn ở phương Tây thì bị khắc chế.
Cái nồng nhiệt của Hỏa cũng chỉ độc tôn ở vị trí phương Nam, như ở phương Bắc thì bị khắc chế, còn ở phương Đông thì lại được sinh.
Mộc tinh ở chỗ được coi là tổ, còn Hỏa tinh ở chỗ coi là con cháu, vừa giàu vừa có lễ nghĩa,
Kim tinh ở chỗ coi là mẹ, Mộc tinh ở chỗ coi là con, về sau này ắt có tai họa.


Thủy tại khảm cung, phượng trì thân quý,
Kim cư đoái vị, ô phủ danh cao,
Thổ vượng ngưu điền, mộc sinh văn sĩ.
Thủy tinh đa tại bình địa giả, diệu xử nan ngôn,
Hỏa tinh đa xuất cao sơn, quý nhi vô địch.
Mộc tu hữu tiết, kim quý liên châu.
Nghĩa là:
Thủy tinh mà ở Khảm cung thì thì như chim phượng hoàng đậu cây gỗ quý.
Kim tinh mà ở vị trí cung Đoài thì công danh tài lộc lẫy lừng.
Thổ vượng thì có trâu có ruộng, Mộc sinh thì trở thành văn sĩ.
Thủy tinh nhiều ở vùng thuộc bình địa ấy thì cái hay của nó thật khó tả hết,
Hỏa tinh nhiều ở vùng núi cao thì cái quý của nó không có gì sánh bằng.
Mộc thì cần có sự tiết chế phân đoạn, Kim thì quý nhất là được liên tiếp như chuỗi ngọc.


Sở quý giả hoạt long hoạt xà, sở tiện giả tử thu tử thiện,
Hình tuy đê tiểu bất nghi sấu tước, thế tuy khuất khúc bất yếu y tà.
Đức bất cô, tất hữu lân, khán tha thị tòng,
Nhãn bất minh, đồ phí lực, đáo để mô hồ.
Ngũ tinh y thử thôi, vạn biến nan dĩ mai cử.
Nghĩa là:
Cái quý giá ấy là do có long có xà sống động, cái ti tiện ấy là vì như con lươn con trạch chết nằm thẳng đuỗn ra.
Dẫu cho cái Hình thấp bé thì cũng không được gầy còm, dù rằng cái Thế uốn cong nhưng không được xiêu vẹo lệch lạc.
Phẩm chất không cô độc thì nhất định là có hàng xóm, cần phải xem nó từ đâu ra.
Mắt mà không sáng tỏ thì sẽ khiến phí hoài công sức, rốt cuộc vẫn mơ hồ.
Ngũ tinh cũng giống như thế mà suy luận, có vạn sự biến hóa khó mà đạt được sự tiến cử tới cấp cao.


Luận sơn khả dã, vu thủy hà như.
Giao tỏa chức kết, tứ tự phân minh.
Xuyên cát tiến xạ, tứ hung hợp tị.
Tràng thành giả phá gia đãng nghiệp, bối thành giả ao tính tính cường tâm.
Phát phúc du trường, định thị thủy triền huyền vũ,
Vi quan phú hậu, tất nhiên thủy nhiễu thanh long.
Nghĩa là:
Luận về Sơn thì có thể nói như trên, còn với Thủy thì như thế nào?
Giao - Tỏa - Chức - Kết (nghĩa là Giao hội, khép vòng, như dệt vải, như buộc dây), 4 chữ phải phân biệt rõ ràng.
Xuyên - Cắt - Tiễn - Xạ (nghĩa là xuyên thủng, cắt đứt, tên bắn, chiếu xạ), 4 cái hung đều phải tránh.
Cái (thủy) như húc vào tường thì phá gia tán nghiệp, cái (thủy) như cõng cái tường thì bản lĩnh thấp nhưng lại thích trèo cao vọng tưởng.
Được phát phúc lâu dài, nhất định là Thủy quấn quanh Huyền Vũ,
Được làm quan giàu sang, tất nhiên là có Thủy cuộn lấy Thanh Long.


Sở quý giả ngũ hộ bế tàng,
Sở ái giả tam môn khoan khoát.
Viên cục tuy quý, tam môn bức trách bất tu quan,
Hình huyệt tuy kỳ, ngũ hộ bất quan hà túc thủ.
Nghĩa là:
Cái quý ấy là Ngũ Hộ (cửa nhỏ 1 cánh gọi là Hộ) đều kín đáo,
Cái trọng ấy là Tam Môn (cửa lớn 2 cánh gọi là Môn) được rộng rãi.
Tường vách của Cục dù đáng quý, nhưng bức bách làm chật hẹp Tam Môn thì chẳng cần xem nữa,
Hình thế của Huyệt dù có đặc sắc, nhưng Ngũ Hộ lại không kín đáo thì làm sao có thể tuyển chọn được.


Nguyên thần đương tâm trực xuất, vị khả ngôn hung,
Ngoại diện chuyển thủ hoành lan, đắc chi phản cát.
Dĩ chi giới mạch tắc mạch tự chỉ,
Dĩ chi tàng phong tắc phong bất xuy.
Thủy tài quá huyệt nhi phản khiêu, nhất văn bất trị,
Thủy nhược nhập hoài nhi phản bão, nhất phát tiện suy.
Nghĩa là:
Nguyên Thần coi chừng xuất thẳng ra ngoài, nhưng cũng chưa thể nói là hung,
Ngoại Diện mà lại thấy ngoái đầu quay ngang như cái lan can, được thế thì phản chuyển thành cát lợi.
Theo cái gianh giới của Mạch thì ắt biết chỗ Mạch tự dừng,
Theo cái ẩn tàng của Phong thì ắt biết nơi Phong không thổi tan tác.
Thủy vừa mới đi qua Huyệt mà đã nhảy ngược lại, thì chẳng đáng giá 1 xu,
Thủy nếu như ôm vào lòng nhưng ôm ngược, thì phát lên 1 phen rồi cũng bị suy liền.


Thủy khẩu tắc ái kỳ khẩn như hồ lô hầu,
Bão thân tắc quý kỳ loan như ngưu giác dạng.
Giao nha tiệt thủy giả tối nghi tủng bạt,
Đương diện trư thủy giả duy trừng ngưng.
Tủng bạt giả như củ củ vũ phu chi hãn thành,
Trừng ngưng giả nhược túc túc hiền thần chi củng vị.
Thủy khẩu chi sa, tối quan lợi hại,
Thử đặc cử kỳ đại lược, đương tự sát kỳ tế vi.
Nghĩa là:
Thủy Khẩu theo nguyên tắc thì yêu cái kiểu dáng như cổ của hồ lô,
Dòng nước ôm lấy thân thì thích cái kiểu dáng cong vào như sừng trâu.
Chỗ nước giao nhau bị chia cắt như cái răng cưa, thích hợp nhất là phải có cái vượt lên cao,
Chỗ nước tụ ở ngay trước mặt, chỉ cần nó trong trẻo và ngưng tụ.
Cái vượt lên cao ấy là như tường thành của dũng sĩ oai phong,
Cái ngung tụ trong trẻo ấy là như sự chắp tay cung kính của bề tôi hiền tài.
Đất cát ở chỗ Thủy Khẩu, là vô cùng lợi hại và quan trọng,
Trên đây chỉ là đại lược những điểm đặc trưng, khi gặp thì phải tự quan sát tỉ mỉ cẩn thận.


Thủy cố thiết vu quan lưu, sơn vưu nan vu nhận mạch.
Hoặc ẩn hiển vu mang mang khoáng dã,
Hoặc tiềm tàng vu miểu miểu bình hồ.
Tinh tán cô thôn, tú khí toàn vô bán điểm.
Vân chưng quý địa, tinh quang lược lộ nhất ban.
Nghĩa là:
Thủy mà thấy nông cạn thì nhất thiết phải xem kỹ dòng chảy, Sơn mà khác lạ thì khó nhất là ở chỗ nhận Mạch.
Hoặc ẩn hoặc hiện mênh mông mờ mịt ở ngoài đồng ruộng,
Hoặc tiềm tàng che dấu không có tung tích ở chốn đất bằng.
Tản mác ở chỗ thôn làng cô độc, khí tú lệ hoàn toàn không có nửa phần dấu vết.
Mây bốc lên ở chỗ đất quý, tinh quang biểu lộ ra như một đốm nhỏ.


Tủng vu hậu tất ứng vu tiền, hữu chư nội tất hình chư ngoại.
Dục cầu chân đích, viễn triêu bất như cận triêu,
Yếu thức sinh thành, thuận thế vô quá nghịch thế.
Đa thị ái viễn đại nhi hiềm cận tiểu,
Thùy tri nghênh cận thị nhi tham viễn phi.
Hội chi vu tâm, ứng chi vu mục.
Nghĩa là:
Cao vót ở đằng sau thì nhất định có cái ứng ở phía trước, có ở bên trong thì nhất định phải biểu hiện ra bên ngoài.
Muốn tìm cái chân thực, cái xa chầu lại chẳng bằng cái gần chầu lại,
Muốn biết sự sinh thành, cái thuận thế lại không hơn được cái nghịch thế.
Đa phần là thích cái to ở xa mà lại ngờ vực cái nhỏ ở gần,
Ai biết được rằng nghênh đón cái ở gần chính là rồi được hưởng cái trái lại ở xa.
Hội hợp là ở trong lòng, Ứng nghiệm là ở nơi mắt thấy.


Tam cát lục tú, hà dụng cường cầu,
Chính huyệt chân hình, tự nhiên mặc hợp.
Bát quái ngũ hành tất tu tham cứu,
Phù hoa lãng nhị uổng phí quan chiêm.
Tử tuyệt xứ hữu sinh thành khí cục,
Vượng tướng trung sát hưu phế tung do.
Khí giáp duệ binh, quá thủy trọng hưng doanh trại,
Bài sanh liệt trận, xuyên châu biệt hoán môn tường.
Du quy bất cố nhi tham soa, thị tức kiên vu truyện xá;
Liên châu bất chỉ nhi tán loạn, tự giả đạo vu tha bang.
Nghĩa là:
Tam Cát & Lục Tú, vì cớ làm sao mà cứ phải cưỡng cầu,
Huyệt đoan chính, Hình thành thực, tự nhiên âm thầm hợp cách.
Cần phải nghiên cứu thêm sự phù hợp về Bát Quái về Ngũ Hành,
Kẻo làm qua loa thì sẽ uổng phí cả cái công quá trình xem xét.
Ở nơi Tử Tuyệt vẫn có Khí Cục sinh thành,
Bên trong Vượng Tướng vẫn phải xem xét dấu vết của cái Hưu Tù.
Cởi bỏ áo giáp mà dẫn binh, vượt qua sông nước thì coi trọng việc lên dựng doanh trại,
Sắp xếp trận địa súng pháo, đạn như trái châu bay đi sẽ đổi lại là cái cửa ở bức tường thành.
Con rùa bơi đi chẳng đoái hoài có cái gì tham dự, chính là quẳng gánh nặng ở nhà trọ,
Đạn bắn liên châu không ngừng thì tán loạn, tựa như là giả đạo ở trên nước khác.


Cổn cổn đào hoa, tùy phong liễu nhứ,
Giai thị vô đế vô căn, vị tất hữu hình hữu khí.
Nhược kiến thổ ngưu ẩn phục, thủy triền tiện thị sơn triền,
Hoặc như âu điểu phù trầm, mạch hảo tự nhiên huyệt hảo.
Thủy ngoại yếu tứ sơn lai hội, bình trung đắc nhất đột vi kỳ.
Tế tầm triêu đối chi phân minh, đích yếu tả hữu chi giao cố.
Đường khoan vô vật, lý hợp biện vu chu vi,
Thủy loạn vô tình, nghĩa hợp cầu vu hoàn tụ.
Nghĩa là:
Đào hoa lớp lớp, theo gió mà tung bay,
Đều do chẳng còn cuống, chẳng còn gốc, cũng không hẳn là có Hình có Khí.
Nếu thấy trâu đất (Huyệt) ẩn phục, có Sơn có Thủy quấn quanh,
Hoặc như con vạc khi chìm nổi, thì đó là Mạch tốt tự nhiên có Huyệt tốt.
Thủy ở bên ngoài cần có 4 Sơn đến hội tụ, bên trong bằng phẳng lại được 1 ngọn nhô lên (Đột) là kỳ cách.
Cẩn thận tìm sự phân chia rõ ràng những gì chầu & đối, cái quan trọng đích thực là sự kết giao bền chặt 2 bên Tả Hữu.
Nhà rộng (vì) không có đồ vật, theo lý thì phải biện luận về cái chu vi của nó,
Thủy rối loạn vô tình, thì phải chăng là cần khiến cho nó quây lại tụ hội.


Đương sinh bất sinh giả, thế cô viên quả,
Kiến tử bất tử giả, mẫu nhược tử cường.
Hạc tất phong yêu, khủng quỷ kiếp khứ lai chi vị định,
Chu ti mã tích, vô thần long lạc bạc dĩ nan minh.
Nghĩa là:
Cái đang sống mà lại chẳng có sinh khí, là do cái Thế cô độc chẳng được sự hỗ trợ,
Cái thấy như chết chóc mà lại chẳng chết, là do Mẹ yếu Con khỏe.
Gối hạc lưng ong, e rằng là chưa xác định được Quỷ (/Quan tức là Hoàng Tuyền) đến với đi,
Tơ nhện vó câu, chẳng có thần long phóng khoáng nên khó biết rõ ràng.


Phảng phật cao đê, y hi nhiễu bão.
Cầu ngô sở đại dục, vô phi nghịch thủy chi long,
Sử ngã khoái vu tâm, tất đắc nhập hoài chi án.
Phong truân nghĩ tụ, đãn yếu viên tịnh đê hồi,
Hổ phục long bàn, bất câu viễn cận đại tiểu.
Mạch tận xử tu phòng khí tuyệt,
Địa ti xứ thiết kỵ tuyền lưu.
Nghĩa là:
Phảng phất cao thấp, loáng thoáng ôm quanh.
Để ta khao khát nhất, chính là chẳng bị Long sai nghịch thủy,
Khiến ta thích thú nhất, nhất định là có cái Án ôm vào lòng.
Ong tề Kiến tụ, thì cần tròn sạch thấp và quanh co,
Hổ phục Long nằm, cũng chẳng cần câu nệ lớn bé gần xa.
Vị trí cuối cùng của Mạch phải đề phòng Khí tuyệt,
Nơi đất thấp trũng thì phải tránh có dòng suối chảy.


Lai tắc hữu chỉ, chỉ tắc hoặc cô, tu cầu hộ thác.
Nhất bất năng sinh, sinh vật tất lưỡng, yếu hợp âm dương.
Hữu thư hữu hùng, hữu quý hữu tiện.
Kỳ hoặc thư hùng giao độ, bất đắc thủy tắc vi thất độ.
Nghĩa là:
Có đến thì sẽ có dừng, có dừng thì cũng có thể cô độc, nên cần tìm nơi che chở gửi gắm.
Một chẳng thể sinh sôi, sinh vật nhất định có đôi, quan trọng là hợp được Âm Dương.
Có trống có mái, có sang có hèn.
Hoặc mức độ giao phối của trống mái, không được thủy thì là mất đi độ số.


Thảng như long hổ hộ thai, bất quá huyệt tắc vi lậu thai.
Khả hỉ giả long hổ thân thượng sinh phong,
Khả ác giả nê thủy địa biên tầm huyệt.
Xuất thân xử, yếu liệt bình liệt chướng,
Kết huyệt xử, yếu đái nhục đái nhân.
Đương cầu ẩn hiển chi thân sơ, nhưng thẩm quái kỳ chi xu xá.
Tê giác hổ nha chi thoát lậu, danh vi cáo tố chi tinh,
Ly châu ngọc kỷ chi đoan viên, tức thị hiệt trần chi tương.
Nghĩa là:
Ví như Long Hổ che chở bào thai, chẳng vượt quá huyệt thì là xảy thai.
Cái đáng mừng là trên thân Long Hổ sinh ra cái đỉnh,
Cái đáng ghét là bên cạnh vùng bùn nước đi tìm huyệt.
Nơi xuất thân thì cần phải bày biện màn trướng mà che chắn,
Nơi kết Huyệt thì cần trải đệm mang áo.
Khi truy cầu cái tính chất thân hay sơ, vẫn phải xét kỹ nơi chốn các quái của nó.
Cái rò rỉ của sừng tê nanh hổ, có tên gọi là sao của Cáo Tố (mách lẻo),
Cái quây quần của chén ngọc bàn ngà, chính là tướng mạo của sự bày biện.


Diệc hữu huyệt cư thủy để, kỳ mạch dị tích,
Canh hữu huyệt tại thạch gian, bác long hoán cốt.
Thủy để tất tu đạo nhãn, thạch gian quý đắc minh sư.
Khởi tri địa lý tự hữu thần, thùy thức tang điền năng biến hải.
Nghĩa là:
Cũng có Huyệt ở dưới đáy nước, Mạch của nó có vết tích kỳ lạ,
Lại thêm có Huyệt ở trong đá, như Long lột da thay xương.
Ở đáy nước nhất định cần cái nhìn của người hiểu đạo, ở trong đá thì quý là được minh sư chỉ điểm.
Há ai biết rằng Địa Lý tự có thần, liệu ai hiểu nương dâu có thể biến thành biển xanh.


Cốt mạch cố nghi bác hoán, long hổ tu yếu tường minh.
Hoặc long khứ hổ hồi, hoặc long hồi hổ khứ,
Hồi giả bất nghi bức huyệt, khứ giả tu yếu hồi đầu.
Đãng nhiên trực khứ bất quan lan, tất định đào di tịnh bại tuyệt.
Hoặc hữu long vô hổ, hoặc hữu hổ vô long,
Vô long yếu thủy nhiễu tả biên, vô hổ yếu thủy triền hữu bạn.
Hoặc long cường hổ nhược, hoặc long nhược hổ cường,
Hổ cường thiết kỵ ngang đầu, long cường vưu phòng tật chủ.
Nghĩa là:
Cốt mạch nông cạn thì thích hợp thay đổi lột xác, Long Hổ cần phải hiểu tường tận rõ ràng.
Hoặc Long đi Hổ về, hoặc Long về Hổ đi,
Cái quay về không nên dồn ép vào Huyệt, cái rời đi lại cần phải ngoái đầu về.
Đương nhiên cái nào đi thẳng chẳng thèm đoái hoài, chắn chắn là trốn chạy và bại tuyệt.
Hoặc là có Long nhưng không có Hổ, hoặc là có Hổ mà chẳng có Long,
Thiếu Long thì cần Thủy quấn quanh bên trái, thiếu Hổ thì cần thủy bọc lấy bên phải.
Hoặc Long mạnh Hổ yếu, hoặc Long yếu Hổ mạnh,
Hổ mạnh thì cần tránh ngóc đầu lên, Long mạnh thì cần đề phòng đố kị với chủ.


Mạc bả thủy vi định cách, đãn cầu huyệt lý tàng phong,
Đáo thử trứ nhãn tu cao, canh yếu hồi tâm tường thẩm.
Lưỡng cung tề đáo, kỵ đương diện chi khuynh lưu,
Nhất huyệt đương trung, phòng lưỡng biên chi tiêm xạ.
Đông cung thoán quá tây cung, trường phòng bại tuyệt,
Hữu tí tiêm xạ tả tí, tiểu tử bần cùng.
Tối nghi tiêu tức, vô tự hôn mê.
Nghĩa là:
Chớ có đem Thủy ra để xác định Cách, nhưng khi tìm Huyệt mà có thể tàng tụ Phong ở trong đó,
Khi đến nơi phải nhìn cho sáng tỏ từ thấp đến cao, rồi lại để tâm mà thẩm định cho rõ ràng (về Thủy).
Đôi bên đều cong đến như cánh cung, lại kị chảy xiên đi ở ngay trước mặt,
Khi ở ngay tại Huyện, thì phải đề phòng các (dòng chảy) phóng thẳng tới từ đôi bên.
Vòng cung bên trái (Đông) ôm đầu chạy trốn qua vòng cung bên phải (Tây), chi trưởng sẽ bị bại tuyệt.
Cánh tay bên phải (Hữu) phóng thẳng vào cánh tay bên trái (Tả), con út bị nghèo.
Thích hợp nhất là phải có đầy đủ thông tin, khôn được khiến cho mình tự tối tăm thiếu sáng suốt.


Tướng sơn diệc tự tướng nhân, điểm huyệt do như điểm ngả,
Nhất hào thiên lý, nhất chỉ vạn sơn.
Nhược hữu sinh thành chi long, tất hữu sinh thành chi huyệt,
Bất câu đan hướng song hướng, đãn khán hữu tình vô tình.
Nhược hữu khúc lưu chi thủy, định hữu khúc chuyển chi sơn,
Hà dụng cửu tinh bát quái, chích tu cố nội hồi đầu.
Nghĩa là:
Tướng mạo của Sơn cũng như tướng mạo con người, điểm Huyệt cũng như chọn cái đẹp,
(Sai) Một ly là đi ngàn dặm, trỏ một cái tới cả vạn ngọn núi.
Nếu có sự sinh thành con Long, ắt sẽ có sự sinh thành cái Huyệt,
Không cần câu nệ việc nó đơn Hướng hay là song Hướng, nhưng phải xem nó có tình hay vô tình.
Nếu có chỗ dòng Thủy uốn khúc, chắc chắn là do Sơn chuyển khúc,
Cần gì phải dùng đến Cửu Tinh, Bát Quái, mà chỉ cần trông vào trong chỗ nó ngoái đầu lại (hồi đầu).


Mạc hướng vô trung tầm hữu, tu vu hữu xử tầm vô,
Hoặc tiền nhân trứ nhãn chi vị công, hoặc tạo hóa lưu tâm dĩ phúc thiện.
Tả chưởng hữu tí, hoãn cấp nhược băng thán chi thù,
Tôn chỉ vô danh, chỉ xích hữu vân nê chi dị.
Bàng thành tá chủ giả, thủ quyền vu sinh khí,
Thoát long tựu cục giả, thụ chế vu triêu nghênh.
Nghĩa là:
Chẳng có cái Hướng nào là từ trong cái Không mà tìm ra cái Có, nên nhất thiết từ chỗ cái Có mà tìm cái Vô,
Hoặc là người xưa viết sách mở mắt chưa được khéo, hoặc là tạo hóa có lòng làm điều phúc thiện.
Bàn tay trái với cánh tay phải, sự mau hay chậm dường như là có khác biệt rất đặc trưng như nước với lửa,
Ngón tay cái với ngón vô danh (ngón nhẫn), thành thước gang tấc cũng có cái khác như bùn như mây.
Cái tường bên mà dựa vào chủ, dùng được quyền hành cho sinh khí,
Cái Long rời ra dựa sát vào cục, bị quản chế bởi những cái chầu và nghênh đón.


Đại hướng tiểu thiên, tiểu hướng đại thiên, bất nghi loạn tạp.
Hoành lai trực thụ, trực lai hoành thụ, canh khán hộ triền.
Tọa kỵ không, bất kỵ đoản, đặc luận thường lý, khởi sở chấp vu phiên thân hồi kết chi cục.
Sơn trực lai, huyệt hoành thụ, đa kỵ chúng kỵ, bỉ ác tri hồ thoát long tựu cục chi kỳ.
Nghĩa là:
Hướng to Đế nhỏ, Đế nhỏ Hướng to, chẳng nên tạp loạn,
Đến ngang Nhận dọc, Đến dọc Nhận ngang, xem thêm hỗ trợ ở xung quanh.
Tọa thì kị Không, chẳng kị Ngắn, chuyên luận ở cái lý thông thường, khởi lên cái chấp vào kết cục xoay mình lại.
Sơn đến dọc, Huyệt nhận ngang, bao nhiêu cái kị thì bấy nhiêu cái phải kiêng dè, cái hung ác đó biết ở ngoài cái Thoát Long (Long rời ra dựa sát vào cục).


Thế nghịch sa thuận, thùy thức ly hương kham thủ quý,
Thủy triêu sa bão, tu tri thử địa hảo cứu bần.
Tu tri di bộ hoán hình,
đãn thủ triêu sơn chứng huyệt.
Toàn bằng nhãn lực, châm chước cao đê,
Tế dụng tâm ki, tham tường hướng bối.
Nội trực ngoại câu, tẫn kham tài tiễn,
Nhập câu ngoại trực, uổng phí tâm ki.
Nghĩa là:
Thế nghịch Sa thuận, nào ai biết ly hương có thể hiển quý,
Thủy chầu Sa ôm, nên hay rằng đất ấy giúp thoát nghèo.
Cần hiểu phép dời Bước chuyển Hình,
Nhưng phải đạt được việc núi chầu chứng huyệt.
Toàn bằng năng lực nhìn nhận, cân nhắc cho rõ thấp cao,
Tâm cơ vận dụng từng li từng tí, xét rõ cả nơi hướng đến lẫn chỗ sau lưng.
Bên trong thẳng bên ngoài như móc câu, hết thảy đều có thể cắt xén bớt,
Đi vào như móc câu, thoát ra ngoài thẳng tuột, uổng phí tâm cơ.


Vật vị tạo hóa nan minh, quan kỳ động tĩnh khả trắc.
Sơn bản tĩnh, thế cầu động xử, thủy bản động, diệu tại tĩnh trung.
Tĩnh giả trì chiểu chi đình lưu, động giả long mạch chi thối tá.
Chúng sơn chỉ xử thị chân huyệt, chúng thủy tụ xử thị minh đường.
Đường trung tối hỉ tụ oa, huyệt hậu tu phòng ngưỡng ngõa.
Canh khán tiền quan hậu quỷ, phương tri kết thực hư hoa.
Nghĩa là:
Chớ bảo Tạo Hóa khó lường, cần xem xét Động Tĩnh của nó là có thể đo đạc.
Sơn vốn tĩnh thì Thế phải ở nơi động, Thủy vốn động tình cái hay của nó ở tại trong tĩnh.
Nơi các Sơn đều dừng chính là Huyệt thực sự, nơi các Thủy cùng tụ thì rõ là Minh Đường.
Trong Minh Đường mừng nhất là tụ thành nơi trũng, sau Huyệt thì cần đề phòng ngửa lên như viên ngói.
Lại xem thêm Quan trước Quỷ sau, mới biết được (Huyệt) có kết thực sự hay là giả tạo.


Sơn ngoại củng nhi nội bức giả, huyệt nghi cao,
Sơn thế thô nhi hình cấp giả, huyệt nghi hoãn.
Cao tắc hung hàng phục, Hoãn tắc tứ thế hòa bình.
Sơn hữu ác hình, đương diện lai triêu giả họa tốc,
Thủy như cấp thế, đăng huyệt bất kiến giả họa trì.
Xu cát tị hung, di thấp tựu táo.
Nghĩa là:
Núi bên ngoài khom lưng mà bên trong lại dồn ép, thì Huyệt thích hợp chỗ cao,
Thế núi mà thô và hình dáng có vẻ gấp gáp, thì Huyệt thích hợp chỗ thong thả thoáng đạt.
Cao thì hung phải hàng phục, Thoáng đãng thì tứ thế hòa bình.
Sơn có hình xấu xí, đối diện đến chầu thì họa tới nhanh,
Thủy có thế gấp gáp, lên tới Huyệt mà không thấy thì họa tới chậm.
Đón lành tránh dữ, chuyển dời chỗ ẩm thấp tới nơi khô ráo.


Trọng trọng bao khỏa hồng liên biện, huyệt tại hoa tâm,
Phân phân củng khước tử vi viên, tôn cư đế tọa.
Tả hữu củng vệ đa đa, huyệt tại kỳ trung,
Chúng sơn chúng thủy lai triều như bắc thần, chí quý chi địa.
Tiền án nhược loạn tạp, đãn cầu tích thủy chi trì,
Hậu sơn nhược tha nga, tất tác quải đăng chi huyệt.
Tế quan bát quốc chu lưu, tường sát Ngũ Tinh biến hóa.
Nghĩa là:
Trùng trùng bao bọc như cánh đóa sen hồng, thì Huyệt ở giữa bông hoa,
Lớp lớp vào ra chầu như Tử Vi Viên, thì (Huyệt) ở nơi Đế Tòa.
Hai bên trái phải có hộ vệ triều củng nhiều, thì Huyệt ở bên trong đó,
Nhiều Sơn nhiều Thủy đến chầu như sao Bắc Thần, chỗ ấy là đất cực kỳ tốt.
Tiền Án nếu tạp loạn, thì phải tìm xét cái ao tích nước,
Hậu Sơn nếu cheo leo, nhất định tạo ra cái Huyệt như đèn treo.
Xem kỹ một vòng 8 hướng xung quanh, xét rõ sự biến hóa của Ngũ Tinh.


Tiệt khí mạch vu đoạn vị đoạn chi tế,
Nghiệm họa phúc vu chính bất chính chi gian.
Canh hữu dị huyệt quái hình, ngã chi sở thủ, nhân chi sở khí.
Nhược kiến tàng nha súc trảo, ki bất khả trắc, diệu bất khả ngôn.
Nghĩa là:
Khí Mạch dứt ở nơi giao tiếp của sự chặt đứt hay chưa,
Nghiệm chứng họa phúc ở giữa lúc ngay ngắn hay không.
Lại thêm có Huyệt lạ với hình kỳ quái, ta thì chọn lấy, người thì bỏ qua.
Nếu thấy răng ẩn đi móng vuốt co lại, tính toán chẳng đo được, kỳ diệu chẳng nói hết được.


Thạch cốt quá giang hà, vô hình vô ảnh,
Bình địa khởi bồi lũ, nhất đông nhất tây.
Đương như sa lý giản kim, định yếu thủy lai giới mạch.
Bình dương huyệt tu châm chước, bất nghi quật địa cập tuyền,
Tuấn tiễu sơn yếu tiêu tường, vụ yếu đăng cao tác huyệt.
Nghĩa là:
Sống núi vượt sông, vô hình vô ảnh,
Đất bằng vừa vun đắp, đã chia thành cái Đông cái Tây.
Đang như đãi vàng trong cát, nhất định phải xem xét phạm vi Thủy Mạch đi tới.
Huyệt ở vùng đồng bằng cần cân nhắc, không thích hợp đào đất cũng như suối,
Dốc núi cheo leo phải tiêu đi hết, việc quan trọng là lên cao làm Huyệt.


Huyệt lý phong tu hồi tị, mạc giáo cát nhĩ xuy hung,
Diện tiền thủy yếu chi huyền, tối phạ xung tâm xạ hiếp.
Thổ sơn thạch huyệt, ôn nhuận vi kỳ,
Thổ huyệt thạch sơn, tha nga bất cát.
Đan sơn diệc khả thủ dụng, tứ diện định yếu quan lan,
Nhược hoàn độc lập vô y, thiết kỵ đương đầu hạ huyệt.
Nghĩa là:
Trong Huyệt thì nên tránh gió, chớ truyền rằng (gió) thổi bên tai mà hung,
Trước mặt thì Thủy phải hài hòa, sợ nhất là xung tâm hoặc bắn vào bên sườn.
Núi đất Huyệt đá, ấm nhuận diệu kỳ,
Huyệt đất núi đá, cheo leo thì chẳng tốt.
Núi đứng một mình cũng có thể chọn lấy dùng, bốn bề xung quanh cần có rào có cổng,
Nếu chỉ trơ trọi một mình không nơi nương tựa, thì chớ đương đầu hạ Huyệt.


Phong xuy thủy kiếp, thị vị bất tri kỳ sở tài.
Tả khoáng hữu không, phi đồ vô ích nhi hữu tổn.
Thạch cốt nhập tương, bất phạ khi khu,
Thổ mạch liên hành, hà phương đoạn tuyệt.
Đãn hiềm thô ác, quý đắc phương viên.
Quá hạp nhược trị phong diêu, tác huyệt định tri lực thiển.
Nghĩa là:
Gió thổi nước dồn ép, chính là do không biết cách cắt xén.
Bên trái thiếu bên phải trống, không những vô ích mà lại còn bị tổn hại.
Xương núi nhập tướng mạo, chẳng sợ cái sự gập ghềnh,
Mạch đất đi liên tục, biết nơi nào là chỗ đoạn tuyệt.
Chỉ không hài lòng khi thô xấu, mà thích được vuông tròn.
Vượt qua eo núi mà gặp gió quấy nhiễu, làm huyệt ở đó thì chắc chắn là sự hiểu biết nông cạn.


Huyệt tiền chiết thủy, y pháp tuần thằng,
Đồ thượng quan hình, tùy ki ứng biến.
Huyệt thái cao nhi dịch phát, hoa tiên phát nhi tảo điêu.
Cao đê đắc nghi, phúc tường lập kiến.
Tuy viết sơn hảo tắc mạch hảo, khởi tri hình chân tắc huyệt chân.
Nghĩa là:
Trước Huyệt mà có Thủy quanh co, chiểu theo pháp luật thẳng thắn noi,
Trên đồ hình xem kỹ kiểu dáng, rồi tùy cơ mà ứng biến.
Huyệt quá cao mà dễ phát, hoa sớm nở thì sớm tàn.
Cao thấp mà phù hợp, phúc lành lập tức thấy ngay.
Tuy nói là Núi tốt ắt Mạch tốt, há biết Hình thực thụ thì nhất định Huyệt cũng thực thụ.


Chẩm long tị giả, khủng thương vu thần,
Điểm quy kiên giả, khủng thương vu xác.
Xuất thảo xà dĩ nhĩ thính cáp,
Xuất hạp quy dĩ nhãn cố nhi.
Cử nhất ngung nhi phản tam ngung,
Xúc nhất loại nhi trường vạn loại.
Tuy nhiên huyệt cát, do kỵ táng hung.
Nghĩa là:
Cái gối lên mũi con Long, e làm tổn thương cái môi,
Cái điểm vào vai con Rùa, e làm tổn thương cái vỏ.
Đi ra chỗ cỏ quanh co như rắn để tai nghe tiếng ếch nhái,
Đi ra chỗ eo con rùa để mắt ngoái trông trở lại.
Mộ góc cất lên mà trái với ba góc còn lại, chạm 1 loại mà hay vạn loại.
Tuy rằng Huyệt cát, còn phải kị táng hung.


Lập hướng biện phương, đích dĩ tý ngọ châm chính,
Tác đương y pháp, tu cầu niên nguyệt nhật chi lương.
Sơn xuyên hữu tiểu tiết chi tỳ, bất giảm chân long chi hậu phúc,
Niên nguyệt hữu nhất đoan chi thất, phản vi cát địa chi thâm ương.
Đa thị tín dị thuyết nhi muội chính ngôn, sở dĩ sinh tân hung nhi tiêu kỷ phúc.
Bất nhiên sơn cát thủy cát nhi huyệt cát, hà dĩ đa tai?
Khởi tri niên hung nguyệt hung nhi nhật hung, phạm chi võng giác.
Quá tắc vật đạn cải, đương cầu minh sư.
Trạch yên nhi bất tinh, ngộ vu quản kiến, vị hung vi cát, chỉ cát vi hung.
Nghĩa là:
Việc lập Hướng phân phương, lấy ngay la kinh mà định,
Làm theo định lệ, vẫn cần đợi tìm năm tháng ngày tốt lành.
Núi sông có thiết sót tiểu tiết, chẳng làm giảm cái phúc của chân long,
Năm tháng có một đầu mối mà lạc mất, có thể phản chuyển cát địa thành tai ương nặng.
Phần lớn đều tin cái thuyết lạ mà u tối với cái lời ngay, cho nên sinh ra hung mà mất phúc.
Nên biết năm tháng ngày giờ hung mà phạm vào thì sẽ thấy chao đảo liêu xiêu.
Có sai thì chớ nản đổi thay, cần tìm bậc minh sư mà học.
Chọn chỗ này mà không tinh tế, lầm ở bất kể góc nhìn nào, là sẽ nói hung thành cát, trỏ cát bảo hung.


Nghĩ phú quý vu mang mang chỉ chưởng chi gian,
Nhận họa phúc vu cục cục tinh thần chi nội.
Khởi tri,
Đại phú đại quý, nhi đại giả thụ dụng,
Tiểu cát tiểu phúc, nhi tiểu giả nghi đương.
Ngẫu trung kỳ ngôn, tự thần kỳ thuật.
Cức nhất triêu chi tài hối, đương như hậu hoạn hà!
Mậu thiên lý vu hào ly, thỉnh sự tư ngữ hĩ.
Nghĩa là:
Ngẫm về phú quý mênh mang mà lại ở trong lòng bàn tay,
Nhận biết rõ họa phúc ở trong các sao của cách cục.
Há biết rằng,
Đại phú đại quý thì chỉ có kẻ lớn đón nhận dễ dàng,
Tiểu cát tiểu phúc thì chỉ kẻ nhỏ mới thích hợp nhận lấy.
Chợt trong lời ấy, tự có cái thần diệu của đạo thuật.
Tự răn mình rằng của cải đến một sớm mai, nhận lấy cũng như cái mối lo sau này vậy.
Sai một li thì đi ngàn dặm, xin hãy suy ngẫm câu này.


Truy tầm tiên tích, khán cách vưu thắng khán thư,
Phụng khuyến thế nhân, tín nhĩ bất như tín nhãn.
Sơn tuấn thạch thô lưu thủy cấp, khởi hữu chân long,
Tả hồi hữu bão chủ tân nghênh, định sinh hiền tá.
Nghĩa là:
Truy tìm gốc tiên, xem cốt cách còn hơn cả đọc sách,
Khuyên tặng người đời, tin người khác chẳng bằng tin mắt mình tự thấy.
Núi cao đá thô dòng nước chảy gấp, há có được chân long,
Bên trái quay lại, bên phải ôm vào, chủ khách nghênh đón, nhất định sinh ra hiền tài phù tá.


Thủ tượng giả tất tu hình hợp, nhập nhãn giả định thị hữu tình.
Đãn khán phú quý chi tổ phần, tất đắc sơn xuyên chi chính khí.
Hà niên hưng, hà niên phế, giám bỉ thành quy,
Mỗ sơn cát, mỗ sơn hung, liệu nhiên tại mục.
Nghĩa là:
Chọn hình tượng cần phải lấy hình phù hợp, cái làm vui mắt thì mới đích thị là có tình.
Nhưng xem mộ phần chủ về phú quý, nhất định phải được chính khí của núi sông.
Năm nào hưng thịch, năm nào suy phế, soi vào nó mà thành khuôn phép,
Sơn nào cát, sơn nào hung, tầm nhìn sáng suốt ấy là ở nơi con mắt.


Thủy chi họa phúc lập kiến,
Sơn chi ứng nghiệm sảo trì.
Địa tuy cát nhi táng đa hung, chung vô nhất phát,
Huyệt thượng ẩn nhi tầm vị kiến, lưu đãi hậu nhân.
Nghĩa là:
Họa phúc của Thủy thì có thể thấy ngay,
Ứng nghiệm của Sơn thì lại hơi chậm một chút.
Đất tuy cát mà lúc táng gặp nhiều hung, trọn đời chẳng phát lần nào,
Huyệt còn ẩn mà tìm chưa thấy, thế đành tạm gác lại cho đời sau.


Mẫu chấp kỷ kiến nhi nghĩ tinh vi, tu khán hậu long nhi phân quý tiện.
Tam cát chung vu hà địa, tắc thủ tiền tiến hậu thối chi bộ lượng.
Kiếp hại xuất vu hà phương, tắc thủ tam hợp tứ xung chi niên ứng.
Ngộ cát tắc phát, bàng hung tắc tai.
Nghĩa là:
Chớ chấp vào cái mới thấy mà đã cho rằng huyền diệu, cần xem Hậu Long để phân quý tiện.
Tam cát tụ linh ở chỗ đất nào, thì áp dụng đo lường tiến tới hay lùi về một vài bước.
Tai hại xuất ra ở phương hướng nào, thì áp dụng cái ứng theo năm tam hợp tứ xung.
Gặp cát ắt sẽ phát, gặp hung thì sẽ có tai họa.


Sơn đại thủy tiểu giả, yếu đường cục chi khoan bình,
Thủy đại sơn tiểu giả, quý tổ tông chi cao hậu.
Nhất khởi nhất phục đoạn liễu đoạn, đáo đầu định hữu kỳ tung,
Cửu khúc cửu loan hồi hậu hồi, hạ thủ sử tầm thủy khẩu.
Sơn ngoại sơn trù điệp, bổ khuyết chướng không,
Thủy ngoại thủy hoành lan, cung viên nỗ mãn.
Nghĩa là:
Cái Sơn lớn Thủy nhỏ, quan trọng ở sự bằng phẳng rộng rãi của cục diện nhà cửa,
Cái Thủy lớn Sơn nhỏ, quý là ở chỗ được sự cao dày của (núi) tổ tông.
Nhô lên hạ xuống, đoạn này đến đoạn khác, đến chỗ cái đầu ắt là có dấu vết của nó,
Chín uốn chín cong, lượn qua rồi lượn lại, ra tay dùng tìm thủy khẩu.
Sơn bên ngoài Sơn trùng trùng điệp điệp, bù vào chỗ khuyết và che chắn chỗ không,
Thủy bên ngoài Thủy ngang như phên giậu, như cánh cung tròn như nỏ căng đầy vậy.


Khẩn củng giả phú bất toàn chủng, khoan bình giả phúc tất du thâm.
Tu trúc mậu lâm, khả nghiệm thịnh suy chi khí tượng,
Thiên quan địa trục, khả nghiệm phú quý chi tốc trì.
Nghĩa là:
Cái vây chầu mà gấp thì giàu trong chớp nhoáng, cái khoan hòa thì phúc được sâu xa.
Tre Trúc thành rừng, có thể nghiệm sự thịnh suy của khí tượng,
Then chốt Trời Đất, có thể nghiệm sự giàu có nhanh hay chậm.


Ngưu úy trực thằng, hổ phòng ám tiến.
Huyền vũ bất nghi thổ thiệt, chu tước thiết kỵ phá đầu,
Huyệt tiền kỵ kiến thâm khanh, tí thượng phạ hành giao lộ.
Nghĩa là:
Trâu vốn sợ bị sợi dây kéo căng, Hổ thì đề phòng tên bắn lén.
Huyền Vũ không hợp cái kiểu như thè lưỡi ra, Chu Tước rất sợ dạng bổ xẻ ở đầu,
Trước Huyệt kị thấy hố sâu, ở các cánh tay (Long, Hổ) kiêng dè có giao lộ.


Thượng bất chính nhi hạ tham soa giả, vô dụng,
Tả không khuyết nhi hữu trọng bão giả, đồ lao.
Hà tinh thần hiển lộ giả phản bất tường,
Hà hình thế ẩn chuyết giả phản vi cát.
Cái ẩn chuyết giả khước hữu kỳ tung dị tích,
Hiển lộ giả đa thị hoa huyệt giả hình.
Nghĩa là:
Cái ở bên trên chẳng ngay ngắn mà bên dưới lại so le, thì vô dụng,
Bên trái trống rỗng còn bên phải thì lại ôm ấp trùng điệp, cũng vô ích.
Cớ sao cái hiển lộ của tinh thần thì lại phản chuyển thành chẳng lành,
Do đâu mà cái ẩn náu của hình thế thì lại phản chuyển thành tốt đẹp.
Cái ẩn náu được che trùm nhưng có tung tích kỳ lạ,
Cái hiển lộ thì phần lớn là huyệt ảo hình giả tạo.


Giao trụ cổ sắt giả hà tri,
Án đồ tác ký giả hà hiểu.
Ngoại mạo bất túc, nhi nội tương hữu dư, thùy năng biện thử,
Đại tượng khả quan, nhi tiểu tiết khả lược, trí giả năng tri.
Thành thượng tinh phong trác trác, chân như sáp kích hộ viên,
Diện tiền đôn phụ luy luy, hoán tác bài nha xướng nhạ.
Nghĩa là:
Biết cái trụ giao của cái đàn cái trống như thế nào mà có hòa âm hay chưa,
Căn cứ vào cái đồ hình tìm đến người tài thì mới có thể hiểu được.
Diện mạo bên ngoài không đầy đủ mà hình tướng ở trong lại có dư, ai có thể biện luận rõ điều này,
Đại tượng có thể quan sát từng li từng tí, tiểu tiết có thể giản lược bớt đi, ai có kiến thức mới có thể hiểu được.
Trên tường thành các sao chót vót, đúng như là cài cây kích để bảo hộ cung viên,
Trước mặt gò đồi đầy rẫy ụ đống, thì có khác gì cờ súy bài vị bày ra nghênh đón.


Hoa biểu hãn môn cư thủy khẩu, lâu thai cổ giác liệt la thành,
Nhược phi lập quận thiên đô, định chủ vi quan cận đế.
Chúng sơn phúc thấu giả, phú nhi thả quý,
Bách xuyên đồng quy giả, thanh nhi hựu trường.
Nghĩa là:
Có 1 ngọn núi như cái cột đo bóng nắng ở chỗ Thủy Khẩu, cùng lâu đài trống trận ở la thành,
Nếu chẳng được dùng lập quận để dời kinh đô đến, thì nhất định chủ được làm quan gần hoàng đế.
Cái có nhiều sơn xúm xít châu đầu vào, thì vừa phú lại vừa quý,
Có có trăm sông cùng đổ về thì vừa thanh cao lại vừa bền vững.


Sơn xưng thủy, thủy xưng sơn, bất nghi thiên thắng,
Hổ nhượng long, long nhượng hổ, chích yếu bỉ hòa.
Bát môn khuyết, bát phong xuy, chu môn ngạ phu,
Tứ thủy quy, tứ thú tụ, bạch ốc công khanh.
Nghĩa là:
Sơn xứng với Thủy, Thủy sánh với Sơn, không nên thiên lệch áp đảo nhau,
Hổ nhường nhịn Long, Long nhường nhịn Hổ, chỉ cần tương đối cân bằng.
Bát Môn khuyết hãm, tám gió thổi vào, cửa son chết đói,
Tứ Thủy quy tụ, bốn thú chầu vào, nhà trắng công khanh.


Đột trung chi quật tu thiên, quật trung chi đột mạc khí.
Cùng nguyên thiên nhận, bất như bình địa nhất đôi,
Ngoại tủng thiên lý, bất nhược miên cung nhất án.
Sơn tú thủy hưởng giả, tổng vi tuyệt huyệt,
Thủy cấp sơn thô giả, đa thị thần đàn.
Bất luận bình địa cao sơn, tổng nghi thâm huyệt,
Nhược thị cùng nguyên tích ổ, khởi hữu chân long.
Nghĩa là:
Hang lỗ ở trong chỗ cái ụ nổi lên thì cần dời đi, còn ụ đất nổi lên ở trong hang thì lại chớ bỏ qua.
Tận cùng ngọn nguồn 8 ngàn thước cũng chẳng bằng ở bình địa có 1 đống,
Cao chót vót ở xa ngoài ngàn dặm, một cái án cong nằm ngủ.
Sơn dù đẹp Thủy lại chảy rào rào, chung quy cũng là Huyệt đứt khí,
Thủy chảy mau, Sơn thô đậm, phần lớn là nơi để lập đàn tế thần.
Bất kể núi cao hay đồng bằng, hết thảy đều thích hợp cái huyệt sâu,
Nếu như là ở nơi cùng cực của ngọn nguồn, há lại có chân long được ư.


Viễn trứ cước đầu, cao sĩ nhãn lực.
Căn đại tắc chi thịnh, nguyên thâm tắc lưu trường.
Quý long chân nhi huyệt chính, yếu thủy tú dĩ sa minh.
Đăng sơn kiến nhất thủy chi tà lưu, thối quan thất chức,
Nhập huyệt kiến chúng sơn chi bối khứ, thất tỉnh ly hương.
Nghĩa là:
Độ xa là ở mũi bàn chân đi, độ cao thì giương tầm mắt nhìn.
Gốc rễ to thì cành nhánh thịnh, nguồn sâu thì dòng chảy dài.
Quý là được Long thì thực còn Huyệt thì ngăn ngắn, cần là được Thủy thì đẹp còn Sa thì sáng tươi.
Lên Núi gặp dòng Thủy chảy xiên, bị miễn quan mất chức,
Vào Huyệt thấy các núi đều quay lưng bỏ đi, thì sẽ lìa nhà xa tổ.


Nhược kiến văn bút cô đan, nghiễn trì ô trọc,
Uổng tạc khuông hành chi bích, đồ quan tôn kính chi môn.
Tài sơn bị lưu sơn chi phản khiên, hoa phong nhưỡng mật,
Hoài bão hữu viên phong chi tú dị, quả doanh phụ minh.
Nhất tuế cửu thiên, định thị cửu lưu cửu khúc,
Thập niên bất điều, cái nhân sơn bất thập toàn.
Nghĩa là:
Nếu thấy bút văn cô đơn, nghiên mực đục bẩn,
Đào sườn mà làm cho ngay ngắn, cửa ải đi lại được tôn kính.
Núi của cải (Tài Sơn = tả hữu Sa viên) được sự dẫn dắt trở lại của Sơn Thủy, như ong hoa làm mật,
Ôm ấp có sự đẹp kỳ lạ của đỉnh núi tròn tròn, như con tò vò vác cái kén.
Một năm có 9 lần dời đổi, nhất định là do 9 dòng 9 khúc,
Mười năm chẳng đổi ngôi, ấy do sơn bao trùm không được trọn vẹn.


Thủy nhược khuất khúc hữu tình, bất hợp tinh thần diệc cát,
Sơn nhược y tà phá toái, túng hợp quái lệ hà vi.
Phúc tông tuyệt tự, đa nhân thủy tận sơn cùng,
Diệt tộc vong gia, tổng thị sơn phi thủy tẩu.
Nghĩa là:
Nếu Thủy uốn cong hữu tình, dù chẳng hợp với các sao cũng được cát,
Nếu Sơn xiêu vẹo vụn nát, thì làm sao mà hợp được với nguyên tắc quẻ.
Dòng dõi tuyệt tự, phần lớn do ở nơi sơn cùng thủy tận,
Gia tộc diệt vong, hết thảy là do núi bay thủy chạy mất.


Luận quan phẩm chi cao hạ, dĩ long pháp nhi thôi cầu.
Thiên ất thái ất xâm vân tiêu, vị cư thai gián,
Cầm tinh thú tinh cư thủy khẩu, thân xử hàn lâm.
Sổ phong sáp thiên ngoại, tích thế công khanh,
Cửu khúc nhập minh đường, đương triêu tể tương.
Nghĩa là:
Luận chức quan cao thấp, lấy Long pháp mà suy xét.
Thiên Ất, Thái Ất tiến vào trời mây, tước vị đến Đài quan Gián quan,
Cầm tinh, Thú tinh cư Thủy Khẩu, thân có thể ở chốn Hàn Lâm viện.
Số đỉnh núi chọc trời ra ngoài, đời này qua đời khác Công Khanh,
Chín khúc nhập vào trong Minh Đường, làm đương triều Tể Tướng.


Tả kỳ hữu cổ, vũ tương binh quyền,
Tiền chướng hậu bình, văn thần tể phụ.
Tê ngưu vọng nguyệt, thanh sam xuất tự thiên cù,
Đan phượng hàm thư, tử chiếu ban vu đế khuyết.
Nghĩa là:
Bên trái có cờ bên phải có trống, được làm võ tướng nắm binh quyền,
Phía trước có được che đằng sau có màn chắn, được chức tể phụ văn thần.
Tê Ngưu Vọng Nguyệt (là Kim tinh chầu Nguyệt), áo xanh ra từ đường trời thênh thang,
Đan Phượng Hàm Thư (Văn tinh chầu Huyệt), chiếu tía ban ở cửa Đế Khuyết.


Văn bút liên vu cáo trục, nhất cử đăng khoa,
Tịch mạo cận vu ngự bình, đông cung thị độc.
Nha đao giao kiếm, danh trì suất khổn chi binh,
Cổ giác mai hoa, thân lĩnh tri châu chi chức.
Nghĩa là:
Bút văn liên tiếp vút cao ở dãy núi cáo trục, thi một lần là đỗ giải cao,
Mũ ghế gần ngay ở núi ngự bình, làm quan đọc giảng cho thái tử.
Nha Đao Giao Kiếm (một hai mũi Sa ôm vào như đao kiếm giao nhau), nổi danh thống soái quản binh ngoài thành,
Cổ Giác Mai Hoa (núi chầu có đỉnh tròn như trống đỉnh nhọn như tù và), thì làm chủ quản cả một Châu.


Ngân bình trản chú, phú bỉ thạch sùng,
Ngọc đái kim ngư, quý như bùi độ.
Tam thiên phấn đại, thụy chung duy ác chi gia,
Bát bách yên hoa, khai vạn thừa chi quý.
Nghĩa là:
Ngân Bình Trản Chú (núi nhỏ như bộ ấm chén bằng bạc rót vào), giàu tựa Thạch Sùng,
Ngọc Đới Kim Ngư (Thủy tinh Kim tinh ôm ấp như đai ngọc quấn eo vàng), quý như Bùi Độ.
Tam Thiên Phấn Đại (đỉnh núi khí thơm nhưng phấn hương), là điềm lành của lều bạt có linh khí,
Bát Bách Yên Hoa (núi có sương khói bay đẹp như hoa), là cái quý vạn năm truyền lại.


Nga mị sơn hiện, nữ tác cung phi,
Kim cáo hoa khai, nam hôn công chúa.
Ngư đại nhược cư đoái vị, khanh tương khả kỳ,
Thiên mã nhược tại nam phương, công hầu tất chí.
Nghĩa là:
Nga Mị Sơn Hiện (án có núi như hình cô gái đẹp trăng tròn), người nữ trong nhà làm cung phi,
Kim Cáo Hoa Khai (có núi như hoa nở hình chuông của kim tinh), người nam được làm phò mã.
Cá lớn nếu ở cung Đoài, thì sớm muộn cũng có cơ hội thành Khanh thành Tướng,
Thiên Mã nếu ở phương Nam, kiểu gì rồi cũng đến lúc thành Công thành Hầu.


Đốn bút đa sinh văn sĩ, trác kỳ định xuất tương quân.
Nội thai ngoại khổn, văn vũ bất đồng, Mỗ quận mỗ châu, phân dã khả đoạn.
Nghĩa là:
Mộc tinh là Bút dừng nhiều thì sinh ra văn sĩ, Hỏa tinh cao nhọn như lá cờ thì định xuất tướng quân.
Trong thành thì xem bệ đài, ngoài thành thì xem then cổng, phát văn hay võ là có sự khác biệt, châu nào quận nào gianh giới cũng có thể đoán được.


Ngự tọa ngự bình, nhập nội thai nhi chưởng hàn,
Đốn cấp thương cổ, trấn ngoại khổn dĩ trì quyền.
Đái thương đái khố, đào chu chi phú khả kỳ,
Sinh diệu sinh cung, vương tạ chi danh khả vọng.
Văn tinh đê nhi yêu nhan hồi,
Thiên trụ cao nhi thọ bành tổ.
Ấn phù thủy diện, hoán hồ kỳ hữu văn chương,
Thủy tụ thiên tâm, thục bất tri kỳ phú quý.
Xảo bằng nhãn lực, diệu tại tâm tư.
Nghĩa là:
Ngự Tọa Ngự Bình, vào cung cấm lên đài nắm việc bút nghiên,
Đốn Cấp Thương Cổ, trấn giữ bên ngoài thành mà nắm quyền hành.
Đới Thương Đới Khố, có thể hy vọng giàu như Đào Chu Công (Phạm Lãi),
Sinh Diệu Sinh Cung, danh tiếng cũng có thể sánh ngang vởi Vương Tạ.
Văn Tinh thấp quá thì coi chừng chết non như Nhan Hồi,
Trụ trời cao vút thì lại được thọ như ông Bành Tổ.
Ấn nổi trên mặt nước, văn chương sẽ rạng rỡ lạ kỳ,
Thủy tụ ở Thiên Tâm, ai biết được là phú quý đến cỡ nào.
Khéo dựa vào tầm nhìn của mắt, linh diệu là ở sự áp dụng từ tâm tư.


Vật dĩ loại thôi, huyệt do hình thủ.
Hổ dữ sư mạo tương tự, nhạn dữ phượng hoàng bất thù.
Nhất hoặc thiểu soa, chỉ lộc vi mã,
Hồn nhiên vô biệt, nhận dẫn vi xà.
Hoặc thủ tà khúc vi sai, tứ vi bất tuyệt,
Hoặc thủ hoành trực vi kiếm, lưỡng bạn bất bao.
Nghĩa là:
Vật thì lấy loài mà suy luận, Huyệt thì lấy Hình mà lựa chọn.
Hổ với Sư Tử thì tướng mạo tương tự, Nhạn với Phượng Hoàng cũng chẳng khác mấy.
Một hoặc một vài điểm sai khác, trỏ Lộc (hươu) bảo Mã (ngựa),
Hồn nhiên chẳng biết phân biệt con giun với rắn.
Hoặc chọn cái xiên cong làm trâm cài, bốn bề xung quanh chẳng gọn hết,
Hoặc chọn cái dọc ngang làm kiếm, hai bên chẳng có được sự bao bọc.


Văn bút họa bút, nhị giả hà phân,
Nha đao sát đao, lưỡng bàn vô dị.
Nhược tọa sơn tú lệ, sát đao hóa tác nha đao,
Hoặc bản chủ tiện vi, văn bút biến vi họa bút.
Nghĩa là:
Bút văn với Bút vẽ, hai cái đó làm sao để phân biệt,
Nha đao với Sát đao, hai loại này có vẻ như không khác.
Nếu tọa sơn đẹp đẽ thì Sát đao lại hóa Nha đao,
Hoặc như gốc chủ nhỏ bé, thì Bút văn lại thành ra Bút vẽ.


Tiêm thương bản hung cụ, ngộ vũ sĩ dĩ vi kỳ,
Phù thi cố bất tường, phùng quần nha nhi phản cát.
Cổ địch phi thần tiên bất thủ, vô đạo khí tắc xuất linh quan,
Ấn kiếm phi thiên sư bất trì, hữu hương lô tắc vi vu chúc.
Nghĩa là:
Mũi nhọn vũ khí vốn là dụng cụ hung hiểm, nhưng gặp người võ sĩ thì lại thành vật hay,
Cái xác người chết vốn là sự chẳng lành, nhưng gặp bầy quạ thì lại phản chuyển thành cát.
Tiêu sáo nếu chẳng phải Thần Tiên thì chẳng lấy, chẳng có đạo cụ thì thành quan diễn tuồng,
Ấn kiếm nếu chẳng phải Thiên Sư chẳng cầm, có thêm lô hương thì ắt sẽ làm thầy cúng.


Hồ lô sơn hiện, thuật sĩ y lưu,
Mộc tiêu hình liên, ôn tật cô quả.
Hoặc thị hồ tăng lễ phật, thác nhận bái tương phô chiên,
Hoặc thị thi sơn lạc đầu, ngộ vi tạ ân lĩnh chức.
Nghĩa là:
Xuất hiện Sơn như quả hồ lô, thì ứng làm thuật sĩ làm thầy thuốc,
Hình nối lại như cái cán muôi, thì sinh bệnh tật và cô quả.
Hoặc như nhà sư người Hồ đang lễ phật, lại trông lầm thành hình đang phong chức bái tướng,
Hoặc là cái núi như xác chết mất đầu, lại nhìn lầm thành cúi đầu tạ ơn nhậm chức.


Hình như tù ngục, dữ tường vân phủng nhật hà thù,
Thế tủng phiên hoa, dữ phong xuy la đái hà dị.
Xuất trận kỳ kiến kiếp sơn vi kiếp đạo,
Phán tử bút ngộ sát thủy vi sát thương.
Nghĩa là:
Hình mà như tù ngục, thì xem mây lành có tán tụng Mặt trời hay không,
Thế mà cao như cờ hiệu, thì xem cùng với gió thổi cái đai có gì khác lạ.
Xuất trận mà thấy núi như kẻ cướp thì thành trộm cướp,
Phán quyết là bút chết chóc mà gặp sát thủy thì sẽ bị sát thương.


Nhất bôi thổ cư chính huyệt chi tiền, vị khả đoạn vi hoạn nhãn,
Nhất tiểu sơn bàng đại sơn chi hạ, vị khả chỉ vi đọa thai,
Hoặc tác bàn long hí châu, hoặc tác linh miêu bộ thử.
Quý thông hoạt pháp, mạc nê trần ngôn.
Nghĩa là:
Một miếng ngói đất ở ngay trước chính Huyệt, chưa thể đoán là thấy cái hung,
Một cái núi nhỏ đứng kề bên dưới núi lớn, cũng chưa thể bảo là xảy thai được,
Có thể làm thành cách rồng cuộn giỡn ngọc, hoặc làm linh miêu vờn chuột.
Quý là ở chỗ thông hiểu các phương pháp linh hoạt, chớ có cố chấp vào những lời giãy bày.


Quyển liêm thủy hiện, nhập xá điền phòng,
Nhị bút sơn tiêm, giáo toa từ tụng.
Nhi tôn ngỗ nghịch, diện tiền bát tự thủy lưu,
Nam nữ dâm bôn, án ngoại bão đầu sơn hiện.
Nghĩa là:
Quyển Liêm thủy (nước như cái ống ngay thẳng, ở trước huyệt 1 bước dốc xuống) xuất hiện, thì có người đi làm vợ kế,
Nhị Bút sơn (núi như cái bút cắm trên mũ ở kẽ tai) nhọn quá, chỉ nảy sinh ra xúi bẩy kiện cáo.
Con cháu ngỗ nghịch, trước mặt có Bát Tự Thủy (nước chảy với hình chữ bát),
Nam nữ dâm bôn, ngoài án có Bão Đầu sơn (núi ôm đầu) xuất hiện.


Ngọc ấn hình như phá toái, phi cổ mục tắc chủ thương thai,
Kim tương đầu nhược cao đê, phi yên bao tắc vi hôi đại.
Tham đầu trắc diện, đại hữu xuyên du,
Thức lệ chùy hung, gia t*o tang họa.
Nghĩa là:
Cái hình ấn ngọc mà như bị phá vụn, nếu chẳng mù mắt thì cũng hỏng thai,
Cái đầu rương vàng mà cao thấp không đều, nếu chẳng phải tro bụi thì cũng bị khói trùm.
Tham Đầu sơn (núi như ló cái đầu lên nghiêng mặt), đời nào cũng có trộm cắp,
Thức Lệ Chùy Hung (núi như gạt lệ hay như đấm ngực, áp bức huyệt), nhà gặp nhiều chuyện tang chế.


Thi sơn cư thủy khẩu, lộ tử giang thi,
Thũng cước xuất phần tiền, ôn dịch phù thũng.
Xuất lâm hổ vô dĩ đạm chi, tắc thương nhân,
Phục thảo xà vô dĩ chế chi, tắc tổn kỷ.
Ngô công kiềm lý, miên khuyển hoài trung.
Phàm thử ác hình, thiên chi hữu pháp.
Nghĩa là:
Núi ở chỗ Thủy Khẩu, thì dễ phơi thây trên đường,
Thũng Cước (núi như bàn chân sưng phù) ở ngay trước mộ, thì bị bệnh ôn dịch phù thũng.
Ra khỏi rừng, hổ không có cái ăn thì sẽ làm tổn thương con người,
Cỏ rạp xuống, rắn không có cái để quản chế nên sẽ tự là hại mình.
(Hình giống) con rết kẹp vào trong (có Kiềm Huyệt), (Hình giống) con chó ngủ cuộn vào trong lòng (có Nhũ Huyệt).
Đại thể thì những cái đó là ác hình, thì phải có phương pháp cấy ghép.


Tê mã tất văn phong vu tha xử,
Kinh xà hoàn úy vật vu pha trung.
Thủ chu tiếp vu tiền than, quý du ngư vu thủy thượng,
Hà diệp bất khả trọng tái, qua đằng cận khả tiểu tài.
Nghĩa là:
Ngựa hí thì nhất định nghe gió ở nơi khác,
Rắn hoảng sợ thì còn ngại vật ở ngang thân.
Chọn lấy thuyền bè ở trước bến, quý ở chỗ có cá lội trên nước,
Lá sen không thể mang nặng, dưa leo ít cũng có thể trồng trọt.


Bạc ngạn phù bài khởi úy phong,
Bình sa lạc nhạn thiên nghi thủy.
Ngư quán nhi tiến, hinh hương tại vu quyển a,
Nhạn trận nhi đê, tiêu tức cầu vu hồi dã.
Nghĩa là:
Cập bến mà thẻ bài nổi lên thì há còn sợ gió ư,
Bình sa lạc nhạn vẫn cứ thích hợp với nước.
Xâu cá mà dâng lên, mùi thơm nằm ở nút xoắn (táng vào đó),
Bầy nhạn mà thấp, thông tin tìm ở chỗ cong hồi lại (huyệt ở đó).


Nhân hình táng vu tề phúc, khước yếu oa tàng,
Cầm hình diệu tại dực a, bất câu tả hữu.
Bất khả nhất đồ nhi thủ, khởi dung nhất lệ nhi ngôn.
Cái, niêm, ỷ, chàng, tế nhận huyệt tình,
Thôn, thổ, phù, trầm, vụ y táng pháp.
Nghĩa là:
Hình người thì táng vào chỗ cái rốn, lại cần ẩn tàng ở chỗ trũng xuống (oa),
Hình chim muông thì kỳ diệu ở chỗ cái cánh, không câu nệ bên tả bên hữu.
Không thể lấy một đường lối nhất định nào để áp dụng, vì dung mạo há có một đâu mà nói.
Cái - Niêm - Ỷ - Chàng (che - dính - tựa - xô), nhận biết tỉ mỉ cái tình của Huyệt,
Thôn - Thổ - Phù - Trầm (nuốt - nhổ - nổi - chìm), chuyên dựa vào phương pháp Táng.


Niêm thị niêm thiếp đích ý tư,
Khí tụ tại sơn cước thành địa huyệt, dụng niêm pháp tiếp kỳ sinh khí.
Ỷ thị ỷ kháo đích ý tư,
Mạch thiên bất chính, khí tụ thân bàng, dụng ỷ pháp tiếp sinh khí.
Chàng thị xung chàng đích ý tư.
Mạch lai bình nhuyễn, trung gian tích súc bất thiên bất ỷ kết vu trung tâm, dụng chàng pháp tiếp sinh khí.
Nghĩa là:
Niêm là cái ý tứ áp sát vào dính lại,
Khí tụ ở chân núi (sơn cước) thành địa huyệt, cần dùng Niêm pháp để tiếp lấy Sinh Khí.
Ỷ là cái ý tứ rằng dựa vào,
Mạch thiên lệch chẳng ngay ngắn, Khí tụ ở bên cạnh thân, cần dùng Ỷ pháp để tiếp lấy Sinh Khí.
Chàng là cái ý tứ xô tới,
Mạch đến vùng đất bằng mềm, trong đó dồn tụ không nghiêng không tự mà kết ở trung tâm, cho nên cần dùng Chàng pháp để mà tiếp lấy Sinh Khí.


Thổ thị thổ xuất đích ý tư.
Mạch trực như kiếm tích, yếu tại nhị phân chiên diêm hạ phóng quan, dụng thổ pháp tiếp sinh khí.
Thôn thị thôn nhập đích ý tư.
Mạch lai như ngưỡng chưởng, yếu thấu nhập chiên diêm hạ phóng quan, dụng thôn pháp tiếp sinh khí.
Phù thị lộ nhi bất ẩn đích ý tư.
Mạch lai lộ nhi bất ẩn, tựu tại mạch thượng phóng quan, bất tái oạt hạ, hậu gia nê thổ yểm quan, dụng phù pháp tiếp sinh khí.
Trầm thị ẩn nhi bất lộ đích ý tư.
Mạch lai trầm tế ẩn nhi bất lộ, tất tu oạt hạ tái yểm thổ, dụng trầm pháp tiếp sinh khí.
Nghĩa là:
Thổ là cái cái ý tứ nhổ ra ngoài,
Mạch thẳng như cái xương sống thanh kiếm, quan trọng là ở 2 phần vành mũ giạ mà thả hạ cái hòm, đó chính là dùng Thổ pháp để tiếp lấy cái Sinh Khí.
Thôn là cái ý tứ nuốt vào trong,
Mạch đến nhưng bàn tay ngửa lên, quan trọng là đẩy họp vào vành mũ giạ mà thả hạ cái hòm, đó chính là dùng Thôn pháp để tiếp lấy cái Sinh Khí.
Phù là cái ý tứ nổi lộ lên chứ không ẩn đi,
Mạch đến lộ chẳng ẩn, ngay ở trên mạch mà thả hòm, không hề đào xuống, sau đó lấy thêm bùn đất đắp vào che đậy, đó là dùng Phù pháp để tiếp lấy Sinh Khí.


Thần, tề, mục, vĩ, ngạch, phúc, tam cát tam hung,
Giác, nhĩ, tị, hiếp, yêu, túc, tứ hung nhị cát.
Nghĩa là:
Thần (môi) - Tề (rốn) - Mục (mắt) - Vĩ (đuôi) - Ngạch (trán) - Phúc (bụng) là tam cát (rốn bụng trán mà ẩn là cát) với tam hung (môi mắt đuôi lộ ra là hung).
Giác (sừng) - Nhĩ (tai) - Tị (mũi) - Hiếp (sườn nách) - Yêu (eo hông) - Túc (chân) là tứ hung (gồm chân eo sườn sừng) và nhị cát (gồm mũi và tai).


Hình tự loạn y, thê tất dâm, nữ tất đố,
Thế như lưu thủy, gia tất bại, nhân tất vong.
Hoặc ngộ đề la chi sơn, định sinh khất cái,
Nhược kiến kình quyền chi thế, định xuất hung đồ.
Nghĩa là:
Hình mà như áo quần lộn xộn, vợ ắt là dâm, con gái ắt là ghen ghét,
Thế như nước chảy, nhà ắt sẽ bại, người ắt sẽ chết chóc.
Hoặc gặp phải cái núi Đề La (thò tay ra xách), nhất định sinh ra ăn mày,
Nếu thấy cái thế của Kình Quyền (giơ nắm đấm lên), nhất định sinh ra kẻ hung tợn.


Thủy phá thái âm, vân vũ vu sơn chi bối,
Sơn y văn khúc, loạn lưu lạc phổ chi nhân.
Đầu khai lưỡng chỉ tự dương đề, xuất nhân ngỗ nghịch,
Não sinh sổ triệp như dương hiệp, phạm pháp đồ hình.
Nghĩa là:
Thủy phá vào Thái Âm, thì hậu bối mây mưa ở đỉnh Vu Sơn,
Sơn ngả vào Văn Khúc, thì phong lưu dâm tà như Lạc Phổ.
Đầu nảy ra hai nhánh như là móng dê, sinh ra con ngỗ nghịch,
Não sinh các vết gấp như dê húc, sẽ phạm pháp bị tù hình.


Văn bút nhược tọa huyền châm, thiết nghi cẩn úy,
Hiếu mạo nhược lâm thái mộ, vật vị vô hung.
Tiểu nhân trung quân tử, hạc lập kê quần,
Quân tử trung tiểu nhân, bồng sinh ma nội.
Nghĩa là:
Bút văn mà như cái kim treo, nhất thiết phải dè chừng,
Mũ tang mà vào mộ lớn, chớ có bảo là chẳng bị hung.
Trong đám tiểu nhân mà có quân tử, như hạc đứng giữa đàn gà,
Trong bầy quân tử mà có tiểu nhân, như cỏ bồng sinh ra giữa bụi cây gai.


Mân trung ngọc biểu, đa sinh thứ xuất chi nhi,
Hồ giả hổ uy, tất chủ quá phòng chi tử.
Vi nhân vô tự, chích nhân thủy phá thiên tâm,
Hữu tử xuất gia, định thị thủy trùng thành cước.
Nghĩa là:
Có cột đá như thước ngọc mọc lên ở trong vểnh lên, phần lớn là sinh ra con của người vợ lẽ,
Có núi như hình con cáo mượn oai hùm, nhất định chủ có con cháu là con của người thứ thiếp.
Làm người tuyệt tự không con cháu, chỉ vì có Thủy phá vào Thiên Tâm,
Có con xuất gia đi tu, nhất là là do Thủy xung vào có hình cái cẳng chân.


Diệc hữu hư củng, vô tình tự hồ hữu tình,
Đa kiến tiền triêu, như ấp khước phi chân ấp.
Đính tuy tiêm viên nhi khả ái, cước tất tẩu thoán nhi cố tha.
Túng hữu cát huyệt khả thiên, bất quá hư hoa nhi dĩ.
Nghĩa là:
Cũng có những cái là dạng triều củng hư ảo, tưởng hữu tình mà lại là vô tình,
Đa số là thấy ở phía trước chầu lại, có vẻ như vái chào nhưng mà lại không phải đang thực chào.
Đỉnh (Sơn) dù nhọn tròn và đáng yêu, (Thủy) như cẳng chân ắt chạy trốn và ngoái đầu lại.
Có là Huyệt tốt thì cũng nên chuyển dời chúng đi, chẳng qua đó chỉ là hư ảo mà thôi.


Thổ băng hãm nhi thần hồn bất thỏa,
Mộc điêu lạc nhi vượng khí tương suy.
Nguyên tuyền hỗn hỗn xuất minh đường, khí tùy phiêu tán,
Bạch thạch lân lân trương hổ khẩu, tất chủ hình thương.
Nghĩa là:
Thổ sụt lún mà khiến cho hồn vía không thỏa đáng,
Mộc tàn tạ mà khiến cho vượng khí sẽ suy đi.
Cội nguồn cuồn cuộn xuất Minh Đường, thì Khí theo đó mà bị phiêu tán mất,
Đá trắng lổn nhổn bày ở Thủy Khẩu, thì nhất định chủ bị hình thương.


Tu phòng đông khuất tây thân,
Tối phạ tả khiên hữu duệ.
Nguy lâu tự quan, kỵ văn chung cổ chi thanh,
Cổ mộc đàn tràng, kinh kiến lôi đình chi thanh.
Nghĩa là:
Cần đề phòng phía Đông bị gập lại, phía Tây bị duỗi thẳng ra,
Sợ nhất là bên trái chẳng được tự do, bên phải lại bị túm chặt.
Lầu cao chót vót như dạng đạo quán chùa chiền, thì kị nghe thấy tiếng chuông trống,
Đàn tế với cổ thụ lâu năm, sợ gặp phải âm thanh của sấm sét.


Quái thạch nhược cư tiền án, tất hữu hung tai,
Cát tinh ký tọa hậu long, khởi vô hậu phúc.
Hốt kiến sơn liệt giả, hoành sự tất sinh,
Thường văn thủy khấp giả, tang họa tần kiến.
Nghĩa là:
Nếu thấy đá quái dị ở Tiền Án, nhất định có tai vạ hung hiểm,
Cát tinh đã tọa ở Hậu Long, há cớ gì lại không được phúc dày.
Chợt thấy núi nứt ra, sự việc bất ngờ sẽ tới,
Thường nghe tiếng nước như đang khóc, họa có tang ma sắp đến.


Kỳ hoặc thanh hưởng như hoàn bội, tiến lộc tiến tài,
Nhược nhiên tích lậu chú đồng hồ, thủ châu thủ quận.
Đông đông động động, hưởng nhi lượng giả vi quý,
Thê thê thiết thiết, bi nhi khấp giả vi tai.
Nhiên nhi hữu thanh bất như vô thanh,
Minh củng bất như ám củng.
Nhất lai nhất khứ, hữu phúc hữu tai,
Nhất cấp nhất hoãn, hữu lợi hữu hại.
Nghĩa là:
Có thể tiếng vang của nó như tiếng vòng ngọc, sẽ được tiến lộc tiến tài,
Nếu như tiếng giọt của cái đồng hồ nước đang rót vào, sẽ quản lý cả châu cả quận.
Tiếng kêu rộn rã, vừa vang vừa sáng thì được quý,
Thê lương thảm thiết, như buồn khóc thì là tai họa.
Vậy mà, có tiếng chẳng như không tiếng, minh củng chẳng như ám củng,
Mỗi cái tới hay đi, đều có phúc có họa,
Mỗi cái nhanh hay chậm, đều có lợi có hại.


Lưu tâm tứ cố, hoãn bộ trọng đăng.
Nhị thập tứ sơn, sơn danh thái tạp,
Tam thập lục huyệt, huyệt pháp hà vu.
Tông miếu chi thủy pháp ngộ nhân,
Ngũ hành chi sơn vận hữu chuẩn.
Nghịch thủy lai triêu, bất hứa nội đường chi tiết khí,
Phiên thân tác huyệt, thiết tu ngoại tòng chi hồi đầu.
Sở quý quan tàng, tối hiềm không khuyết.
Nghĩa là:
Lưu tâm mà xét kỹ xung quanh, thong thả mà bước thận trọng từng bước.
Hai mươi bốn sơn, tên của các sơn cũng rất tạp,
Ba mươi sáu huyệt, phép của huyệt cũng quanh co.
Thủy pháp của tông miếu mà lầm người, (liệu) sơn của ngũ hành có chuẩn?
Ngược dòng nước tới chầu, chẳng hẹn mà làm tiết mất khí của nội đường,
Xoay thân mình làm huyệt, nhất thiết cần ở phía bên ngoài cũng phải ngoái đầu lại.
Cái chỗ quý là quan ải được ẩn tàng, ghét nhất là bị trống hoặc huyết hãm.


Cách thủy vi hộ giả, hà phương liệt tự bình phong,
Tựu thân sinh án giả, tu yếu hồi như trửu tí.
Vô hữu bất như kỷ giả, đương cầu đặc dị chi triêu sơn,
Đồng khí nhiên hậu cầu chi, hà tất thập phân chi hậu lũng.
Nghĩa là:
Cách thủy làm cái hỗ trợ, thì ngại gì sắp đặt như tấm bình phong,
Ngay gần thân mà sinh ra cái án, cần phải ôm vòng vào như khủy tay.
Chẳng có bằng hữu cũng chẳng bằng tự bản thân, đảm nhiệm tìm lấy triều sơn đặc biệt,
Cùng khí rồi sau đó mới truy cầu, hà cớ gì cứ phải đất dày đủ mười phần.


Tiêm sơn tú xuất, chích tiêu nhất phong lưỡng phong,
Khúc thủy lai triêu, bất luận đại giản tiểu giản.
Chúng thủy thuận lưu nhi tán mạn, bất dụng lao thần,
Tứ sơn bích lập nhi thô tạp, hà lao trứ nhãn.
Nghĩa là:
Núi nhọn tươi đẹp, chỉ cần một ngọn hai ngọn,
Sông cong đến chầu, chẳng cứ là dòng to khe nhỏ.
Chúng thủy chảy xuôi mà tản mát, khỏi cần phí tinh thần,
Tứ sơn vách dựng mà thô tạp, sao còn nhọc công nhìn.


Sơn vô triêu di tịch cải chi thế,
Thủy hữu lăng thiên cốc biến chi thì.
Thủy bất loạn loan, loan tắc khí toàn,
Sơn bất loạn tụ, tụ tắc hình chỉ.
Nghĩa là:
Sơn không bao giờ có cái Thế nào mà sáng dời tối đổi,
Thủy lại có cái Thời kỳ hố chuyển đồi di.
Thủy không được có nhiều vũng tạp loạn, vì chúng khiến Khí bị gom hết lại,
Sơn không được có nhiều ngọn loạn tụ, vì chúng làm cho Hình bị dừng lại.


Thiển bạc tắc xuất nhân thiển bạc,
Khoan bình tắc xuất nhân khoan bình.
Chích chích sơn tiêm xạ, khởi tử chi sở dục tai,
Nguyên nguyên thủy tà lưu, kỳ dư bất túc quan dã.
Nghĩa là:
Ngông cạn thì ắt sinh ra người nông cạn,
Rộng rãi bằng phẳng thì ắt sinh người rộng rãi bình hòa.
Từng đôi từng đôi sơn tiêm xạ, há chẳng phải dục vọng con cháu quá ư,
Cuồn cuộn thao thao thủy chảy xiên, ngoài ra chẳng đáng xem nữa.


Hậu sơn bất nghi bích lập, khứ thủy tối phạ trực lưu.
Canh hiềm lai đoản khứ trường, thiết kỵ tả hữu khuynh tả.
Lưu thần tuấn cấp tuy khuất khúc nhi sậu phát sậu suy,
Thủy khẩu quan lan bất trọng điệp nhi dịch thành dịch bại.
Nghĩa là:
Hậu Sơn chẳng thích hợp có vách dựng đứng, Khứ Thủy sợ nhất chảy thẳng tuột đi.
Lại e ngại đến thì ngắn mà đi thì dài, phải tránh hai bên nghiêng ngả.
Thần dòng chảy xiết, dù quanh co nhưng mà chợt phát lại chợt suy,
Thủy khẩu có cửa ải mà không trùng ddiepj thì dễ thành cũng dễ bại.


Kỳ hoặc thế như lãng dũng, hà tu trác lập chi phong,
Mạch nhược đái liên, hà tất cao ngang chi phụ.
Đái liên giả quý tiếp tục nhi bất đoạn,
Lãng dũng giả tu trọng điệp dĩ vi kỳ.
Nghĩa là:
Có thể cái Thế như dâng lên, tại sao cái ngọn núi lại vững chắc,
Mạch nhược ôm eo liền bên, cớ gì lại gò đất nhô dậy.
Cái ôm eo liền bên, quý ở chỗ là có sự liên tục không dứt,
Cái dâng cao lên ấy, cần trùng điệp thì mới diệu kỳ.


Mạch hữu đồng kiền dị chi, chi nộn duyên mạn,
Thế hữu hồi long cố tổ, tổ bất yếm cao.
Sát kỳ lão nộn tinh thô,
Thẩm kỳ sinh vượng hưu phế.
Nghĩa là:
Mạch có cùng thân cán mà khác nhánh, nhánh non lan dài trên đất,
Thế có Hồi Long cố Tổ, tổ thì chẳng ngại cao.
Xét rõ trạng thái non già tinh thô,
Thẩm kỹ tình hình sinh vượng hưu phế.


Nhược ngôn dương trạch hà dị âm cung,
Tối yếu địa thế khoan bình, bất nghi đường cục bức trách.
Nhược cư sơn cốc, tối phạ ao phong,
Nhược tại bình dương, tiên tu đắc thủy.
Nghĩa là:
Nếu nói dương trạch khác gì với âm trạch,
Tối quan trọng là địa thế rộng rãi bằng phẳng, chẳng hợp với ngôi nhà chật hẹp.
Nếu ở vùng sơn cốc, sợ nhất là bị chìm trong gió,
Nếu ở tại đất bằng, trước hết cần có nước.


Thổ hữu dư, đương tịch tắc tịch,
Sơn bất túc, đương bồi tắc bồi.
Tiên trạch hậu phần, phần tất hưng nhi trạch tất bại,
Tiên phần hậu trạch, trạch ký thịnh nhi phần tự suy.
Nghĩa là:
Đất có thừa, đáng khai khẩn thì khai khẩn,
Núi chẳng đủ, đáng bồi đắp thì bồi đắp.
Nhà ở phía trước, mộ ở phía sau, mộ nhất định hưng thịnh còn nhà ắt sẽ suy bại,
Nhà ở phía sau, mộ ở phía trước, nhà vừa thịnh lên thì mộ tự suy bại.


Minh đường bình khoáng, vạn tượng sâm la,
Chúng thủy quy triêu, chư sơn tụ hội.
Thảo thịnh mộc phồn, thủy thâm thổ hậu.
Tường viên ly tiệm, câu yếu hồi hoàn,
Thủy quyến trì đường, tổng nghi triêu ấp.
Dữ phu thiết lô, du trá, thủy đối, ngưu xa,...
Lập tất biện phương, tác đương y pháp.
Nghĩa là:
Minh Đường bằng phẳng mênh mông, có thể bày ra vạn tượng,
Chúng thủy đều quy chầu, chư sơn đều tụ hội.
Cỏ cây tươi tốt, nước sâu đất dày,
Tường vách hào nước, bờ rào bờ giậu, đều cần phải cong tròn ôm ấp,
Nước mương ao hồ, hết thảy đều phù hợp chầu vào mà vái.
Cùng với lò sắt, ép dầu, cối giã gạo chạy bằng nước, xe trâu,...
Khi thiết lập cần phải phân chia rõ, làm theo cho đúng phương pháp.


Thủy tối quan vu họa phúc, thủy nghi hợp vu đồ kinh.
Sở kỵ giả thủy vĩ nguyên đầu, sở giới giả thần tiền phật hậu.
Đàn miếu tất cư thủy khẩu, la tinh kỵ kiến đương đường.
Hình cục tiểu giả, bất nghi thương tàn, thốn thổ tích như thốn ngọc,
Viên cục khoát giả, hà phương sung quảng, thiên gia nhâm trụ thiên niên.
Nghĩa là:
Thủy quan trọng nhất ở họa phúc, thủy cần phải hợp với đồ hình của sách vở.
Cái nó kị là Thủy như đuôi cá hay ở đầu nguồn, cái đó chừa ra trước cho Thần sau cho Phật.
Đàn miếu nhất định ở Thủy Khẩu, La Tinh (gò đất tròn) kị thấy áp sát ngay trước nhà.
Cái có hình cục nhỏ, chẳng hợp với việc cắt xén thương tổn, tiếc tấc đất như tấc ngọc,
Cái có địa cục rộng rãi, mở rộng tròn trịa thì ngại gì đâu, ngàn nhà có thể ở được ngàn năm.


Nhất sơn nhất thủy hữu tình, tiểu nhân sở chỉ,
Đại thế đại hình nhập cục, quân tử du cư.
Thái sơn chi lộc thủy giao lưu, khổng lâm tối mậu,
Long hổ sơn trung phong bất động, tiên phố trường xuân.
Nghĩa là:
Một sơn một thủy hữu tình, kẻ tiểu nhân sẽ dừng ở đó,
Đại thế đại hình nhập cục, người quân tử chọn làm nơi ở.
Chân núi Thái Sơn có thủy đến giao lưu, rừng họ Khổng vô cùng tươi tốt,
Long Hổ sơn trong gió chẳng lay động, vườn tiên họ Trương trường thọ.


Nhân vãng thôi lai, chuẩn cổ chước kim.
Mục đường chi luận thâm vu lý, thuần chính vô tỳ,
Cảnh thuần chi thuật ki vu thần, huyền diệu mạc trắc.
Pháp độ cố nan tận thuật, ki quan tu tự biến thông.
Ký tạo huyền vi, tự vong tẩm thực.
Nghĩa là:
Nhân cái đã qua mà suy ra cái sắp tới, theo đúng cái cổ mà cân nhắc cái nay.
Cái phép luận của Mục Đường sâu sắc ở cái Lý, thuần khiết ngay ngắn chẳng có tỳ vết,
Cái thuật của Cảnh Thuần gửi gắm ở cái thần, huyền diệu khó đo lường.
Các phép tắc chuẩn mực khó mà nói hết được, kẻ khéo léo thì tự biết biến thông.
Đã tạo cái huyền vi màu nhiệm, tự quên cả việc ăn ngủ.


Cức xưng thủy hà thủ vu thủy, thùy hội khổng thánh chi tâm,
Tận tín thư bất như vô thư, hoàn yếu ly lâu chi mục.
Phú bẩm tuy vân thiên định,
Họa phúc đa tự kỷ cầu.
Trí giả nhạc thủy, nhân giả nhạc sơn, thị chi thủ nhĩ,
Thiên chi sinh nhân, địa chi sinh huyệt, phu khởi ngẫu nhiên.
Nghĩa là:
Vội nói ngay thủy nào tuyển chọn làm thủy, ai sẽ có tấm lòng của bậc thánh Khổng,
Cả tin vào sách vở thì thà rằng không xem sách còn hơn, còn liếc mắt nhìn làm gì.
Phú bẩm vốn nói là do Trời định,
Họa phúc phần lớn là do mình tự tìm lấy.
Kẻ trí vui với thủy, kẻ nhân vui với sơn, chính là chọn được nó vậy,
Trời sinh ra con người, Đất sinh ra cái Huyệt, há lại ngẫu nhiên ư.


Dục cầu đằng công chi giai thành, tu tích thúc ngao chi âm đức.
Tích đức tất hoạch cát thiên, tích ác hoàn chiêu hung địa.
Mạc tổn nhân nhi lợi kỷ, vật tang thiện dĩ khi thiên.
Huyệt bản thiên thành, phúc do tâm tạo.
Nghĩa là:
Muốn tìm nghĩa trang của Đằng Công (Hạ Hầu Anh), cần tích lũy âm đức của Thúc Ngao,
Tích đức nhất định nhận được cái đế cát lợi, tích ác thì chỉ có chiêu chuốc lấy đất hung.
Chớ có tổn hại người ta mà lợi cho mình, đừng đánh mất cái thiện mà dối gạt trời cao.
Huyệt vốn do trời tạo thành, Phúc là do tâm mình tạo ra.


Phát minh cổ quyết, dĩ tuyết ngô tâm.
Địa lý tinh thô, bao quát đãi tận.
Thiết ký bảo nhi tàng chi, phi nhân vật kỳ,
Thận truyện hậu chi học giả, vĩnh thế vô cùng.
Nghĩa là:
Phát minh cổ quyết, dùng sự thanh bạch như tuyết trong tim ta,
Địa Lý từ tinh cho tới chô, bao quát cũng gần như đủ.
Cần nhớ bảo vệ cất giấu, không phải kẻ có nhân đức thì đừng có nêu ra,
Cẩn thận truyền cho các học giả đời sau, đời đời kiếp kiếp.