37 replies to this topic

[hiendde]

Một hôm chúng tôi đang đi trong rừng, trong khu vực của những bộ lạc tự trị Tây Tạng, ở tận miệt Đông vùng Szetchouan. Lúc đó, tôi và Yongden đi bộ trước đoàn người. Đến một ngã rẽ, chúng tôi bất ngờ bắt gặp một người đàn ông mình trần ngồi trên tảng đá với xích sắt quấn quanh người.

Ông ta chìm sâu trong suy tưởng đến nỗi chẳng biết chúng tôi đi đến gần. Chúng tôi sửng sốt dừng chân lại, nhưng có lẽ có dấu hiệu khiến người lạ kia phát hiện ra sự hiện diện của chúng tôi, nên ông ta quay đầu lại và thấy có người đến. Ông ta vụt đứng phắt lên, tung người nhảy vào bụi cây nhanh hơn cả con linh dương, rồi biến mất trong đám lá um tùm. Chúng tôi chỉ nghe tiếng xích sắt khua loảng xoảng đi xa dần, rồi im hẳn.

Yongden liền bảo tôi:

- Đây là một hành giả phiêu nhiên công. Con đã từng thấy những hành giả thế này. Họ đeo sắt vào người để cơ thể nặng thêm, bởi vì khi tập luyện môn loung-gom thì cơ thể họ sẽ nhẹ đến mức họ có thể bị trôi bồng bềnh trong không khí.

Lần thứ ba, tôi gặp một hành giả phiêu nhiên công tại vùng Ga, xứ Kham. Người này bề ngoài trông giống như một aldjorpa bình thường. Aldjorpa là những kẻ nghèo khổ, đi hành hương với bọc vải trên lưng. Có hàng triệu người giống như thế đi hành hương lang thang khắp xứ Tây Tạng, nên chúng tôi cũng chẳng buồn để ý đến một cá nhân riêng lẻ trong đám người đông lúc nhúc đó.

Những kẻ bộ hành nghèo khó đó thường bám theo bất cứ đoàn khách buôn hay nhóm người du lịch nào mà họ bắt gặp trên đường đi. Họ đi theo đoàn tùy tùng, bên cạnh những con vật thồ. Nếu những con vật này chở ít hành lý có thể chạy nhanh, bỏ họ lại đàng sau, thì những kẻ khốn khổ này phải bươn bả tìm cách đi sao cho bắt kịp được đoàn người tại nơi hạ trại khi trời tối.

Đối với họ thì điều này không khó lắm. Khi lộ trình dài thì người Tây Tạng chỉ đi những quãng đường ngắn, họ cứ lên đường vào lúc bình minh, đến quá trưa thì dừng chân tại những nơi có cỏ cho gia súc, và nghỉ ngơi cho đến xế chiều.

[hiendde]

Những nỗi cực nhọc mà một aldjorpa chịu đựng, khi bôn ba theo cho kịp đoàn người cưỡi ngựa và phụ giúp các tùy tùng làm những công việc lặt vặt, đều được đền bù bằng những bữa cơm hàng ngày, được uống trà nóng và ăn bánh bột tsampa như món đồ bố thí.

Kẻ hành hương này gia nhập đoàn chúng tôi cũng theo tập quán đó. Qua trò chuyện, tôi biết ông ta đã từng ở trong chùa xứ Pabong, và bây giờ lên đường đi đến tỉnh Tsang. Một cuộc hành trình dài như thế mà phải đi bộ, lại phải dừng chân ở các làng mạc để xin ăn, có thể kéo dài từ ba đến bốn tháng. Nhưng những chuyến đi như thế chẳng nhằm nhò gì đối với người Tây Tạng.

Người bạn đồng hành ở chung với đoàn chúng tôi trong mấy ngày thì đoàn ngựa thồ liên tục gặp sự cố, nên chúng tôi chỉ có thể lên đường vào buổi chiều.

Chúng tôi phải băng qua một rặng núi. Vì nhận thấy những con lừa thồ nặng sẽ đến bên kia dãy núi rất trễ, nên tôi và con trai cùng một người tùy tùng đi tiền trạm trước để tìm một bãi cỏ bên bờ suối mà cắm trại.

Khi người chủ đoàn đi trước đoàn người mang hành lý, thì người tùy tùng phải có nhiệm vụ mang theo dụng cụ để pha trà và một ít lương thực, để người chủ có thể dùng bữa mà không cần phải chờ đoàn người đi sau. Người tùy tùng của tôi lo rất chu đáo điều này. Tôi kể chi tiết điều này tưởng chừng như vô nghĩa, nhưng đó là nguyên do giúp tôi lại gặp thêm một hành giả phiêu nhiên công.

Quãng đường cần băng qua để đến ngọn đèo dài hơn tôi tưởng. Tôi biết những con lừa mang nặng hành lý đó khó lòng mà đến được đỉnh đèo trước khi trời sập tối, và không thể để chúng đi xuống dốc đèo trong bóng tối ở phía bên kia sườn núi, nên khi thấy một bãi cỏ xanh gần bờ suối đủ để cho đoàn vật thồ nghỉ ngơi ăn cỏ, tôi liền dừng bước.

[hiendde]

Trong khi chúng tôi đang dùng trà và gom phân bò khô để nhóm lửa, thì đột nhiên tôi phát hiện, ngay phía dưới chúng tôi, một aldjorpa đang đi lên con đường đèo. Mặc dù con đường rất dốc và hiểm trở, nhưng ông ta di chuyển với tốc độ mau lẹ tuyệt luân. Khi ông ta đến gần thì tôi thấy dáng điệu của ông ta giống hệt như vị hành giả phiêu nhiên công mà tôi đã gặp lần đầu nơi Thébgyai.

Khi đến chỗ chúng tôi, ông đứng bất động như pho tượng gỗ một hồi lâu, đôi mắt cứ đăm đăm nhìn về phía trước. Trong hơi thở hoàn toàn không có gì tỏ ra mệt nhọc, nhưng ông ta lại có vẻ như ngơ ngẩn xuất thần, không hề nói năng hay cử động. Khi cơn xuất thần dần dần tan biến, ông ta mới trở lại trạng thái bình thường.

Tôi bắt chuyện và biết được ông ta đã từng học môn phiêu nhiên công (loung-gom) này từ một vị gomtchén sống gần tu viện Pabong. Sau khi vị sư phụ bỏ đi, ông muốn đến Chalu để tiếp tục học hỏi.

Suốt cả buổi chiều hôm đó, ông ta không nói gì và lộ vẻ buồn rầu. Sáng hôm sau, ông ta thú thực với Yongden rằng ông ta đã rơi vào trạng thái xuất thần ngoài ý muốn, do những mối bận tâm vặt vãnh. Trong khi đi chung với những người tùy tùng dắt lừa, ông ta lộ vẻ bồn chồn nôn nóng. Ông nghĩ đoàn người đi sao quá chậm, và biết chắc chắn thế nào chúng tôi cũng nướng thịt mà ông thấy những người tùy tùng mang theo.

Khi ông ta cùng ba người khác gia nhập đoàn chúng tôi thì bọn họ đều tham gia dựng lều trại, chăm sóc vật thồ và cho chúng ăn khi trời tối. Như vậy, nếu cứ đi đủng đỉnh thế này thì sẽ quá trễ để chuẩn bị bữa ăn tối, chắc đành phải lót dạ bằng nước trà và bánh bột tsampa trước khi đi ngủ.

Ý nghĩ này thôi thúc mãnh liệt đến mức ông ta hình dung thấy ngọn lửa bập bùng, thấy thịt cháy xèo xèo trên than hồng thơm phức, rồi đắm chìm trong tưởng tượng, mà không biết gì đến ngoại cảnh chung quanh. Bị thôi thúc bởi lòng ham muốn được ăn thịt cùng chúng tôi đã khiến ông sải bước đi thật nhanh.

Điều này vô tình khiến chân khí phát sinh và ông bước đi đúng với tiết nhịp của bộ môn phiêu nhiên công mà ông đã khổ luyện. Sự kết hợp quen thuộc giữa bước chân theo kiểu này, với những câu mật chú mà ông học từ sư phụ đã khiến cho tâm thức vị hành giả này quay trở lại với bài tập đã thuộc lòng.

Sự tập luyện thuần thục giúp ông điều khiển hô hấp đúng theo cách quy định, lời mật chú ăn khớp với làn hơi hô hấp, khiến cơn xuất thần xuất hiện ngay sau đó, nhưng sự tập trung tư tưởng vào những miếng thịt nướng thơm nồng vẫn mạnh nhất và chi phối mọi điều khác.

[hiendde]

Vị hành giả cảm thấy mình có tội. Sự lẫn lộn giữa dục vọng thấp hèn với những câu mật chú và bài tập loung-gom đã trở thành sự báng bổ thực sự đối với ông ta.

Vị Lạt-ma con nuôi của tôi quan sát không sót những điều kín đáo tế nhị này và kể lại cho tôi nghe. Điều này khiến tôi thấy thú vị, nên cất tiếng hỏi với aldjorpa kia về những bài luyện tập môn loung-gom. Ông ta cứ lầm lì và trả lời nhát gừng. Tuy vậy, tôi cũng nắm bắt được một số thông tin để củng cố thêm những điều tôi đã biết.

Sư phụ ông bảo rằng hoàng hôn và đêm tối là những thời điểm thuận lợi cho một hành giả phiêu nhiên công. Ông ta đã khổ luyện môn này bằng cách chăm chú nhìn lên bầu trời đầy sao.

Tôi đoán chừng rằng các vị thầy Tây Tạng luôn bắt môn đồ phải thề không được kể lại cho bất kỳ ai những điều đã học, nên những câu hỏi của tôi làm cho ông ta khó chịu.

Đến ngày thứ ba của cuộc hành trình có cuộc gặp gỡ bất ngờ này, vào một buổi sáng sớm, khi thức dậy, chúng tôi mới hay vị hành giả phiêu nhiên công kia đã bỏ đi mất. Ông ta đã vội vã lên đường trong đêm, hẳn lại phải nhờ đến những bài tập về phiêu nhiên công, nhưng lần này là vì động cơ cao quý chớ không phải vì một miếng thịt thơm tho.

Từ những thông tin thu thập được từ nhiều nguồn khác nhau, tôi có thể phác họa phương pháp luyện tập môn phiêu nhiên công này một cách đại khái như sau:

Bước đầu tiên, trước khi bắt đầu tập luyện thì hành giả phải nhận lễ thụ pháp. Tiếp theo đó, người đó phải khổ luyện nhiều phương pháp hô hấp khác nhau dưới sự hướng dẫn của một bậc thầy lão luyện. Khi môn đồ đã có những tiến bộ nhất định thì mới được phép tập luyện các bước khinh hành.

[hiendde]

Đến giai đoạn này thì người môn đồ lại nhận lễ thụ pháp lần thứ hai, và vị thầy dạy cho các câu mật chú. Hành giả phải tập trung toàn bộ tư tưởng vào việc trì niệm các câu mật chú theo đúng tiết tấu, sao cho phải mỗi âm thanh đều hòa nhịp với bước chân.

Khi bước đi thì hành giả không được nói, không được nghĩ đến điều gì cả, không được quay sang trái hay sang phải. Anh ta phải dán đôi mắt vào một đối tượng nào đó thật xa, và không được xao lãng để chuyển sang bất kỳ một đối tượng nào khác.

Khi đạt đến trạng thái xuất thần, thì ý thức - dù lúc này gần như bị hủy bỏ hoàn toàn - vẫn còn hoạt động để giúp hành giả phiêu nhiên công tránh được những chướng ngại vật trên đường đi, và hướng dẫn hành giả đi đúng hướng để đến mục đích. Tuy nhiên hai điều này tự động phát sinh chứ không hề có sự suy tưởng của hành giả trong trạng thái xuất thần.

Sa mạc bao la, thảo nguyên bát ngát và đồng bằng mênh mông vào lúc hoàng hôn là những điều kiện thuận lợi cho môn phiêu nhiên công.

Cho dù có bị mệt mỏi, vì phải chạy cả ngày qua suốt một đoạn đường dài, thì hành giả phiêu nhiên công vẫn dễ dàng đạt được trạng thái xuất thần khi chiều xuống. Họ không còn cảm thấy mệt nhọc nữa, và có thể tiếp tục vượt qua những đoạn đường dài hàng vài chục cây số.

Bình minh cũng là thời điểm thuận lợi, nhưng kém hơn.

Lúc giữa trưa và gần chiều, những thung lũng quanh co nhỏ hẹp, những con đường mấp mô gồ ghề, những khu rừng rậm rạp là những điều kiện không thuận lợi cho môn phiêu nhiên công, chỉ có những hành giả lão luyện thượng thừa mới có thể vượt qua những trở ngại này.

Từ cách giải thích này, tôi có thể suy ra rằng người Tây Tạng xem sự đồng dạng của cảnh vật và sự vắng mặt của hầu hết những sự vật gây ấn tượng là điều kiện dễ làm phát sinh trạng thái xuất thần.

Rõ ràng một hoang nguyên bao la sẽ giúp tinh thần dễ tập trung, ít bị xao lãng việc trì niệm mật chú và điều khiển hô hấp điều hòa, hơn là các khe đèo rậm rạp hay suối nước rì rào... Còn chuyện giữ cho đôi chân chạy đều đặn sẽ khó mà thực hiện được trên vùng đất mấp mô gập ghềnh.

[hiendde]

Kinh nghiệm của cá nhân tôi về bộ môn này, dù hạn hẹp đến mấy, vẫn cho phép tôi nói thêm rằng những vùng không gian hoang vu vô tận là những địa điểm dễ làm phát sinh trạng thái xuất thần; một khu rừng với những hàng cây cao thẳng tắp không có cành lá xum xuê rủ xuống, không có bụi cây chắn lối và có một con đường bằng phẳng chạy qua cũng là điều kiện thuận lợi cho môn phiêu nhiên công.

Có thể sự đồng dạng của phong cảnh, sự vật khắp nơi đều giống như nhau cũng là nguyên nhân của trạng thái này. Tuy vậy, nhận định của tôi chỉ dựa trên những quan sát cá nhân từ các khu rừng ở Poyul, trong khi những nghiên cứu của tôi về phiêu nhiên công được thực hiện tại nơi đây, trên đường đến Lhassa.

Bất kỳ một đêm sáng trời nào cũng được xem là tốt cho những hành giả nhập môn, nhưng tốt nhất vẫn là đêm đầy sao. Người thầy thường hướng dẫn môn đồ phải tập trung toàn bộ tư tưởng vào một ngôi sao duy nhất, điều này giống như trạng thái bị thôi miên.

Tôi thường nghe kể có nhiều môn đồ đang chạy phải ngừng lại đột ngột bởi ngôi sao mà họ đang dõi nhìn bỗng nhiên biến mất, có thể vì nó chìm khuất cuối chân trời, hoặc nhô lên cao rồi trôi qua trên đầu, hoặc bị núi non che khuất hoặc đổi hướng đi.

Một số người khác thì không quan tâm đến việc ngôi sao biến mất, bởi vì khi ngôi sao vừa xuất hiện thì họ tạo ngay hình ảnh của ngôi sao đó trong tâm thức, và nó luôn chiếu sáng trước mắt họ.

[hiendde]

Nhiều hành giả lão luyện khẳng định rằng sau một thời gian dài khổ luyện thì một hành giả phiêu nhiên công có thể chạy trên những quãng đường dài mà chân không hề bén đất, và họ lướt bay trên không với tốc độ kinh hồn.

Một số hành giả phiêu nhiên công làm ra vẻ như đã luyện đến mức thượng thừa đó bằng cách quấn xích sắt đầy người.

Bỏ qua những điều ba hoa khoác lác, chỉ dựa vào kinh nghiệm ít ỏi của bản thân tôi về môn phiêu nhiên công và từ những gì học được nơi các vị Lạt-ma khả kính, tôi kết luận rằng lúc đó người ta đã không còn cảm nhận gì về sức nặng của thân xác nữa.

Một dạng gây tê cũng làm giảm đi cảm giác đau đớn do sự va chạm giữa bàn chân với sỏi đá hay những chướng ngại vật trên đường, và khi chạy hàng giờ với tốc độ phi thường, hẳn người ta cũng cảm nhận được cảm giác chếnh choáng đê mê của những tay đua mô tô, khi chạy xe hết tốc lực.

Người Tây Tạng phân biệt rất rạch ròi những bước chân có chủ ý của các hành giả phiêu nhiên công với những bước chân không chủ đích của những người rơi vào trạng thái xuất thần vì bị “ma nhập” hay “quỷ ám” (pawo).

[hiendde]

Những nạn nhân của căn bệnh kỳ lạ này rất dễ gặp ở vùng núi Hy Mã Lạp Sơn. Tôi có biết một cô nông dân đáng yêu, đầu óc mạnh khỏe bình thường, nhưng lại mắc căn bệnh này mà không sao chữa khỏi.

Nhiều lần, trong lúc đang dùng bữa ở nhà chồng, đột nhiên cô đứng phắt dậy, lao ra khỏi nhà rồi chạy băng qua khu rừng với tốc độ nhanh không thể tả, mà không ai ngăn lại nổi. Vào mùa mưa, cô băng qua những con suối chảy xiết, nước ngập đến bụng, nhưng cô hoàn toàn mất hết ý thức nên không có cảm giác nào. Thường thì trong những lần như vậy, cô lại chạy về nhà bố mẹ.

Khi tỉnh khỏi trạng thái xuất thần đó, và dần dần hiểu rõ những điều xảy ra, cô òa lên khóc nức nở và lòng buồn chán ngán.

Người dân nơi đây tin rằng khi những người bị ma nhập đang chạy trong trạng thái xuất thần mà ta ra sức giữ lại thì họ sẽ chết.

Tôi xin nhắc lại, những hiện tượng này hoàn toàn không liên quan gì đến môn phiêu nhiên công.

Các vị Lạt-ma thông thái nhất không bao giờ phủ nhận những hiện tượng diễn ra trong thực tế khi luyện tập phiêu nhiên công, và họ cũng không xem đó là điều quan trọng. Thái độ của họ đối với bộ môn này giống như thái độ Đức Phật trong câu chuyện sau đây:

Một hôm, Đức Phật đang đi cùng vài môn đồ thì gặp một vị ẩn tu khổ hạnh gầy gò xanh xao, sống trong thảo am ở giữa rừng. Bậc đạo sư dừng bước và hỏi ông ta đã tu khổ hạnh ở nơi đây được bao lâu.

- Đã được hai mươi lăm năm rồi - vị tu sĩ đáp.

Đức Phật liền hỏi thêm:

- Sau bao nhiêu năm tu hành khổ hạnh như vậy, ông đã đạt được cái gì?

Vị ẩn sĩ đáp với giọng đầy kiêu hãnh:

- Tôi có thể đạp nước qua sông.

Đức Phật thương hại nói:

- Ôi vị đạo hữu đáng thương! Việc gì ông phải bỏ ra ngần ấy năm trời để làm một điều mà người khác dễ dàng thực hiện với mấy xu tiền đò.

Huỳnh Ngọc Chiến dịch