An Sao Tử Vi
Quỷ Cốc Toán Mệnh
Tử Bình Tứ Trụ
Quẻ Mai Hoa
Bát Tự Hà Lạc
Thái Ât
Căn Duyên Tiền Định
Cao Ly Đầu Hình
Âm Lịch
Xem Ngày
Bát Trạch
0
Và nó sẽ đẹp một cách lạ lùng.
Bởi Marina Koren
Hình ảnh sương giá của một tàu vũ trụ quay quanh quỹ đạo, được tạo thành từ carbon dioxide và nước, trên bề mặt sao Hỏa
January 20, 2023
Noora Alsaeed thường nghĩ đến việc đắp người tuyết trên sao Hỏa.
Hãy xem lại điều đó một lần nữa. Người tuyết trên sao Hỏa? Đó là hành tinh hoang vắng giống như sa mạc ở đằng kia? Một nơi bao phủ trong cát? Thật là một giấc mơ khác thường.
Nhưng Alsaeed biết một số điều mà phần còn lại của chúng ta không biết. Cô là một nhà khoa học hành tinh tại Đại học Colorado ở Boulder, công việc của cô dựa trên dữ liệu từ tàu vũ trụ của NASA quay quanh sao Hỏa. Cô nghiên cứu các vùng cực của hành tinh đỏ và các phân tử đặc biệt lơ lửng trong bầu khí quyển phía trên chúng. Cô biết rằng trên sao Hỏa, tuyết rơi.
Cũng giống như Trái đất, Sao Hỏa có các mùa [ ] và trong suốt mùa đông—dài gấp đôi mùa của chúng ta—các tinh thể băng giá rơi xuống từ các đám mây và tích tụ trên bề mặt lạnh giá. Điều này nghe có vẻ khó tin vì sao Hỏa nổi tiếng là khô hạn. Nhưng sao Hỏa khắc phục tính kỹ thuật nhỏ đó bằng cách thay thế tuyết nước sáu mặt phức tạp bằng một thứ khác. Bầu khí quyển sao Hỏa, mỏng hơn nhiều lần so với Trái đất, chủ yếu bao gồm carbon dioxide. Trong những điều kiện khắc nghiệt nhất, carbon dioxide biến đổi từ chất khí thành những tinh thể băng nhỏ, hình lập phương—đặc biệt là đá khô (dry ice), loại mà người trái đất chúng ta sử dụng để tạo nên khung cảnh ma quái trong ngày Halloween. Băng quá nặng để có thể tồn tại trên bầu trời sao Hỏa, vì vậy nó rơi xuống, lắng thành đống nông trên hành tinh đỏ.
Sao Hỏa là hành tinh, ngoài Trái đất, có khả năng gây ấn tượng lớn nhất đối với trí tưởng tượng của công chúng. Chúng ta đã quá quen thuộc với sao Hỏa là hành tinh có tất cả các tàu thám hiểm [ ], nơi mà Elon Musk muốn mọi người làm ngôi nhà thứ hai [ ], điểm đến tiếp theo rõ ràng [ ] mà con người đã đặt chân lên mặt trăng. Nhưng dưới tất cả sự cường điệu [ ] đó là những chi tiết tinh vi hơn, hết sức hấp dẫn về hành tinh thứ tư tính từ mặt trời, chẳng hạn như cảnh quan âm thanh đầy mê hoặc [ ] và các thành tạo đá có kết cấu phong phú [ ], xếp lớp như mille-feuille. Tuyết carbon dioxide chỉ là một trong nhiều điều kỳ lạ của sao Hỏa.
Các nhà khoa học bắt đầu nghi ngờ rằng các vùng cực của sao Hỏa có thể trở nên đủ lạnh để biến carbon dioxide thành tuyết ngay từ những năm 1800, Paul Hayne, một nhà khoa học hành tinh tại CU Boulder, người nghiên cứu về tuyết rơi trên sao Hỏa, nói với tôi. Một nhiệm vụ của NASA vào những năm 1970 đã thực hiện các quan sát mà sau này được hiểu là dấu hiệu đầu tiên của tuyết rơi carbon dioxide. Vào năm 2008, một tàu vũ trụ hạ cánh xuống vùng đồng bằng phía bắc của sao Hỏa đã phát hiện bằng chứng về tuyết—loại băng nước!—rơi từ bầu khí quyển. Nhưng không có bằng chứng nào cho thấy nước tuyết thực sự chạm tới mặt đất; không khí trên sao Hỏa loãng đến mức nước thăng hoa thành khí trước khi các tinh thể có thể chạm vào bề mặt (sao Hoả).
Mặc dù tàu quỹ đạo trinh sát sao Hỏa, đã bay quanh sao Hỏa trong hơn 15 năm, đã thu được tuyết carbon dioxide trên bề mặt. (Các nhà khoa học không có bằng chứng hình ảnh hoặc video về tuyết carbon dioxide rơi, chỉ có những phát hiện được thực hiện bằng công nghệ laser và quan sát ở các bước sóng mà mắt chúng ta không nhìn thấy được. “Vì phần lớn tuyết trên sao Hỏa rơi vào bóng tối của đêm vùng cực, nên chúng ta cần sử dụng các bước sóng bức xạ nằm ngoài quang phổ nhìn thấy được,” Hayne nói.) Tuyết thậm chí còn tích tụ, chủ yếu ở gần các khu vực dốc như vách đá và rìa miệng núi lửa, Sylvain Piqueux, một nhà khoa học nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực của NASA, người nghiên cứu Sao Hỏa, nói với tôi. Anh ấy nói rằng nó chất đống đủ để—theo giả thuyết—đẩy tuyết vào.
Ý tưởng đó kích thích trí tưởng tượng. Sẽ như thế nào khi đứng trên bề mặt sao Hỏa vào giữa mùa đông, nhiệt độ cuối cùng đủ lạnh để giải phóng một số phân tử từ bầu trời? Tuyết rơi chỉ xảy ra trong đêm sao Hỏa lạnh giá, vì vậy nếu bạn mang theo một số kính nhìn ban đêm, bạn sẽ thấy rằng mình bị bao phủ trong một làn sương mù sáng. Những bông tuyết Carbon-dioxide rất nhỏ, nhỏ hơn chiều rộng của một sợi tóc—nhỏ hơn nhiều so với những bông tuyết sáu mặt, băng nước của chúng. Alsaeed nói: “Nó sẽ không kỳ diệu như trên Trái đất.
Nhưng một trận bão tuyết trên sao Hỏa sẽ đáng yêu theo cách riêng của nó. “Sẽ cực kỳ yên tĩnh,” Hayne nói. Bạn thậm chí có thể nghe được âm thanh của những khối tuyết nhỏ chứa khí carbon dioxide rơi xuống đất. Một cơn gió mạnh có thể thổi tung “cột tuyết sáng lấp lánh mờ đục”, anh ấy nói. “Lấp lánh” và “tuyết”—hai từ có thể định hình lại bức tranh trong tâm trí bạn về sao Hỏa.
Vì vậy, nếu về mặt lý thuyết, các phi hành gia có thể trượt tuyết trên hành tinh đỏ, thì họ có thể làm gì khác? Trượt tuyết có khả năng ra, Hayne nói. Ông nói: “Một phần khiến việc trượt tuyết trở nên khả thi trên Trái đất là một màng nước lỏng mỏng hình thành trên bề mặt của các hạt băng khi ván trượt của bạn tạo ra ma sát, bôi trơn chuyển động của bạn. Trên sao Hỏa, lực ma sát đó sẽ khiến các hạt băng giá biến thành hơi và bay đi, điều này “có thể sẽ khiến ván trượt của bạn hơi sóc”.
Các chuyên gia không thực sự biết liệu các hoạt động mùa đông cổ điển khác có thể diễn ra trên sao Hỏa hay không. Alsaeed nói: “Ý tưởng xử lý tuyết tạo thành từ CO2 thật xa lạ với tôi. “Đó sẽ là một trận bóng hoàn toàn khác.” Piqueux không chắc liệu tuyết chứa carbon dioxide có đủ vón cục để tạo thành một quả cầu tuyết hay không chứ đừng nói đến một người tuyết; Ông nói, băng khô không hẳn là một bí ẩn hóa học, nhưng cách thứ này hoạt động dưới các điều kiện của sao Hỏa còn bí ẩn hơn. Ít nhất, bạn có thể quản lý một thiên thần tuyết. Và đối với việc mở rộng miệng của bạn để bắt một bông tuyết hình khối? “Bạn không bao giờ được lè lưỡi trên sao Hỏa!” Hayne nói. (Xin lỗi, tôi phải hỏi!)
Có nhiều thứ để học. “Tuyết có thể là một quá trình phổ biến đối với [worlds] có bầu khí quyển,” Piqueux nói. “Tìm hiểu cách thức hoạt động của nó có thể cho chúng ta biết khá nhiều điều về các hành tinh—hình dạng bề mặt của chúng, cách chúng phát triển và chúng trông như thế nào.” Các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng Sao Hỏa giống Trái đất hơn vài tỷ năm trước—ấm áp và dễ chịu, với các hồ và biển thực sự. Có lẽ hồi đó tuyết cũng rơi nhiều hơn, với những mảnh nước đóng băng dày và ảnh hưởng của lượng mưa cổ xưa đó vẫn còn bám chặt vào các cực của hành tinh.
Nhiều thập kỷ trước, rất lâu trước khi bất kỳ robot không gian nào đến Sao Hỏa, các nhà khoa học đã tưởng tượng hành tinh đỏ là một nơi nhộn nhịp, tin rằng các dấu hiệu bề mặt mà họ nhìn thấy qua kính viễn vọng là bằng chứng của kỹ thuật thông minh. Nhà thiên văn học Percival Lowell đã viết rất dài về những dấu hiệu này, mà ông gọi là các kênh đào, trên tạp chí The Atlantic năm 1895, làm dấy lên trong trí tưởng tượng của công chúng lời hứa trêu ngươi về một sao Hỏa có người ở. Điều đó cuối cùng đã không xảy ra: Bất kỳ sự sống nào có thể phát sinh trên sao Hỏa đều đã chết từ lâu hoặc ẩn khuất khỏi tầm nhìn, bị chôn vùi khỏi ánh sáng chói lóa của mặt trời. Sự khác biệt với Trái đất gần như đáng thất vọng.
Tuy nhiên, vẫn có những tiếng vang quen thuộc, như chính Lowell đã nhận ra. “Nếu thiên văn học dạy bất cứ điều gì, thì nó dạy rằng con người chỉ là một chi tiết trong quá trình tiến hóa của vũ trụ, và những chi tiết giống nhau mặc dù đa dạng chắc chắn sẽ được mong đợi trong vô số quả cầu xung quanh anh ta,” ông đã viết. “Anh ấy biết rằng mặc dù anh ấy có thể sẽ không bao giờ tìm thấy người anh em song sinh của mình ở bất cứ đâu, nhưng anh ấy đã được định sẵn để khám phá bất kỳ số lượng anh em họ hàng nào nằm rải rác trong không gian.” Những người anh em họ giống như tuyết trên sao Hỏa—có lẽ không đủ để tạo nên một người tuyết đích thực, nhưng chắc chắn đủ để khuấy động trí tưởng tượng của chúng ta từ cách xa hàng triệu dặm.
is a staff writer at The Atlantic.
Dịch bằng Google Translate
Nguồn:
.
