Thập mục ngưu đồ (zh. 十牧牛圖, ja. jūgyū-no-zu) là mười bức tranh chăn trâu nổi tiếng trong Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
, tương ứng với quá trình hành đạo của một người phát nguyện đạt Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
. Mười bức tranh này có thể xem là biểu hiện cô đọng nhất, trình bày tinh hoa của Phật giáo Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
.
Các bức tranh chăn trâu được sáng tạo trong thời Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
(Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
-Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
) và ngay từ đầu đã được xem như những bức hoạ tiêu biểu, trình bày tinh hoa, cốt tuỷ của Thiền Trung Quốc. Có nhiều bộ tranh - có thuyết nói là bốn, thuyết khác nói là 5, 6 chăn trâu khác nhau - nhưng có lẽ nổi danh nhất và cũng bao hàm ý nghĩa nhiều nhất là bộ với mười bức tranh của Thiền sư Khuếch Am Sư Viễn (zh.kuòān shīyuǎn 廓庵師遠, ja. kakuan shion, ~Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
), được lưu lại trong bản sao của hoạ sĩ người Nhật tên Châu Văn (周文, ja.shūbun, ?-Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
).
Một bộ khác với sáu bức tranh cũng thường được nhắc đến. Ban đầu, Thiền sư Thanh Cư (zh. qīngjū 清居, ja. seikyo) chỉ vẽ có năm bức nhưng sau, Thiền sư Tự Đắc (zh. zìdé 自得, ja. jitoku, tk. 12) vẽ thêm bức tranh thứ sáu. Trong bộ này, con trâu dần dần trắng ra và cuối cùng thì trắng hoàn toàn, một biểu tượng cho chân tâm thanh tịnh, vô cấu.
Mười bức tranh sau được xem là của Thiền sư Khuếch Am Sư Viễn. Những bức tranh này cũng được chú thích rất rõ, rất hay trongThiền luận của Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
, bản dịch của Trúc Thiên và Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
. Bài tụng của Thiền sư Khuếch Am được Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
dịch.
Tìm trâu
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
尋牛 ① 尋牛 茫茫撥草去追尋。 水闊山遙路更深。 力盡神疲無處覓。 但聞風樹晩蟬吟。
Tầm ngưu Mang mang bát thảo khứ truy tầm Thuỷ khoát sơn dao lộ cánh thâm Lực tận thần bì vô xứ mịch Đãn văn phong thụ vãn thiền ngâm Nao nao vạch cỏ kiếm tìm trâu Núi thẳm đường xa nước lại sâu Kiệt sức mệt nhoài tìm chẳng thấy Chỉ nghe réo rắt giọng ve sầu.
Thấy dấu
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
見跡 ② 見跡 水邊林下跡偏多。 芳草離披見也麼。 縱是深山更深處。 遼天鼻孔怎藏他。
Kiến tích Thuỷ biên lâm hạ tích thiên đa Phương thảo li phi kiến dã ma Túng thị thâm sơn cánh thâm xứ Liêu thiên tị khổng chẩm tàng tha Ven rừng bến nước dấu liên hồi Vạch cỏ ruồng cây thấy được thôi Ví phải non sâu lại sâu thẳm Ngất trời lỗ mũi hiện ra rồi.
Thấy trâu
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
見牛 ③ 見牛 黄鶯枝上一聲聲。 日暖風和岸柳青。 只此更無廻避處。 森森頭角畫難成。
Kiến ngưu Hoàng oanh chi thượng nhất thanh thanh Nhật noãn phong hoà ngạn liễu thanh Chỉ thử cánh vô hồi tị xứ Sâm sâm đầu giác hoạch nan thành Hoàng anh cất tiếng hót trên cành Nắng ấm gió hoà bờ liễu xanh Chỉ thế không nơi xoay trở lại Đầu sừng rành rõ vẽ khôn thành
Bắt trâu
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
得牛 ④ 得牛 竭盡神通獲得渠, 心强力壯卒難除。 有時才到高原上, 又入煙雲深處居。
Đắc ngưu Kiệt tận thần thông hoạch đắc cừ Tâm cường lực tráng tốt nan trừ Hữu thời tài đáo cao nguyên thượng Hựu nhập yên vân thâm xứ cư Dùng hết thần công bắt được y Tâm hùng sức mạnh khó khăn ghì Có khi vừa hướng cao nguyên tiến Lại xuống khói mây mãi nằm ì
Chăn trâu
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
牧牛 ⑤ 牧牛 鞭索時時不離身。 恐伊縱歩惹埃塵。 相將牧得純和也。 羈鎖無拘自逐人。
Mục ngưu Tiên sách thời thời bất li thân Khủng y túng bộ nhạ ai trần Tướng tương mục đắc thuần hoà dã Ki toả vô câu tự trục nhân Nắm chặt dây roi chẳng lìa thân Ngại y chạy sổng vào bụi trần Chăm chăm chăn dữ thuần hoà dã Dây mũi buông rồi vẫn theo gần
Cưỡi trâu về nhà
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
騎牛歸家 ⑥ 騎牛歸家 騎牛沫汁欲還家。 霞笛聲聲送晩霞。 一拍一歌無限意。 知音何必鼓唇牙。
Kị ngưu quy gia Kị ngưu mạt trấp dục hoàn gia Hà địch thanh thanh tống vãn hà Nhất phách nhất ca vô hạn ý Tri âm hà tất cổ thần nha Cưỡi trâu thong thả trở về nhà Tiếng sáo vi vu tiễn vãn hà Một nhịp một ca vô hạn ý Tri âm nào phải động môi à
Quên trâu còn người
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
忘牛存人 ⑦ 忘牛存人 騎牛已得到家山。 牛也空兮人也閑。 紅日三竿猶作夢。 鞭繩空頓草堂間。
Vong ngưu tồn nhân Kị ngưu dĩ đắc đáo gia san Ngưu dã không hề nhân dã nhàn Hồng nhật tam can do tác mộng Tiên thằng không đốn thảo đường gian Cưỡi trâu về thẳng đến gia san Trâu đã không rồi người cũng nhàn Mặt nhật ba sào vẫn say mộng Dây roi dẹp bỏ bên cạnh sàng
Người, trâu đều quên
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
人牛俱忘 ⑧ 人牛俱忘 鞭索人牛盡屬空。 碧天遼闊信難通。 紅爐焰上爭容雪。 到此方能合祖宗。
Nhân ngưu câu vong Tiên sách nhân ngưu tận thuộc không Bích thiên liêu khoát tín nan thông Hồng lô diễm thượng tranh dung tuyết Đáo thử phương năng hợp tổ tông Roi gậy, người trâu thảy đều không Trời xanh thăm thẳm tin chẳng thông Lò hồng rừng rực nào dung tuyết Đến đó mới hay hiệp Tổ Tông
Trở về nguồn cội
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
返本還源 ⑨ 返本還源 返本還源已費功, 爭如直下若盲聾。 庵中不見庵前物, 水自茫茫花自紅。
Phản bản hoàn nguyên Phản bản hoàn nguyên dĩ phí công Tranh như trực hạ nhược manh lung Am trung bất kiến am tiền vật Thuỷ tự mang mang hoa tự hồng Phản bản hoàn nguyên đã phí công Đâu bằng thẳng đó tợ mù câm Trong am chẳng thấy ngoài vật khác Nước tự mênh mông hoa tự hồng
Thõng tay vào chợ
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
入廛垂手 ⑩ 入廛垂手 露胸跣足入鄽來, 抹土涂灰笑滿腮。 不用神仙真秘訣, 直教枯木放花開。
Nhập triền thuỳ thủ Lộ hung tiển túc nhập triền lai Mạt thổ đồ khôi tiếu mãn tai Bất dụng thần tiên chân bí quyết Trực giáo khô mộc phóng hoa khai Chân trần bày ngực thẳng vào thành Tô đất trét bùn nụ cười thanh Bí quyết thần tiên đâu cần đến Cây khô cũng khiến nở hoa lành
Lúc còn trụ tại Quy Sơn, Thiền sư Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
dạy chúng: "... Sở dĩ, Đại An này ở tại Quy Sơn ba mươi năm, ăn cơm Quy Sơn, đại tiện Quy Sơn mà không học thiền Quy Sơn, chỉ coi chừng con trâu. Nếu nó lạc đường hay vào trong cỏ liền lôi nó lại. Nếu nó ăn lúa mạ của người liền đánh đập điều phục nó… Bây giờ nó đã trở thành con trâu trắng đứng trước mặt, trọn ngày hiện sờ sờ đuổi cũng chẳng đi...".
Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
hỏi đệ tử mình là Vui lòng Đăng nhập hoặc Đăng ký hội viên để đọc nội dung đã ẩn
: "Làm việc gì?" Thạch Củng thưa: "Chăn trâu." Tổ hỏi: "Làm sao chăn?" Thạch Củng đáp: "Một khi vào cỏ thì nắm mũi kéo lại." Tổ nghe bảo: "Con thật là khéo chăn trâu."
Sửa bởi trieucatlinh: 17/05/2014 - 22:50