932 replies to this topic

[hiendde]

729. Xem nước.


Bảo Triệt và Mã Tổ cùng đi đường, Bảo Triệt hỏi:
- Đại Niết Bàn là gì?
- Gấp.
- Gấp cái gì?
- Xem nước.
(Thiền Cơ)
Đại Niết Bàn chỉ tự tánh. Mã Tổ bảo ông tăng xem nước là ám chỉ ông phải tự quan sát, tự thể nghiệm.

[hiendde]

730. Đập vỡ nồi.


Cam Chí đặt một chén cháo trên bàn nói:
- Thỉnh thiền sư niệm kinh.
Nam Tuyền quay lại chư tăng, bảo:
- Cam Chí để một chén cháo trên bàn thỉnh đại chúng niệm kinh A Di Đà.
Cam Chí nghe rồi lạy mà lui ra.
Nam Tuyền vào bếp đập vỡ nồi.
(Thiền Cơ)
Cháo có niêm tính, tượng trưng sự bị trói buộc. Nam Tuyền đập vỡ nồi ám chỉ phá bỏ sự trói buộc.

[hiendde]

731. Đức Sơn mắng Phật, mắng Tổ.


Đức Sơn nói:
- Nơi đây không có Phật, không có pháp, Đạt Ma là lão Hồ hôi hám, thập địa bồ tát là gã gánh phẩn, đẳng diệu nhị giác là phàm phu phá giới. Bồ Đề, Niết Bàn là cọc buộc lừa, mười hai phần giáo là sách quỷ, là giấy lau mụn mủ, tứ quả, tam hiền, sơ tâm, thập địa chỉ là quỷ giữ mồ, tự cứu chẳng xong.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)
Ông càng chửi càng ác độc, triệt để. Nhưng nếu ta đảo ngược lại: lão Hồ hôi hám là Đạt Ma, gã gánh phẩn là bồ tát thập địa. . . thì câu nói mắng Phật, mắng tổ đã trở thành tán thán phàm phu. Cũng như các câu: Diêm Đề cũng có Phật tánh, con chó cũng có Phật tánh. Phàm thánh đối đãi, mắng chửi hay khen ngợi, vướng vào một mặt nào cũng là chướng ngại. Lục tổ lấy 36 cách phản diện mà đáp, hỏi thánh lấy phàm đối, hỏi phàm lấy thánh đối, dùng phản diện mà thông qua phàm thánh, không bị chấp trước, vượt lên phàm thánh. Đối với thế và xuất thế pháp đều quán như vậy.

[hiendde]

732. Phật là thế nào?


Trường Khánh Đại An đến tham phỏng Bách Trượng, thi lễ rồi liền hỏi:
- Con muốn biết Phật, Phật là thế nào?
- Giống như cưỡi trâu mà tìm trâu.
(Thiền Ngoại Thuyết Thiền)
Tự tánh thanh tịnh, không tìm ở bên ngoài.

[hiendde]

733. Thiền là gì?


Có ông tăng hỏi Nga Hồ Đại Nghĩa:
- Thiền là gì?
- Thiền sư lấy tay chỉ vào khoảng không.
(Thiền Ngoại Thuyết Thiền)
Học thiền phải như “không”, tức là không chấp gì cả.

[hiendde]

734. Thiền là gì? (II)


Có ông tăng hỏi Mục Châu Trần Tôn Túc:
- Thiền là gì?
- Đổ dầu vào lửa.
(Thiền Ngoại Thuyết Thiền)
Học thiền cần phải có nghị lực lớn để chống lại cảnh gây rối.

[hiendde]

735. Kẻ cướp không cướp của người nghèo.


Kỳ Lâm thiền sư thường cầm kiếm gỗ tự xưng là trừ ma, mắng chửi Văn Thù, Phổ Hiền đều là loài ma quỷ. Khi có ông tăng nào đến tham phỏng thiền sư liền nói:
- Ma đến rồi, ma đến rồi!!
Thiền sư giơ kiếm gỗ múa loạn một hồi rồi trở về phòng phương trượng. Cứ thế liên tiếp 12 năm, bỗng nhiên buông kiếm không hò hét nữa. Có ông tăng hỏi:
- 12 năm trước vì sao trừ ma?
- Kẻ cướp không cướp của người nghèo.
- 12 năm sau vì sao không trừ ma nữa?
- Kẻ cướp không cướp của người nghèo.
(Thiền Cơ)
Kỳ Lâm hò hét và dùng kiếm gỗ để phá chấp về ngẫu tượng cho chư tăng. Câu trả lời của thiền sư ám chỉ người nghèo thì thủ phận (tự tánh) còn người giầu thì hay đuổi theo vật chất bên ngoài đồng thời cũng chỉ ông tăng phải tự kiến tánh.

[hiendde]

736. Phật là thế nào?


Có ông tăng hỏi Thủ Sơn:
- Phật là thế nào?
- Cô dâu mới cưỡi lừa, bà mẹ chồng dẫn đi.
(Thiền Lý Dữ Nhân Sinh)
Phật là bản chất của mọi sự việc được kiến lập nên bởi duyên khởi, không, vô ngã, chưa ô nhiễm. Tuy mỗi sự kiện tự độc lập, nhưng phải hỗ tương duy trì thì mới tồn tại được.
Trong câu nói của Thủ Sơn: cô dâu là vai chính, bà mẹ chồng chỉ là vai phụ. Bà mẹ chồng tuy dắt lừa cho con dâu nhưng trong lòng cảm thấy cao hứng, còn cô dâu trong lòng cũng cảm kích. Qua một đoạn thời gian, đã quen với nếp sống nhà chồng, cô dâu mới sẽ hầu hạ mẹ chồng, lúc đó mẹ chồng sẽ lại là vai chính, cô dâu lại trở thành vai phụ. Thiền ngữ có câu:”Chủ khách lịch nhiên”, ý là chủ và khách hỗ tương duy trì thì mới có thể tồn tại được.

[hiendde]

737. Thân tâm thoát lạc, thoát lạc thân tâm.


(Thiền Ngộ)
Thoát lạc có nghĩa là giải thoát. Thân tâm thoát lạc: không còn một chấp trước nào; thân tâm thanh tịnh, tự do vô ngại, đạt tới cảnh giới đại ngộ (tự giác hạnh). Tiến lên bước nữa: thoát lạc thân tâm (giác tha hạnh). Đã đạt tới cảnh giới giác ngộ tối cao rồi tất phải cứu độ cho chúng sinh thoát khỏi phiền não.

[hiendde]

738. Sông đều chẩy về biển, trăng lặn chẳng lìa trời.


(Thiền Ngộ)
Dù sông chẩy theo phương hướng nào, cuối cùng cũng ra biển. Trăng mọc đằng Đông, lặn đằng Tây nhưng cũng không lìa bầu trời. Thế gian tuy có phân biệt nam nữ, già trẻ, hiền ngu, giầu nghèo, nhưng tất cả đều có Phật tánh. Thế giới tương đối sai biệt đồng thời cũng là thế giới tuyệt đối vô sai biệt. Sông chẩy về biển, trăng lặn về trời, người trở về tự tánh.

[hiendde]

739. Ngồi Đạo trường trăng, nước; tu không hoa vạn hạnh.


(Thiền Ngộ)
Đạo trường là chỗ đức Phật giác ngộ, tức dưới gốc cây bồ đề, nói chung là chỉ chỗ tu hành.
Tu không hoa vạn hạnh: cắt đứt tất cả phiền não, vọng tưởng, đạt được vô tâm. Câu này ý nói người ta phải tu sao cho giống như nước hoặc trăng, đạt được tự do vô ngại của cảnh giới vô tâm, triệt ngộ tất cả đều là không thì mới thoát ly được tâm chấp trước.

Sửa bởi hiendde: 01/03/2014 - 12:07

[hiendde]

740. Sáng tối song song.


(Thiền Ngộ)
Sáng chỉ buổi sáng, lúc đó có thể phân biệt được hình dạng mọi vật, chỉ hiện tượng giới sai biệt.
Tối chỉ ban đêm, lúc đó không thể phân biệt được hình dạng các vật, chỉ bản thể giới tuyệt đối.
Song song là chỉ quan hệ hỗ tương, trong sáng có tối, trong tối có sáng, bình đẳng và sai biệt, hiện tượng và bản thể, sắc và không.

Sửa bởi hiendde: 01/03/2014 - 11:59

[hiendde]

742. Ngàn sông cùng một bóng trăng, Xuân đến khắp mọi nhà.


(Thiền Ngộ)
Dù là nước sông, nước giếng, ao, hồ, khe, lạch tất cả đều được trăng soi bóng. Cũng vậy, xuân đến khắp mọi nhà không kể giầu nghèo. Do đó, chúng ta thấy rằng đại tự nhiên rất công bằng, vô tư. Lòng từ bi của nhà Phật đối với chúng sinh cũng vậy: người thiện hay người ác đều có Phật tánh, vì hành vi thiện hay ác đều cùng do một tâm mà ra.

[hiendde]

743. Vô Tận Tạng.


Một ông tăng hỏi Hành Xung:
- Vô tận tạng là thế nào?
Hành Xung yên lặng không đáp, ông tăng ngây người ra. Hành Xung bảo:
- Lại gần đây!
Ông tăng lại gần.
- Đi ra!
(Thiền Cơ)
Ông tăng hỏi “Vô Tận tạng là thế nào?” là hỏi về tự tánh; Hành Xung không đáp là ám chỉ hỏi là dư thừa.

[hiendde]

744. Lồng đèn là tâm.


Một ông tăng hỏi Truyền Ân:
- Kiến sắc là kiến tâm, lồng đèn là sắc, cái nào là tâm?
- Ngươi không hiểu ý người xưa.
- Ý người xưa là gì?
- Lồng đèn là tâm.
(Thiền Cơ)
Câu hỏi của ông tăng còn chấp 2 bên, câu đáp của thiền sư là chỉ sắc tức là Tâm.