932 replies to this topic

[hiendde]

638 Viên Thuốc Trị Bá Bệnh.


Một ông tăng hỏi Đạt Không:
- Thế nào là viên thuốc trị bá bệnh?
- Ngươi mắc bệnh gì?
(Thiền Cơ)

Viên thuốc trị bá bệnh chỉ tự tánh.

[hiendde]

639 Nghe Tiếng Chuông Chùa.


Có một hôm Dịch Đường hòa thượng (1805-1879) ngồi thiền lắng nghe tiếng chuông chùa ban mai. Khi xuất định, kêu thị giả lại hỏi người thỉnh chuông là ai. Thị giả cho biét đó là một chú tiểu mới tới, Dịch Đường hòa thượng bèn cho gọi chú tiểu đó đến hỏi rằng:
- Ban mai lúc thỉnh chuông tâm tình ngươi thế nào?
- Chẳng có gì đặc biệt, chỉ thỉnh chuông thôi.
- Không thể nào! Nhất định tâm ngươi có niệm gì đó, vì ta nghe tiếng chuông rất cao quý.
Lúc đó, chú tiểu chợt nhớ ra, thưa rằng:
- Ở quê con, sư phụ thường dạy rằng khi thỉnh chuông thì tưởng chuông là Phật. Do đó phải thận trọng trai giới, kính chuông như kính Phật, dùng tâm lễ bái mà thỉnh chuông.
Dịch Đường hòa thượng nghe rồi hoan hỉ nói rằng:
- Về sau xử lý mọi chuyện, đừng bao giờ quên tâm cảnh sáng nay.
Chú tiểu đó sau này là Quán Thủ Sâm Điền Do thiền sư (1834-1915) ở Vĩnh Bình Tự.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)
Chân đế của Thiền là lấy vô tâm mà nhìn, nghe.

[hiendde]

640 Một Chiếc Dép Cỏ Rách.


Một ông tăng hỏi Ba Tiêu:
- Trộm đến thì đánh, khách đến thì tiếp; bỗng nhiên trộm và
khách đều đến thì phải làm sao?
- Trong nhà có một chiếc dép cỏ rách.
- Còn dùng được không?
- Nếu ngươi vứt nó đi thì xấu nhiều, tốt ít.
(Thiền Cơ)

Trộm, khách chỉ ngoại cảnh, ngoại duyên, ngoại trần, dép cỏ rách chỉ tự tánh.

[hiendde]

641 Ý Tổ Sư.


Một ông tăng hỏi Dược Sơn:
- Đạt Ma tổ sư chưa qua Trung Thổ, Trung Thổ có ý tổ sư chăng?
- Có.
- Nếu có sao còn qua?
- Vì có nên mới qua.
(Thiền Cơ)

Ý tổ sư chỉ tự tánh, không đâu không có.

[hiendde]

642 Mặc Kệ Nó.


Một ông tăng hỏi Thọ Chiểu:
- Lúc bị vạn cảnh nhiễu loạn phải làm sao?
- Mặc kệ nó.
Ông tăng bèn lạy, Thọ Chiểu nói:
- Đừng lạy mà gẫy lưng.
(Thiền Cơ)

Ông tăng lạy là còn chấp pháp.

[hiendde]

643 Tối Nay Không Trả Lời.


Dược Sơn thượng đường nói:
- Tối nay ta không trả lời câu hỏi, ai hỏi sẽ bị đánh 30 gậy.
Một ông tăng bước ra lạy, thiền sư bèn hươi gậy đánh. Ông tăng hỏi:
- Con không hỏi sao thầy lại đánh?
- Ngươi là người ở đâu?
- Người Tân La (Đại Hàn).
- Lúc ngươi bước chân lên thuyền đã đáng đánh 30 gậy rồi!
(Thiền Cơ)

Tự tánh ai cũng có, đến Trung Quốc làm gì?

[hiendde]

644 Vì Sao Chẳng Ngộ?


Có ông tăng hỏi Giáp Sơn:
- Đệ tử vì sao không ngộ?
- Vì ngộ làm Xà lê mê.
Sau đó lại làm bài kệ:
明明 無 悟 法
Minh minh vô ngộ pháp
悟法 卻 迷 人
Ngộ pháp khước mê nhân
長舒 兩 脚 睡
Trường thư lưỡng cước thụy
無僞 亦 無 眞
Vô ngụy diệc vô chân

Rõ, rõ không ngộ pháp
Ngộ pháp làm mê nhân
Ruỗi thẳng hai chân ngủ
Chẳng giả cũng chẳng chân.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

Có tâm muốn ngộ là đã chấp tướng rồi, cứ để tùy duyên thì đi, đứng, nằm, ngồi đều là đạo.

[hiendde]

645 Hai Mươi Năm Lại Từng Cay Đắng


Vì Anh Chỉ Thẳng Hang Rồng To.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)
Đây là hai câu trong bài tụng của Tuyết Đậu (980-1052):
日面 佛 月 面 佛
Nhật diện Phật nguyệt diện Phật
五帝 三 皇 是 何 物
Ngũ đế tam hoàng thị hà vật
二十 年 來 會 苦 辛
Nhị thập niên lai tằng khổ tân
爲君 幾 下 蒼 龍 窟
Vi quân cơ hạ thương long quật
屈堪 述 明 眼 衲 僧
Khuất kham thuật minh nhãn nạp tăng
莫輕 忽
mạc khinh hốt

Mặt trời Phật, mặt trăng Phật
Ngũ đế, tam hoàng là vật gì?
Hai mươi năm lại từng cay đắng
Vì anh chỉ thẳng hang rồng to.
Cúi, cam nói
Thiền tăng mắt sáng chớ xem thường.
(Thích Thanh Từ dịch)

Ý tưởng là 20 năm cay đắng cầu đạo, đã có mấy lần vào được hang rồng xanh? Theo truyền thuyết ở hàm rồng có ngọc, do đó người đời ví tham thiền như vào hang rồng lấy ngọc. Trong thực tế vào hang rồng là chỉ vào phòng sư phụ độc tham. Tu thiền điều căn bản là phải tìm được thầy, rồi sau đó nhập thất. Còn như chỉ đọc sách vở các học giả chưa từng vào hang rồng thì chẳng ích lợi gì, điều cốt yếu là làm sao lấy được minh châu trong hàm rồng. Đông Lĩnh hòa thượng (1721-1793) thuyết pháp ở am Đông Bắc, bà mẹ 60 tuổi của Sài Điền Nguyên Dưỡng nghe Đông Lĩnh giảng Phật mặt trời , Phật mặt trăng nhẩm đọc theo, bất giác tiến vào trạng thái vong ngã và cuối cùng đại ngộ. Do đó, thấy rằng xuất gia hay tại gia, ở thiền đường hay ở nhà không thành vấn đề, mọi người đều có thể đắc đạo.

[hiendde]

646 Bính Đinh Đồng Tử Đến Xin Lửa.


Huyền Tắc là giám viện ở Thanh Lương Tự của Pháp Nhãn. Pháp Nhãn thấy ông không hề tham thiền, nhập thất bèn hỏi:
- Này viện chủ, sao không thấy ông tham thiền?
- Khi con ở nơi Thanh Phong đã ngộ rồi.
- Ngộ thế nào, nói ta nghe coi!
- Con hỏi Thanh Phong "Phật là gì?" lão sư đáp "Bính Đinh đồng tử đến xin lửa ", con nghe câu đó mà ngộ.
- Câu nói hay nhưng ngươi chưa hiểu rõ ý, hãy thử nói ý ngươi coi.
- Bính Đình đồng tử đều là thần lửa. Bính là anh, Đinh là em đều đến xin lửa ý nói mình đã là Phật lại còn đi cầu Phật.
- Ngươi còn chưa ngộ!
Huyền Tắc tức giận, bèn rời bỏ Thanh Lương Tự. Đi được một đoạn đường lại nghĩ: "Lão sư có 500 thiền sinh, nhất định không phải là bình phàm.” Bèn quay trở lại lạy sám hối rồi bạch rằng:
- Phật là gì?
- Bính Đinh đồng tử đến xin lửa.
Huyền Tắc tức thời đại ngộ.
(Nhất Nhật Nhất Thiền Ngữ)

Hỏi cũng hay, đáp cũng hay; thuốc không đổi, nhưng cơ duyên thật kinh người. Khi Pháp Nhãn bảo “ngươi còn chưa ngộ”, Huyền Tắc tức giận bỏ đi vì còn ngã chấp. Sau khi suy nghĩ, quay trở lại sám hối và xin thỉnh giáo, là đã bỏ được ngã chấp. Pháp Nhãn lập lại câu nói của ông là ám chỉ câu nói không sai, thiền sư chỉ phá ngã chấp cho ông mà thôi.
(Bồ Đề Học Xã)

[hiendde]

647 Bệnh Nhân.


Đức Sơn lúc sắp mất, có ông tăng hỏi:
- Có người nào không bao giờ bị bệnh không?
- Có.
- Người vĩnh viễn không bị bệnh là thế nào?
- Ái chà!
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

Tiếng kêu là người bệnh không bệnh nữa. Câu đáp có vẻ như mâu thuẫn nhưng thực ra không mâu thuẫn chút nào vì chân ngã không bệnh. Bệnh là hình tượng của pháp sanh diệt. Nếu vượt lên hình tượng thì bệnh không ảnh hưởng gì đến chân ngã cả.

[hiendde]

648 Pháp Nhãn.


Pháp Nhãn nói với chúng đệ tử:
- Không được dùng mắt thịt mà xem vạn pháp, mà phải dùng mắt pháp. Nếu mắt đạo không thông đó là do mắt thịt trở ngại.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)
Mắt thịt nghe mệnh lệnh của thức tâm, những gì nó nhìn không phải là tự tánh.

[hiendde]

649 Ta Muốn Bán Thân.


Phổ Nguyện hỏi:
- Ta muốn bán thân, có ai muốn mua không?
Một ông tăng thưa:
- Con muốn mua.
- Chưa cho giá, làm sao ngươi mua được?
Ông tăng há mồm, rụt lưỡi.
(Thiền Cơ)

Thân chỉ tự tánh. Tự tánh ai cũng có, mỗi mỗi viên thành, làm sao có thể bán cho người khác được? Phổ Nguyện không bán, ám chỉ ông tăng tự có, việc gì phải mua của người.

[hiendde]

650 Đánh Phèng La.


Phổ Nguyện hỏi Thần Sơn:
- Làm gì đó?
- Đánh phèng la.
- Dùng tay hay dùng chân?
- Xin thầy chỉ thị?
- Đi hỏi chuyên gia đánh phèng la.
(Thiền Cơ)

Đi hỏi người là thừa, chi bằng tự hỏi mình.

[hiendde]

651 Chỉ Đông, Chỉ Tây.


Phổ Nguyện và Sam Sơn đang sao thuốc. Phổ Nguyện hỏi:
- Đừng chỉ Đông, chỉ Tây hãy chỉ thẳng bản phận sự coi.
Sam Sơn ném que cời vào lửa, khoanh tay đứng.
- Tuy là vậy, vẫn khác ta một bước.
(Thiền Cơ)

Bản phận sự chỉ tự tánh, ở khắp mọi nơi. Sam Sơn ném que cời vào lửa là chỉ Đông, chỉ Tây, còn chấp lưỡng biên.

[hiendde]

652 Không Còn Hơi Sức.


Một hôm, Tăng Mật cùng cuốc vườn trà với Động Sơn. Động Sơn quẳng cuốc xuống nói:
- Hôm nay ta thấy trống rỗng quá, một chút hơi sức cũng không có.
- Một chút hơi sức cũng không có, làm sao còn sức mở mồm?
- Ngươi nói có hơi sức sao?
(Thiền Cơ)

Ở hiện tượng giới (vườn trà) cần có hơi sức, nhưng ở bản thể giới thì không.