932 replies to this topic

[hiendde]

473 Không đi hỏi người.


Một ông tăng hỏi Huệ Đức:
- Thiền phong của thiền sư là gì?
- Khi gập bản lai sự liền diện bích (ngồi xoay mặt vào tường mà thiền).
- Bản lai sự là gì?
- Cũng chẳng đi hỏi người!
(Thiền Cơ)
Gia phong và bản lai sự chỉ tự tánh, diện bích và không đi hỏi người ám chỉ ông tăng phải tự tham, tự ngộ.

[hiendde]

474 Trước 33 sau 33.


Một ông tăng hỏi Trinh Thúy:
- Cổ nhân nói trước 33 sau 33 là ý gì?
- Ngươi tên chi?
- Thưa tên mỗ.
- Uống trà đi!
(Thiền Cơ)

Ông tăng bị văn tự kinh điển chuyển, thiền sư đề tỉnh ông bằng cách hỏi tên và bảo đi uống trà.

[hiendde]

475 Uống trà đi.


Một ông tăng hỏi Tuyết Phong:
- Cổ nhân nói trên đường gập người thông đạt, không được im lặng, không biết làm sao đối phó?
- Uống trà đi!
(Thiền Cơ)

Người thông đạt: chỉ người đã kiến tánh, ông tăng còn có tâm tìm kiếm bên ngoài, Tuyết Phong bảo ông uống trà đi là để cắt đứt đường suy nghĩ của ông.

[hiendde]

476 Bất động Đạo tràng.


Nham Tuấn đến tham phỏng Đầu Tử. Đầu Tử hỏi:
- Tối qua ngươi ngủ ở đâu?
- Ở Bất Động Đạo Tràng.
- Nếu đã nói bất động sao còn đến đây?
- Đến đây chả lẽ lại là động sao?
- A! nguyên lai ngủ ở nơi chẳng chấp.
(Thiền Cơ)

Bất Động đạo trường và nơi chẳng chấp đều chỉ tự tánh.

[hiendde]

477 Người xuất gia.


Một hôm, Dũng Tuyền ăn cơm không mặc cà sa. Một ông tăng hỏi:
- Thế này chẳng là biến thành người tục hay sao?
- Chả lẽ bây giờ lại là người xuất gia?
(Thiền Cơ)

Ông tăng còn chấp mặc hay không mặc cà sa, người xuất gia và người tục. Câu nói của thiền sư là để phá cái chấp sai biệt ở hiện tượng giới này cho ông.

[hiendde]

478 Xem Kinh Hoa Nghiêm.


Tĩnh Huệ hỏi Đạo Tiềm:
- Ngoài tham thỉnh ra, ngươi còn xem kinh gì?
- Xem Kinh Hoa Nghiêm.
- Tổng, biệt, đồng, dị, thành, hoại, 6 tướng trên nắm lấy cái nào?
- Ở thập địa phẩm nói "Các pháp đều gồm 6 tướng.”
- "Không" còn có 6 tướng không?
Đạo Tiềm không đáp được, Tĩnh Huệ bảo:
- Ngươi hãy hỏi ta
- "Không" còn có 6 tướng không?
- "Không.”
Đạo Tiềm đại ngộ, Tĩnh Huệ hỏi:
- Ngươi hiểu thế nào?
- "Không.”
Tĩnh Huệ ưng chịu.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

6 tướng là Dụng không phải là Thể. Chân như một pháp chẳng lập huống hồ là 6, cho nên Tĩnh Huệ đáp “không.” Đạo Tiềm lấy "không" mà ngộ. Không thấy một pháp tức là Như Lai, cho nên gọi là Quán Tự Tại. Thấy cái vô sở kiến, thì bất kỳ hình tượng nào cũng không thể trói buộc được.

[hiendde]

479 Thanh Nguyên Duy Tín.


Thanh Nguyên nói:
Lão tăng 30 năm trước lúc chưa tham thiền thấy núi là núi, thấy sông là sông. Về sau thân cận bậc thiện tri thức, có được chỗ vào, thấy núi chẳng phải núi, thấy sông chẳng phải sông. Nay vào chốn yên vui tịch tĩnh lại như lúc trước, thấy núi chỉ là núi, thấy sông chỉ là sông. (Hương Thủy Hải)

Câu "thấy núi là núi, thấy sông là sông" và câu "thấy núi chỉ là núi, thấy sông chỉ là sông" có điều nào bất đồng chăng? Chỗ bất đồng là ở cái Ngã.
Trong giai đoạn 1, vì lấy cái ngã lý giải mà quan sát. Tập quán khiến chúng ta đứng trên quan điểm chủ quan mà quan sát thế giới khách quan, Ngã là trọng tâm của thế giới, cái ngã tập quán từ cái ngã lập trường mà ra. Lấy vị trí, tư tưởng, lòng yêu ghét của ngã mà nhìn ngắm thế giới. Ngã tuy nhiên "thấy núi là núi, thấy sông là sông" kỳ thực thì chỉ thấy thế, không khế nhập vào núi, sông. Giữa ngã và núi sông còn ly cách.
Giai đoạn 2 , Thanh Nguyên nói "có được chỗ vào" là đã ngộ được chân lý thiền, là thể nghiệm được vạn vật đều không, phá được ngã chấp, biết được ngã hoặc núi sông chỉ là do duyên khởi mà tồn tại. Lúc đó, phủ định tất cả những chủ quan lúc trước. Do đó nói "thấy núi chẳng phải núi, thấy sông chẳng phải sông.”
Giai đoạn 3. "Không" không phải là một khách thể thuần nhiên không tiến vào một trạng thái viên mãn do đó núi sông, vạn vật theo bản lai diện mục hiển hiện trước mắt ta. Núi sông tự thân là 1 loại thực tại. Nó không phải là phản ảnh của ngã, nó cũng không phải là hình ảnh của không. Nó chỉ là núi thật, sông thật. Ngã không ở trong, không ở ngoài vì ngã là cái bản nhiên đó. Chúng ta có thể nói ba giai đoạn của Thanh Nguyên là quán sát, thể nghiệm, viên mãn. Đó là 3 giai đoạn của quá trình thiền ngộ.

[hiendde]

480 Thượng thượng căn khí.


Một ông tăng hỏi Nam Viện:
- Người thượng thượng căn khí đến, thầy có tiếp không?
- Tiếp.
- Vậy sao, thỉnh thầy tiếp.
- Trước hết, lấy bình đẳng giao tiếp.
(Thiền Cơ)

Nhà Phật phân 3 hạng người: thượng, trung, hạ căn khí. Người thượng thượng căn khí, ngộ tánh cao, dễ dàng thấy tánh. Người hạ hạ căn khí ngộ tánh thấp thấy tánh khó. Khó,và dễ là do trình độ không đồng. Tự tánh mọi người đều bình đẳng. Ông tăng mời thiền sư tiếp là còn chấp khó, dễ. Câu trả lời của thiền sư ám chỉ chi bằng tự tánh tự tiếp.

[hiendde]

481 Đệ nhất đẳng nhân đến.


Một hôm, Chân Định Suý Vương đến thiền viện. Triệu Châu ngồi yên trên thiền sàng không động, hỏi rằng:
- Đại Vương hiểu không?
- Không hiểu.
- Lão tăng từ nhỏ ăn chay đến nay, không có sức xuống thiền sàng.
Suý Vương nghe rồi càng trọng, cách ngày lại sai một vị tướng quân đến thăm. Triệu Châu liền xuống thiền sàng tiếp đón. Khi vị tướng quân đi rồi, thị giả thấy kỳ quái bèn hỏi:
- Hôm qua Suý Vương đến, thầy không xuống sàng, hôm nay tướng quân đến vì sao lại xuống sàng?
- Điều này ngươi không biết. Người đệ nhất đẳng đến ta tiếp ở thiền sàng, người trung đẳng đến ta xuống sàng tiếp, người mạt đẳng đến ta ra tận ngoài cổng tam quan đón.
(Thiền Cơ)

Thiền sư tuỳ theo căn khí, trình độ, trạng huống đối chứng mà cho thuốc.

[hiendde]

482 Một hạt hoàn đơn.


Một ông tăng hỏi Chân Giác:
- Một hạt hoàn đơn điểm sắt thành vàng, một lời chí lý điểm phàm thành thánh, thỉnh thiền sư điểm.
- Ngươi có biết Tế Vân thiền sư điểm vàng thành sắt không?
(Thiền Cơ)

Ông tăng còn hướng ngoại tìm hoàn đơn và lời chí lý. Thiền sư bảo ông hoàn đơn phải tự cầu, lời chí lý phải tự chứng.

[hiendde]

483 Mạt vàng vào mắt.


Một ông tăng hỏi Chân Giác:
- Mạt vàng tuy quý, nhưng rơi vào mắt không thấm được, phải làm sao?
- Thấm không được còn thấm sao?
(Thiền Cơ)

Mạt vàng tuy quý nhưng cũng nhưng cũng như hạt cát, rơi vào mắt chỉ khiến sinh bệnh, phải làm sao loại nó ra. Ở đây thiền sư bảo ông tăng pháp quý như mạt vàng, nhưng cũng phải bỏ, không thể chấp được.

[hiendde]

484 A!


Một ông tăng hỏi Khế Như:
- Sanh tử đến, làm sao để tránh?
- Lệnh phù đến thì phải làm theo.
- Vậy là bị sanh tử bắt đi sao?
- A!
(Thiền Cơ)

Sanh tử thuộc về hiện tượng giới, ông tăng còn muốn tránh sanh tử là còn có phàm thánh đối lập. Thiền sư có thể trong sanh lìa sanh, trong tử lìa tử, phàm thánh vô ngại. Lời đáp của thiền sư 'Lệnh phù đến thì phải làm theo" khiến ông tăng hiểu lầm là thiền sư bị sanh tử bắt đi. Do đó, thiền sư kêu "A" ám chỉ giữa hai người không hợp cơ.

[hiendde]

485 Dưới cầu Ma Giang.


Một ông tăng hỏi Đại Dung:
- Phật là gì?
- Dưới cầu Ma Giang, ngươi có hiểu không?
- Không hiểu.
- Trước chùa Thánh Thọ.
(Thiền Cơ)

Phật không đâu không có. Dưới cầu Ma Giang, trước chùa Thánh Thọ đều là Phật tánh hiện thành.

[hiendde]

486 Hang chuột.


Tăng Chính vào phòng phương trượng hỏi Thuấn Phong:
- Phòng phương trượng vì sao tối đen như thế này?
- Vì là hang chuột.
- Thả mèo vào.
- Ngươi thả thử coi!
(Thiền Cơ)

Hang chuột chỉ tự tánh, mèo chỉ trần duyên. Thả mèo vào hang chuột, hang chuột vẫn là hang chuột.

[hiendde]

487 Tướng mạo đường đường.


Hoàng Bá sau khi xuất gia, đến Thiên Đài Sơn học tập, sau lên Trường An. Một hôm đi khất thực trên đường đi qua một nhà nọ, bỗng thấy một bà lão chạy ra mắng:
- Đồ hòa thượng tham tâm!
- Tôi chưa hề lấy một vật gì của bà, sao lại bảo là tôi tham tâm?
- Cầu người ta thí xả không phải là tham tâm sao?
Hoàng Bá nghe lời nói có lý bèn cười. Bà lão thấy ông cười bèn đổi thái độ, mời vào nhà và cúng dường thức ăn. Nhân bà lão hỏi chuyện, Hoàng Bá bèn đem chuyện tu hành của mình kể hết cho bà nghe, bà lão bèn cho ý kiến. Hoàng Bá thấy ích lợi vô cùng bèn xin bà thâu làm đồ đệ. Nhưng bà lão bảo bà là người nữ sợ không tiện, nếu muốn tìm minh sư hãy đến kiếm Bách Trượng. Hoàng Bá nghe lời bèn đến gập Bá Trượng. Bá Trượng hỏi:
- Người tướng mạo đường đường từ đâu tới?
- Người tướng mạo đường đường từ Lãnh Nam tới.
- Người tướng mạo đường đường tới làm gì?
- Người tướng mạo đường đường tới không vì việc khác.
(Thiền Tông Dật Sự)

Trước mặt thiền sư Bách Trượng mà xưng mình là tướng mạo đường đường, Hoàng Bá thật là một người thuần phác, thú vị.' Không vì việc khác" là nói tới nơi chỉ muốn thành Phật, không vì chuyện gì khác cả.