932 replies to this topic

[hiendde]

373 Quan tiền.


Có ông tăng hỏi Linh Tuân:
- Thế nào là Đại Thừa?
- Dây gai.
- Thế nào là Tiểu Thừa?
- Quan tiền.
(Thiền Cơ)

Phật pháp vốn không có phân biệt đại thừa, tiểu thừa. Chỉ vì trình độ tu tập sâu, cạn mà ra. Thời cổ, tiền được đúc bằng đồng, có lỗ ở giữa bỏ 1000 đồng xâu lại bằng một sợi gai gọi là một quan. Vì vậy nói sợi dây gai hay một xâu tiền cũng chẳng có phân biệt gì.

[hiendde]

374 Thủ sảo, tâm sảo.


Có một người đem tặng Văn Ích một bức họa, Văn Ích hỏi:
- Tay khéo hay tâm khéo?
- Tâm khéo.
- Cái nào là tâm ngươi?
Người ấy không trả lời được.
(Thiền Cơ)

Tâm khéo chỉ Thức tâm, câu "Cái nào là tâm ngươi" là chỉ ngoài thức tâm còn có tự tánh.

[hiendde]

375 Một cái là bóng.


Đêm tới, chúng tăng tụ tập lại tham thiền. Thị giả mang một cái đèn tới, bóng hắt lên tường. Một ông tăng hỏi:
- Nếu có hai cái tương tự thì phải làm sao?
Đạo Ưng nói:
- Một cái là bóng.
(Thiền Cơ)

Đèn chỉ bản thể, ánh sáng chỉ hiện tượng; bóng chỉ ảo ảnh. Câu nói của Đạo Ưng ám chỉ ông tăng dùng mắt thịt chỉ thấy hiện tượng và ảo ảnh.

[hiendde]

376 Đại Châu.


Có một ông tăng hỏi Đại Châu:
- Thầy dùng pháp nào để độ người?
- Bần tăng chẳng có pháp nào độ người.
Và hỏi ngược lại:
- Đại đức nói pháp nào độ người?
- Giảng kinh Kim Cương.
- Kinh này ai nói?
- Thầy giỡn sao chớ, kinh này chẳng phải Phật nói sao?
- Nếu nói là Như Lai nói là Báng Phật, nếu nói kinh không phải do Phật nói thì là báng Kinh, đại đức nói thử coi!
Ông tăng không trả lời được, một lúc sau lại hỏi:
- Làm sao được Đại Niết Bàn?
- Tạo sanh tử Nghiệp, bỏ cấu giữ tịnh, có được, có chứng, không thoát đối trị môn là sanh tử nghiệp.
- Nói được giải thoát là sao?
- Vốn không trói buộc, đâu cần cởi, trực dụng, trực hạnh là pháp tối cao.
- Hòa thượng thật hiếm có.
Ông tăng lễ tạ rồi đi.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

Đối thoại trên như trong kinh Tịnh Danh có nói "Trực tâm thị đạo trường.” Tất cả mọi tác vi đều là sanh tử nghiệp. Tạo sanh tử được Đại Niét Bàn, ý nói phiền não tức Bồ Đề, trực dụng, trực hạnh là có tác vi hay không tác vi đều một dạng.

[hiendde]

377 Siêu việt không thời gian.


Sa môn Huệ Thường ở La Phù Sơn vào núi hái trà thấy một ngôi chùa đề chữ vàng La Hán Thánh Tự, bèn vào trú ba ngày rồi trở về, cùng lúc đó ở nhân gian đã 5 năm rồi!
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

Đối với thời gian, một niệm nhiếp tam thế. Chúng ta đang sống trong hiện tại, tức là quá khứ đã có sanh, và tương lai sẽ có tử; không một thời khắc nào không gồm tam thế.
Đối với không gian thì một hơi thở ra, vào đều liên hệ đến dẫn lực và phản lực của quảng đại điện từ trường, không thể phân ly ra được, như vậy là đều cùng một thể.

[hiendde]

378 Ta cũng tội.


Nam Viện hỏi một ông tăng đến tham học:
- Ngươi vừa từ đâu tới?
- Hán Thượng.
- Ngươi tội! Ta cũng tội!
(Thiền Cơ)

Ông tăng không tự tìm, đi tìm thiền sư là tội; thiền sư cũng tội vì liên đới chịu trách nhiệm. hệ đến dẫn lực và phản lực của quảng đại điện từ trường, không thể phân ly ra được, như vậy là đều cùng một thể.

[hiendde]

379 Đại sanh, đại tử.


來也 如 是
Lai dã như thị
去也 如 是
Khứ dã như thị
來去 一 如
Lai khứ nhất như
清風 萬 里
Thanh phong vạn lý.
妙峯
Diệu Phong

Đến cũng như vầy
Đi cũng như vầy,
Đến, đi là một
Vạn dậm gió mát.
(Hương Thủy Hải)

Đây là một bài kệ của Thiền sư Diệu Phong. Đến chỉ sanh, đi chỉ tử. Trong Phật học sanh tử được gọi là dây sanh tử, bánh xe sanh tử, dòng sanh tử, bể sanh tử vì chúng sanh luân chuyển trong sanh tử giống như bị buộc dây, như bánh xe bị quay không thể ngưng lại được, như chìm nổi trong bể khổ, không thể đến bờ. Phật pháp là phương pháp giải thoát cảnh khổ đó, như người đang ngụp lặn trong bể khổ mà được vớt lên thuyền đưa vào bờ. Đối với người tu Thiền, việc sanh tử phải là vấn đề đầu tiên phải đối diện. Con người ta, sống thì giống như ngọn gió mát thổi qua đại địa, chết thì giống như núi xanh bị tuyết trắng phủ ngọn. Trong Thiền học, không phải là ngưng hơi thở mới gọi là tử. Đại tử là chỉ luân hồi, có sanh có tử. Trong quá khứ đã nhiều lần tử, và trong tương lai cũng sẽ có nhiều lần tử nữa. Không phải đầu thai rồi mới là sanh. Khi hiểu được có sanh thì có tử, vô sanh thì vô tử thì đó là Đại sanh.

[hiendde]

380 Đốt lửa sưởi ấm.


Một ông tăng hỏi Thủy Nguyệt:
- Đơn Hà đốt Phật gỗ là ý gì?
- Lạnh thì đốt lửa sưởi.
- Có tội không?
- Nóng lại đến khe suối bên rừng trúc mà ngồi.
(Thiền Cơ)

Đốt Phật gỗ để phá trừ ngẫu tượng, chân Phật (tự tánh) tự nhiên trình hiện. Đó là cảnh giới đại tự tại: đói thì ăn, mệt thì ngủ, lạnh thì đốt lửa sưởi, nóng thì tìm chỗ mát, là người bình thường vô sự.

[hiendde]

381 Vào lửa không cháy.


Một ông tăng hỏi Tòng Triển:
- Thế nào là vào lửa không cháy, vào nước không chìm?
- Nếu là nước, lửa liền bị chìm, bị cháy.
(Thiền Cơ)

Con người sống trong hiện tượng giới, vào lửa liền bị lửa thiêu chết, vào nước liền bị nước nhận chìm. Nhưng ở bản thể giới không nước, không lửa nên không bị chết chìm, chết thiêu.

[hiendde]

382 Không phải giống tốt.


Một ông tăng hỏi Trí Phu:
- Tuyết Phong ném thiền trượng xuống đất là ý gì?
Trí Phu bèn ném gậy đang cầm trong tay xuống Đất.
- Là ý gì?
- Không phải giống tốt, đi đi!
(Thiền Cơ)

Trí Phu ném gậy xuống đất là bảo ông tăng phải bỏ những trói buộc đi. Ông tăng không hiểu, còn mở miệng hỏi, do đó bị thiền sư mắng.

[hiendde]

383 Que cời lửa.


Một ông tăng hỏi Thuận Đức:
- Thế nào là đồng tướng?
Thuận Đức ném que cời lửa vào lò.
- Thế nào là dị tướng?
Thuận Đức bỏ que cời lửa sang một bên.
(Thiền Cơ)

Ông tăng thắc mắc về Đồng và Dị, thiền sư dùng động tác để chỉ cho ông. Khi ném que cời lửa vào lò thì nó bị cháy nên không phân biệt được nó với lửa. Đó là tướng Đồng. Khi để que cời lửa sang một bên: có thể phân biệt được nó với lửa. Đó là Dị tướng. Người kiến tánh có thể ở trong tướng lìa tướng, không bị tướng bó buộc, mê hoặc.

[hiendde]

384 Hàng rào vườn hoa.


Một ông tăng hỏi Lục Thủy:
- Ý tổ sư từ Tây sang là gì?
- Ngươi có thấy hàng rào vườn hoa trước nhà không?
(Thiền Cơ)
Ý tổ sư từ Tây sang, không đâu không có, hàng rào vườn hoa lại chẳng phải là ý tổ sư lưu lộ hay sao?

[hiendde]

385 Nương tựa vào ai?


Huệ Năng sắp viên tịch, Hy Thiên hỏi:
- Sư phụ đi rồi, con biết nương tựa vào ai?
- Ngươi hãy tự mình nghĩ coi!
(Thiền Cơ)

Phật tánh ai cũng có, việc gì phải nương tựa ai?

[hiendde]

386 Nghe tiếng sấm.

Đời Tống, có một vị quan to tên là Triệu Biến là đồ đệ của Tưởng Sơn Pháp Tuyền thiền sư. Một đêm, đương ngồi tại công đường, bỗng nhiên nghe tiếng sấm nổ, hoát nhiên khai ngộ, bèn viết một bài kệ:
默然 公 堂 虛 隱 几
Mặc nhiên công đường hư ẩn kỷ
心源 不 動 湛 如 水
Tâm nguyên bất động trạm như thủy
一聲 霹 靂 頂 門 開
Nhất thanh phích lịch đỉnh môn khai
喚起 從 前 自 家 底
Hoán khởi tòng tiền tự gia để.
趙 抃
Triệu Biến
Ngồi lặng nơi công đường
Tâm tịnh trong như nước
Sét nổ đầu mở toang
Gọi dậy tự tánh trước.
(Ngộ Không dịch)
(Hương Thủy Hải)

Bài kệ này cho chúng ta biết tình trạng khai ngộ như thế nào.
Khi tâm đã chín mùi, chỉ cần một xúc tác là ngộ. Các thiền sư dậy tham công án, đánh, hét đều là công phu. Chỉ cần tập trung tại công phu này, lâu ngày chỉ nghe một tiếng sấm, ngửi mùi hoa, vấp té mà đột nhiên, hoảng nhiên, hoát nhiên khai ngộ. Kỳ thực, cái sự đột nhiên này không đột nhiên chút nào. Để chuẩn bị cho ngộ, người học Thiền đã phải trải qua biết bao gian khổ.

[hiendde]

387 Vân Cư Đạo Ưng.


Đạo Ưng ở chỗ Thúy Vi đến tham Động Sơn. Động Sơn hỏi:
- Thúy Vi có câu nào chăng?
- Thúy Vi cúng dường La Hán, con hỏi cúng dường La Hán, La Hán có đến không? Thúy Vi đáp "Mỗi ngày ngươi ăn gì?"
- Thực có lời đó sao?
- Có.
- Chẳng uổng đến thăm tác gia.
Sau Đạo Ưng kết am ở Tam Phong, cả tuần không xuống thọ trai. Động Sơn hỏi:
- Ngươi gần đây sao không xuống thọ trai?
- Mỗi ngày đều có thiên thần mang đồ ăn tới.
- Ngươi còn kiến giải như vậy sao? Chiều nay hãy tới đây.
Buổi chiều, Đạo Ưng tới. Động Sơn gọi:
- Ưng am chủ!
- Dạ!
- Chẳng nghĩ thiện, chẳng nghĩ ác là cái gì?
Đạo Ưng trở về am, tịch nhiên an tọa, thiên thần tìm không thấy, ba ngày dứt tuyệt.
(Minh Tâm Kiến Tánh Thoại Thiền Tông)

Thúy Vi cúng dường La Hán chỉ là có ý kính trọng chứ không phải là chấp hình tượng. Giả như có một vị La Hán cần ăn uống, thì có khác gì Đạo Ưng đâu? Đạo Ưng lúc đó chưa hiểu, lại còn chấp có thiên thần, sau không nghĩ thiện, ác tất cả những cái chấp về hình tượng đều quy về không. Tâm không, cảnh không do đó thiên thần tuyệt tích.