Thời đại văn minh phát triển lại đến, ngày càng có nhiều học giả giành tâm huyết để truy tìm dấu vết của hai bộ kinh Liên Sơn và Quy Tàng. Tại hạ cũng tìm hiểu được một chút ít thông tin, muốn chia sẻ với chư vị trên đây, mong được giao lưu học hỏi.
LIÊN SƠN
Liên Sơn, chữ Nho là 連山, gợi lên hình ảnh những dãy núi liên tiếp nhau. Nhà Hạ ra đời cách đây khoảng 4000 năm, khi mà lối thắt nút (kết thằng) được sử dụng phổ biến trong sinh hoạt. Kết thằng ký sự (Văn kiện thắt nút thừng), (tức thắt nút trên sợi thừng) là phương pháp ghi nhớ sự kiện được con người sử dụng trước khi phát minh chữ viết. Cụ thể, đây là tập tục của người Trung Hoa cổ và người Indian tại Peru ngày nay. Cho tới tận thời cận đại, một số dân tộc vẫn chưa có chữ viết mà sử dụng phương pháp kết nút thừng để ghi nhớ sự kiện. Bằng cách kết hợp sử dụng các màu sắc, chất liệu, cách kết, người xưa có thể tạo thành vài trăm từ vựng kiểu kết nút thừng cơ bản, đủ để ghi chép một cách hiệu quả và hoàn chỉnh các sự việc.
Trong sách Sự hình thành và phát triển chữ Việt cổ của tác giả Lê Trọng Khánh có viết: “Người ta thường coi loại văn tự thắt gút điển hình là hệ thống Kipu Inca (ở Pérou). Người Inca đã dùng những sợi dây mầu sắc và chất liệu khác nhau để thắt gút, nói về các sinh hoạt xã hội, kể cả những mặt phức tạp và trừu tượng (…) Trước cách mạng tháng 8 năm 1945, loại văn tự Kipu được sử dụng khá phổ biến ở người Chăm Hrê miền núi Nghĩa Bình [Quảng Ngãi và Bình Định] (…) Người Chăm Hrê lấy vỏ đay, đập tơi ngâm nước vôi và nước nấu từ rễ cây sim, se từng cuộn, nhuộm mầu khác nhau để phân biệt nội dung cần ghi lại. Bằng những đoạn dây được quy ước chuẩn, các sự kiện được thắt gút dài thành biên niên sử (…) Văn tự thắt gút có thể ghi nội dung phức tạp như kinh cúng, thơ ca, lịch pháp. Chúng tôi đã tìm được quyển lịch thắt gút Chăm Hrê nội dung hoàn toàn giống lịch Chăm ở Thuận Hải viết bằng sách lá, chỉ khác là không có hình vẽ mặt trời mà thôi (Hình mặt trời trên lịch Chăm giống với hình trên trống đồng Đông Sơn)”.
Văn tự thắt gút của người Hrê
Một cái Quipu phối nhiều màu sắc
Quan sát một cái Khipu, chúng ta có thể dễ hình dung ra hình ảnh những ngọn núi nhấp nhô liên tiếp nhau, đúng như cái tên Liên Sơn. Vậy, kinh Liên Sơn phải chăng là một cuốn kinh Dịch được ghi chép bằng lối văn tự thắt nút. Và Hà Đồ Lạc Thư phối ngũ sắc chính là một phần còn lại của kinh Liên Sơn?
QUY TÀNG
Quy Tàng có chữ Nho là 歸藏, Quy trong “quy về”, Tàng trong “bảo tàng, kho tàng”. Ý nghĩa của hai chữ Quy Tàng này khá là mơ hồ. Chúng ta đều biết rằng Trung Hoa trải qua nhiều lần vật đổi sao dời, đốt sách chôn nho, kinh thư các triều đại sau mỗi cuộc can qua đa phần bị thất lạc hoặc tiêu hủy. Vì thế văn tự mỗi thời mỗi khác, đa phần các kinh sách đều được người đời sau dựa trên truyền miệng dân gian mà chép thành. Đến cuốn sử ký nổi tiếng của Tư Mã Thiên cũng không ngoại lệ. Âm “Quy” ngoài được ghi bằng chữ 歸, còn được ghi bằng chữ 龟, nghĩa là con rùa. Quy Tàng 龟藏 chỉ nơi lưu trữ, cất giữ liên quan đến con rùa.
Sau khi nhà Thương thay thế nhà Hạ, lối văn tự thắt nút không còn được sử dụng phổ biến trong việc ghi chép chính sự, thay vào đó, người ta sử dụng Giáp Cốt Văn. Ngoài tên gọi phổ biến là Giáp Cốt Văn, nó còn được gọi bằng tên "Quy giáp thú cốt văn” 龟甲兽骨文, "Quy giáp văn tự" 龟甲文字, "Quy bản văn" 龟版文 xuất phát từ vật liệu ghi chép là yếm rùa và xương thú. Vậy, Quy Tàng phải chăng là cuốn kinh Dịch được ghi chép bằng Giáp Cốt Văn.
Giáp Cốt Văn – Chữ khắc trên yếm rùa
Tóm lại, theo tại hạ, kinh Liên Sơn hay Quy Tàng vốn dĩ không hề thất truyền, mà nó đã được kề thừa, phát triển thành Chu Dịch, rồi lại được tiếp tục được lưu truyền và phát triển trong dân gian cho đến tận ngày nay. Thời điểm hiện tại, văn minh Tây phương lên ngôi, Dịch học ngày càng bị lu mờ. Đến mức, đa phần người ta chỉ biết đến Dịch qua lĩnh vực bói toán. Là một người con Á Đông, tại hạ luôn canh cánh trong lòng một mong ước quang phục Dịch học. Mà để làm được điều đó, cần phải dùng Dịch để tạo ra nhiều những ứng dụng có tính thực tiễn trong cuộc sống, đặc biệt là trong hệ tư tưởng trị vì, nơi mà Dịch giữ vị trí độc tôn trong suốt hàng nghìn năm văn hiến Á Đông.
Sửa bởi MaiThienThu: 23/07/2018 - 18:05